گزیده‌‎ای از این مطالب برای کمک به غنای مطالعاتی نخبگان و علاقه‌مندان به موضوعات راهبردی بین‌المللی در پی ازنظرتان می‌گذرد. رصد و ارائه چکیده‌ای از این مطالب به‌منزله تائید دیدگاه نویسندگان یا این اندیشکده‌ها نیست.

موسسه کارنگی مسکو

روسیه و اصلاحات نظامی در سوریه: برنامه‌ها و واقعیت

الکسی خلبنیکوف، کارشناس موسسه کارنگی مسکو

ارتش عربی سوریه به یک عامل مهم برای بقای نظام اسد در جنگ داخلی که 9 سال به طول انجامیده، تبدیل‌شده است. ارتش در تمام این سال‌ها مجبور به سازگاری و تغییراتی شد تا دولت از سقوط کامل دور بماند، اما امروز بدون شک اوضاع مانند گذشته نیست. ارتش سوریه همچنان نقش اصلی را در این کشور بازی خواهد کرد؛ به‌ویژه اکنون‌که جنگ به پایان رسیده است و دو متحد اصلی دمشق یعنی مسکو و تهران برای اطمینان از بقای نظام دمشق به این ارتش احتیاج دارند. بااین‌حال، در طول جنگ، اثربخشی رزمی ارتش به‌شدت کاهش یافت. امروز، سؤالاتی در مورد چگونگی تحول در سازمان امنیت و همکاری سوریه وجود دارد. همچنین سؤالاتی دراین‌باره وجود دارد که آیا دولت مرکزی قادر خواهد بود اصلاحات نظامی را به‌گونه‌ای انجام دهد که اقتدار ارتش را بازیابد و درعین‌حال انگیزه‌ای برای آشتی درون سوریه ایجاد کند. پاسخ به این سؤالات برای تثبیت کشور و دستیابی به یک توافق سیاسی بسیار مهم است. این واقعیت که مسکو و تهران، این اصلاحات را متفاوت می‌بینند، فقط شرایط را پیچیده‌تر می‌کند.

صد روز بدون واترلو؛ روسیه بین همه گیری و قانون اساسی

گلِب پاولوفسکی، کارشناس موسسه کارنگی مسکو

درحالی‌که در همه کشورهای جهان، توجه‌ها معطوف به مقابله با ویروس کرونا است، روسیه به برگزاری همه‌پرسی قانون اساسی خود پرداخت. چرا نظام سیاسی روسیه بدون در نظر گرفتن عدم بهبود شرایط در پی همه‌گیری کرونا اقدام به برگزاری این همه‌پرسی کرد؟ پاسخ به این سؤال ما را وادار می‌کند تا به معامله بقا که اساس رضایت مسئولان و مردم است، برگردیم. اگر از با احتیاط‌ترین کارشناس بپرسید که آیا روسیه برای آخرالزمان آماده است، او جواب می‌دهد نه. البته اگرچه رژیم فعلی روسیه اقتدارگرا است، اما رژیم‌های اقتدارگرا دارای اقتدار قانونی هستند و از هرج‌ومرج مدیریتی جلوگیری می‌کنند.

مسابقه فناوری: چشم انداز هوش مصنوعی در روسیه و چین

لئونید کوواچیچ، نیکلائی مارکوتکین و النا چرننکو، کارشناسان موسسه کارنگی مسکو

هوش مصنوعی یکی از بهترین و جذاب‌ترین بخش‌های فناوری مدرن است. به‌طور دقیق، این بخش ترکیبی از فن‌آوری‌های مبتنی بر الگوریتم‌های یادگیری ماشین است که می‌تواند مشکلات بسیار تخصصی را حل کند. در مسابقه هوش مصنوعی، دو پیشرو مشخص وجود دارد: ایالات‌متحده و چین. روسیه علی‌رغم توجه قابل زیاد رهبری خود به موضوع هوش مصنوعی، اما به نظر می‌رسد که دیر به این مسابقه فن‌آوری پیوسته و امروزه در موقعیتی عقب‌مانده قرار گرفته است.

موسسه خاورمیانه روسیه

تنش‌های لبنان افزایش می‌یابد

ولادیمیر پلاتوف، کارشناس موسسه خاورمیانه روسیه

تظاهرات ناشی از بحران داخلی دوباره در لبنان شعله‌ور شده است. باوجود تلاش دولت برای جلوگیری از کاهش لیره در برابر فساد موجود، قیمت کالاهای اساسی در کشور بسیار زیاد است. در بیروت، طرابلس و سایر شهرها تظاهرات برگزار می‌شود. تظاهرکنندگان، بزرگراه‌ها را با لاستیک‌های سوزان مسدود می‌کنند. آن‌ها تلاش می‌کنند تا پلیس و یگان‌های ارتش را تحت‌فشار قرار دهند. فعالان معترض، شعب بانک‌های محلی را می‌سوزانند و خواهان استعفای دولت هستند. بااین‌حال، علاوه بر شرایط داخلی، اسرائیل مقصر مسلم در تشدید فعلی اوضاع داخلی لبنان است. اتهامات اسرائیلی مبنی بر تلاش برای تحریک جنگ داخلی در لبنان به‌منظور منحرف کردن جامعه جهانی از طرح الحاق سرزمین‌های فلسطین، اخیراً توسط نخست‌وزیر حسان دیاب در جلسه دولت لبنان مطرح شده است.

با توجه به این سوابق تاریخی، این سؤال به وجود می‌آید که آیا در حال حاضر اسرائیلی‌ها با ایجاد یک رویارویی در درون لبنان و درگیری تحریک‌آمیز با حزب‌الله در برابر تخلف توسط ارتش اسرائیل امیدوارند که یک جنگ مسلحانه جدید را به راه‌اندازند؟ در برابر این پیش‌زمینه، آیا طبق الگوهای موجود، باز توزیع مجدد قدرت در خاورمیانه و توجیه ادعاهای ارضی اسرائیل به‌صورت یکسان و هم‌زمان انجام خواهند شد؟

ایران – ایالات متحده: چشم انداز یک مناقشه

ویکتور میخین، کارشناس موسسه خاورمیانه روسیه

با نزدیک شدن به زمان انتخابات ریاست جمهوری ایالات‌متحده، این کشور به‌اصطلاح «دموکراتیک» بیشتر و بیشتر در ورطه خشونت، بی‌قانونی و بی‌عدالتی قرار می‌گیرد؛ روندی که در 70 سال گذشته در آن دیده نشده است. رئیس‌جمهور فعلی آمریکا، دونالد ترامپ، با اقدامات نادرست و وحشیانه خود – از عواقب اقتصادی همه‌گیری کووید 19 گرفته تا تظاهرات و شورش در ده‌ها شهر در اعتراض به وحشیگری پلیس و نژادپرستی علیه افراد رنگین‌پوست، مشکلات داخلی بزرگی را ایجاد کرده است. حال این سؤال به وجود آمده که آیا دولت ترامپ که در داخل آمریکا نیز با به‌کارگیری ادوات نظامی نتوانسته نظم ابتدایی را در کشور خود برقرار کند، آیا می‌تواند به کشورهای دیگر که صدها کیلومتر با قاره آمریکا فاصله‌دارند، نشان دهد که چگونه باید زندگی کنند؟

شورای روسی امور بین‌الملل

جنگ در لیبی: آیا می‌توان درباره شکست کامل خلیفه حفتر صحبت کرد؟

ایوان بوچاروف، کارشناس شورای روسی امور بین‌الملل

در 15 ژوئن سال 2020، وزیر امور خارجه جمهوری ترکیه، مولود چاوش اوغلو اظهار داشت که روسیه و ترکیه هیچ اختلاف‌نظر اساسی در حل‌وفصل بحران لیبی ندارند. مسکو و آنکارا مذاکرات را در سطح فنی به‌منظور ایجاد مکانیسمی برای برقراری آتش‌بس و آغاز روند حل‌وفصل سیاسی مناقشه لیبی ادامه می‌دهند. درعین‌حال ترکیه از آغاز عملیات پنجه عقاب خبر داده است که طی آن، نیروی هوایی آنکارا به تأسیسات حزب کارگران کردستان که در شمال عراق واقع است، حمله کرده است. موضوع دیگری که ترکیه مجبور به مراقبت از آن شده، اقدامات ارتش جمهوری عرب سوریه در جنگ با گروه‌های تروریستی در ادلب است. تشدید خصومت‌ها در لیبی نیز علیه بدتر شدن روابط بین ترکیه و یونان صورت می‌گیرد. این امر به آنکارا اجازه نمی‌دهد تا آن‌طور که می‌خواهد در پروسه‌هایی که در لیبی اتفاق می‌افتد شرکت کند.

جنبه‌های اقتصادی و سیاسی در روابط بغداد و شمال کردستان

اولگا مالیک

پس از دو بار تلاش ناموفق برای ایجاد کابینه وزیران و چند ماه سردرگمی در عراق، سرانجام در ماه مه سال 2020، یک دولت جدید به ریاست نخست‌وزیر مصطفی الکاظمی تشکیل شد. انتصاب الکاظمی توجه کل محیط سیاسی و دیپلماتیک عراق را به خود جلب کرد؛ زیرا برای اولین بار در این کشور، دولت به رهبری فردی تشکیل شد که نه به نسل نخبگان سیاسی قدیمی عراق تعلق داشت و نه به‌عنوان یکی از اعضای اصلی‌ترین احزاب سیاسی این کشور به شمار می‌آمد. ازاین‌رو موقعیت الکاظمی و توانایی‌های وی به‌ویژه با توجه به اوضاع سیاسی و اقتصادی فعلی عراق و روابط دشوار بغداد با احزاب مخالف داخلی و همچنین منطقه کردستان، حائز اهمیت است. به‌خصوص که یک رویه استقلال‌طلبی در شمال کشور وجود دارد که با منافع قدرت‌های بزرگ نیز در هم آمیخته است.

کووید 19 و سیاست تحریم

ایوان تیموفیف، کارشناس شورای روسی امور بین‌الملل

مواجهه با تهدید مشترک همه‌گیری جهانی کووید 19، امیدها را برای تحکیم روابط بین‌المللی افزایش داده است. یکی از اقدامات احتمالی در جهت وحدت می‌تواند کاهش مجازات و محدودیت‌های اقتصادی باشد. در ایالات‌متحده، جو بایدن، نامزد حزب دموکرات دراین‌باره صحبت کرده و دولت آمریکا فوراً مجموعه‌ای از استثنائات را در رژیم‌های تحریم خود منتشر کرده است. این استثنائات که بسیاری از آن‌ها مدت‌ها قبل از این بیماری همه‌گیر وجود داشته است، مربوط به ایران، سوریه، کوبا، کره شمالی، ونزوئلا و روسیه است. بااین‌حال ضمن آنکه در کارکرد این استثنائات تردید وجود دارد، احتمالاً با کم شدن سرعت این بیماری همه‌گیر، اوضاع به حالت عادی بازمی‌گردد و سیاست تحریم مجدداً باقوت پیگیری می‌شود.

موسسه مطالعات استراتژیک روسیه

مبارزه با مواد مخدر مستلزم تلاش جهانی بین‌المللی است

ایرینا کومیزینا، پژوهشگر ارشد موسسه مطالعات استراتژیک روسیه

در روز جهانی مبارزه با سوءمصرف مواد مخدر و قاچاق غیرقانونی، 26 ژوئن، دفتر مواد مخدر و جرم سازمان ملل متحد (UNODC) گزارش جهانی مواد مخدر 2020 را ارائه داد. این گزارش یک نشریه سالانه است که یک مرور کلی درباره مشکل بین‌المللی مواد مخدر ارائه می‌دهد. در گزارش امسال ذکر شده است که به‌طورکلی، وضعیت مصرف مواد مخدر در جهان طی یک دهه گذشته پایدار بوده است و همچنان در سطح 5.5٪ از جمعیت بزرگ‌سال 15 تا 64 سال باقی مانده است. در سال 2018 تعداد افرادی که حداقل سالی یک‌بار در دنیا از مواد مخدر استفاده می‌کنند، حدود 269 میلیون نفر بود. 35 میلیون نفر تثبیت شده‌اند و تعداد معتادان به مواد مخدر نیازمند مراقبت‌های پزشکی است. حشیش همچنان پرکاربردترین ماده روان‌گردان در جهان است. مشکلات جهانی مربوط به مواد مخدر پویا و پیچیده است و نیاز به پاسخی مبتنی بر هدف جهت بهبود هماهنگی سیاست‌ها و اقدامات، کمک به کشورهایی با منابع محدود و توانایی انجام فعالیت‌های لازم دارد.

پیونگ یانگ مجدداً مسیر تقویت نیروهای بازدارنده استراتژیک را تأیید کرد

رومن نیکلایویچ لوبوف، محقق مرکز آسیا و اقیانوس آرام در موسسه مطالعات استراتژیک روسیه

چهارمین جلسه گسترده کمیسیون نظامی مرکزی حزب کارگر کره در مجلس هفتم این کشور در ماه مه در پیونگ‌یانگ برگزار شد. تصمیمات این کمیسیون ادامه دستورالعمل‌های مصوب در اجلاس دسامبر کمیته مرکزی (2019) و با هدف توسعه بیشتر نیروهای استراتژیک کشور بود. در این جلسه مباحث تقویت توان دفاعی کشور و جلوگیری از درگیری نظامی با در نظر گرفتن شرایط دشوار سیاسی داخلی و خارجی موردبحث و بررسی قرار گرفت. کمیسیون «دوره جدیدی را برای تقویت هر چه بیشتر پتانسیل بازدارندگی هسته‌ای و تقویت نیروهای استراتژیک در معرض خطر جمهوری قرار داده است.» احتمالاً از این طریق پیونگ‌یانگ آمادگی خود را برای سناریوهای منفی جهت بی‌ثبات‌سازی وضعیت در شبه‌جزیره کره نمایش می‌دهد.

تکامل رویکرد ضد تروریستی چین

گئورگی آندریویچ سیزوف، محقق مرکز آسیا و اقیانوسیه در موسسه مطالعات استراتژیک روسیه

در طول سال‌های اخیر عوامل داخلی و خارجی متعددی، تأثیر تعیین‌کننده‌ای در شکل‌گیری نهادهای دولتی مدرن و نظام حقوقی درزمینهٔ مبارزه با تروریسم داشته‌اند. یکی از مهم‌ترین عوامل، توسعه تهدیدات جدایی‌طلبی، تروریسم و ​​افراط‌گرایی در سین کیانگ بوده که موجب تکامل سیاست ضد تروریسم رهبری چین شده است. درواقع منبع اصلی تهدیدات تروریستی برای چین، جدایی‌طلبی در منطقه خودمختار سین کیانگ اویغور است که به تعبیر رهبری این کشور «میدان اصلی نبرد» در مبارزه چین با تروریسم به شمار می‌آید. به‌طور سنتی، متخصصان چینی علت درگیری‌های بین قومی در سین کیانگ را فقر، درجه بالایی از دین‌داری و فرهنگ باستانی برخی گروه‌های مسلمان می‌دانند. در حال حاضر مقابله موفقیت‌آمیز با این چالش‌ها با توجه به تمایل چین برای اخذ جایگاه مهم در عرصه جهانی و پیشبرد اجرای طرح اقتصادی و زیربنایی جهانی خود «کمربند و راه» که در آن سین کیانگ از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار است، اهمیت پیدا می‌کند. در این زمینه، رهبری دولت جدی‌ترین رویکرد را برای اجرای اقدامات برای تثبیت اوضاع در سین کیانگ و سراسر کشور اتخاذ کرده است.