آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
وبسایت شورای روابط خارجی آمریکا در یادداشتی نوشت: چند هفته پیش، لری سامرز، وزیر پیشین خزانهداری آمریکا اظهار داشت که تفاوت در توانایی کشورها برای دریافت وام در بحبوحه همهگیری کرونا برای جهان مشکلساز است، زیرا این کشورها مانع از ریکاوری مؤثر بهداشتی جهان خواهند شد. در اقتصادهای پیشرفته، بانکهای قدرتمند مرکزی توانستهاند ثبات بازار را حفظ کرده و به همه کشورهای جی-10 امکان داده است تا بودجه لازم برای حفظ تحرک اقتصادی خود را بهصورت وام با نرخ بهره پایین دریافت کنند؛ اما این امر برای اقتصادهای نوظهور دشوار بوده است.
خروج سرمایهگذاری خارجی از اقتصادهای نوظهور در ماه مارس تا حدی در مقایسه با بحران مالی جهانی، شدیدتر بوده است. مسلماً تفاوت این قیاس، در سرمایهگذاری بهصورت سهام و اوراق محلی بیشتر بوده است؛ اما تردیدی نیست که خروج عظیم سرمایهگذاری خارجی خصوصی از بازارهای نوظهور درست با افزایش نیاز این کشورها به وام، همراه بوده است. حداقل تابهحال، اقتصادهای نوظهور کمک مالی مستقیم زیادی از صندوق بینالمللی پول دریافت نکردهاند. صندوق بینالمللی پول دارای 600 میلیارد دلار منابع سهمیهای و 600 میلیارد دلار دیگر بهصورت خطوط اعتباری است. این منابع برای تضمین یک تریلیون دلار وام صندوق بینالمللی پول کافی است. این صندوق در حالی وارد شوک کرونا ویروس شد که حدود 100 میلیارد دلار وام سررسید شده و 100 میلیارد سررسید نشده است؛ بنابراین، این صندوق از ظرفیت مالی قابلتوجهی برخوردار بود که میتوانست در صوت تمایل از آن استفاده کند.
در حال حاضر، صندوق بینالمللی پول میخواهد تقریباً 100 میلیارد دلار دیگر از طریق ابزار تضمین مالی سریع، توزیع کند. این وامها از ماه مارس حدود 20 میلیارد دلار افزایشیافته و به 120 میلیارد رسیده است و تعهدات خطوط اعتباری نیز اکنون 130 میلیارد دلار است؛ بنابراین، حدود 250 میلیارد دلار از تراز مالی این صندوق رسماً انجام شده است و کمی بیش از 50 میلیارد دلار دیگر نیز در همین راستا به جریان افتاده است؛ اما تابهحال همهچیز در حد حرف بوده است و بس. چراکه در بحبوحه این شوک بزرگ عمده ظرفیت وامدهی صندوق بینالمللی پول هنوز غیرفعال مانده است.
اکنون جای تسهیلات صندوق بینالمللی پول برای کمک به کشورهای ضعیف اما قادر به بازپرداخت وام، برای مدیریت هزینههای مالی مرتبط با این همهگیری، از طریق تضمین مالی فوقالعاده (تا 300 درصد سهمیه) خالی است. در حال حاضر، برنامههای سنتی این صندوق با شرایط استاندارد تنها راه تأمین مالی بیشتر از 100 درصد سهمیه از طریق ابزار تأمین مالی سریع است. بسیاری از کشورها این شرایط را نمیپسندند اما بااینحال، تعدادی از کشورهای ضعیف اما قادر به بازپرداخت وام، هماکنون میتوانند از این کمکها استفاده کنند اما همه آنها به حال خود رهاشدهاند.
در مورد کمک به همه کشورها یا مجبور کردن کشورها به پذیرش شرایط برنامههای صندوق بینالمللی پول، بحثهای مفصلی صورت گرفته است و تعیین مرز دقیق بین کشورهای واجد شرایط و فاقد شرایط همواره دشوار است؛ اما در چنین بحرانی، باید کمی دستودلباز بود – بهویژه که صندوق بینالمللی پول فعلاً منابع مالی بلااستفاده زیادی دارد. صندوق بینالمللی پول برای پوشش نیازهای مالی مرتبط با همهگیری امسال، میتواند بهجای تأمین مالی کوتاهمدت به تأمین مالی بلندمدت با سررسیدهای بازپرداخت طولانیمدت بپردازد. شاید استانداردهای پرداخت وام کمی پایین بیاید اما این امر دائمی نخواهد بود.
شاید برای کشورهای فقیر، بخشودگی وام در نظر گرفته شود، اما برای بسیاری از اقتصادهای نوظهوری که در بازار سرمایه جهانی مشارکت داشته و نمیخواهند این دسترسی خود را به مخاطره بیندازند، بخشودگی وام جزو گزینهها نخواهد بود؛ بنابراین، اکنون باید به این بحث پرداخت که صندوق بینالمللی پول چگونه میتواند به اقتصادهای نوظهور در مقابله با هزینههای مالی همهگیری کرونا ویروس کمک کند. این صندوق دارای 500 میلیارد دلار ظرفیت مالی است که احتمالاً هرگز مورداستفاده قرار نخواهد گرفت. اگر اکنون زمان ایجاد راههای خلاقانه برای استفاده از این ظرفیت نیست، پس چه زمانی است؟
صندوق بینالمللی پول میتواند به تأمین مستقیم بودجه بپردازد، بهطوریکه این صندوق از ذخایر بانک مرکزی پشتیبانی کرده و بانک مرکزی هم منابع مالی موردنیاز را در اختیار بگذارد. خطوط سواپ صندوق بینالمللی پول معمولاً بهعنوان یکراه حل پیشنهاد میشود اما سواپ 90 روزه روشی عملی برای تأمین کمک مالی نیست.
0 Comments