جانکا اورتل در تحلیلی که شورای روابط خارجی اروپا منتشر کرد، نوشت: در دوران شیوع ویروس کرونا، چین نه‌فقط به دلیل وضعیت اضطراری کرونا که از ووهان آغاز شد و جهان را به قرنطینه کشاند، بلکه چون واکنش کلی پکن فرضیات بلندمدت درباره نقش بین‌المللی چین را به چالش کشید، در رأس اخبار قرار گرفته است.

اروپایی‌ها سال‌ها بر این باور بوده‌اند که نفع چین درنهایت به وجود یک نظم اقتصادی جهانی کارآمد وابسته است، زیرا از شکل فعلی تجارت جهانی که بر قواعد مبتنی است، بیشترین سود را برده است. حوادث ماه‌های اخیر نشان داد که پکن به سرمایه‌گذاری در اقتصاد جهانی تمایلی ندارد. بلکه قصد دارد بر رشد داخلی و تلاش برای محدود کردن وابستگی چین به زنجیره‌های تأمین جهانی متمرکز شود.

بیشتر اروپایی‌ها معتقد بوده‌اند که چین از چندجانبه‌گرایی حمایت خواهد کرد، زیرا رهبری چین تأکید زیادی بر راه‌حل‌های چندجانبه داشته و بر حضورش در سازمان‌های جهانی سرمایه‌گذاری سنگینی کرده است. آن‌طور که تعامل بحث‌برانگیز چین و سازمان بهداشت جهانی در دوران شیوع کرونا نشان داد، حزب کمونیست چین می‌تواند نهادهای بین‌المللی را طوری تحت‌فشار بگذارد که در اعمال‌نفوذ جهانی به این کشور کمک کنند.

درنهایت اروپایی‌ها برای مدتی طولانی معتقد بودند که چین در تخریب اتحادیه اروپا هیچ نفعی ندارد، زیرا این اتحادیه شریک تجاری مهمی برای پکن و یک قدرت بالقوه بزرگ دیگر در برابر آمریکا در نظم جهانی چندقطبی‌ است. تلاش‌های چین برای تفرقه‌افکنی در میان اروپایی‌ها در طول این بحران در کنار بیان تند و خصومت آمیزش که ظرفیت دموکراسی غرب را برای دادن پاسخ مؤثر به این وضعیت اضطراری هدف می‌گیرد، مانند یک زنگ بیدارباش عمل کرده است.

اما آیا این امر به تغییری واقعی در چگونگی نگاه اکثریت اروپایی‌ها به چین منجر شده است؟ شورای روابط خارجی اروپا داده‌های فراوانی را از نظرسنجی‌های افکار عمومی جمع‌آوری کرده است. نگاه به داده‌های مختلفی که کنار هم قرار گرفتند، به یک ارزیابی روشن منجر شد: روابط چین – اتحادیه اروپا در حال ورود به مرحله جدیدی در سراسر اروپا است.

برداشت‌ها درباره چین در هشت کشور از 9 کشوری که در نظرسنجی اخیر شورای روابط خارجی اروپا شرکت داشتند تا حد قابل‌توجهی بدتر شده است. به‌عنوان‌مثال در حال حاضر در فرانسه و دانمارک، 62 درصد از شرکت‌کنندگان در نظرسنجی نگاهی منفی‌تر به پکن داشتند. حتی در ایتالیا که توجه زیاد و حمایت تبلیغاتی گسترده پکن را در وضعیت اضطراری کرونا دریافت کرد، تقریباً 80 درصد مردم نگاه مثبت‌تری به چین ندارند.

دیپلماسی ماسک چین در اروپا و نتایج آن

این واقعیت که باوجود تلاش‌های تبلیغاتی پکن، کمک‌های پزشکی چین به اروپا نتایج کمی به بار آورده است، توسط «کاوشگر ائتلاف اتحادیه اروپا» نیز نشان داده شد. بررسی‌ها نشان می‌دهد که میان و درون دولت‌های اروپایی درجه بالایی از همگرایی در خصوص لزوم یک چرخش عمل‌گرایانه در معاملات با چین وجود دارد. «ردیاب همبستگی اروپاییِ» شورای روابط خارجی اروپا اکنون شامل یک مجموعه خاص از داده‌ها درباره کمک‌های چین به دولت‌های عضو اتحادیه اروپا است تا تعاملات چین با اروپا در این دوره را شفاف‌تر سازد و با این روایت که پکن در دوران نیاز اتحادیه اروپا با ازخودگذشتگی به کمک این اتحادیه شتافت، مقابله کند. شرایط کاملاً برعکس بود: تاکتیک‌هایی که پکن به کار بست و نبود شفافیت در کمک‌رسانی توسط این کشور نشان داد که دیپلماسی ماسک چین شکست‌خورده و حتی نتیجه معکوس داده است.

کاوشگر ائتلاف اتحادیه اروپا به‌وضوح نشان می‌دهد که این مسئله تا چه اندازه در سیاست داخلی ایتالیا و در میان احزاب سیاسی این کشور عامل اختلاف بوده است. تأثیر ویروس کرونا در بالا گرفتن بحث‌ها درباره وابستگی اروپا به چین در حوزه‌هایی غیر از تجهیزات پزشکی تا حد زیادی قابل مشاهده است. بحث درباره نسل پنجم اینترنت شاهد یک موج جنجالی دیگر است و در همه‌جا، از دانمارک تا ایتالیا، بازنگری‌هایی در حال انجام است. هر یک از نکات مربوط به این داده‌ها نشانه‌ای است از این‌که این بحث به کجا می‌رود. این باید هشداری واضح برای پکن باشد. ممکن است تابستان امسال فصلی سرد برای چین در اروپا باشد.