جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
آمریکا بازنده جنگ و صلح در افغانستان
شجاع نواز در یادداشتی که وبسایت شورای آتلانتیک آن را منتشر کرد؛ نوشت: واشنگتن نیازمند طرح توسعه اقتصادی منطقهای جامعی است که تداوم تجارت منطقهای و توسعه افغانستان را تضمین کند. این طرح رفتار دوستانه افغانستان و همسایگان آن، بهویژه پاکستان را ترغیب خواهد کرد. ایران نیز باید در این معادله مشارکت داشته باشد تا به ثبات غرب افغانستان کمک کرده و بازگشت پناهندگان افغان را امکانپذیر سازد.
اگرچه اقدام آمریکا به خروج صلحآمیز از افغانستان احتمالاً نشانههای مثبتی داشته باشد، اما نگرانیها از تداوم جنگ در افغانستان و منطقه بسیار زیاد است. زلمای خلیل زاد، نماینده ویژه آمریکا، در برقراری توافق با طالبان بهخوبی عمل کرده است، اما گفتگوهای مهم بین خود افغانها هنوز دستنیافتنی مانده است.
افغانستان در منطقهای دشوار قرار دارد. برای بازگشت به صلح، این کشور باید گفتگوهای موفقیتآمیزی ازنظر داخلی و با همسایگان خود، بهویژه پاکستان، برگزار کرده و به دفع عوامل تاریخی بپردازد که این کشور را در جنگ محصور کرده است. همچنین، دولت افغانستان باید رشد و توسعه اقتصادی همه مردم خود را تضمین کرده و دستاوردهای اقتصادی بهدستآمده طی دهه گذشته را حفظ کند.
باید خاطرنشان کرد که نه افغانستان و نه همسایگان آن، ایران و پاکستان، توافق آمریکا- طالبان را امضاء نکردهاند درحالیکه این توافق بر آنها نیز تأثیرگذار است. با توجه به مخالفت طالبان با برخی از شرایط مقرر و با در نظر گرفتن فرصتهای پیشآمده برای طرفهای ثالث برای خرابکاری در طرح صلح، خروج کامل آمریکا احتمالاً با تأخیر همراه خواهد بود.
آشکار ساختن ضربالاجل چهاردهماهه احتمالاً کمکی به پیشبرد این طرح نخواهد کرد. شوروی در اواخر 1986 تصمیم به خروج [از افغانستان] گرفت اما این خروج برنامهریزیشده را تا دو سال بعد اعلام نکرد؛ اما دو رئیسجمهور آمریکا از این مثال تاریخی درس نگرفته و آن را نادیده گرفتهاند. در این ضربالاجل اعلامشده، خیلی چیزها ممکن است درست پیش نرود؛ مثلاً، شکست مأموریت پمپئو در ایجاد مصالحه بین طرفین مخالف ریاست جمهوری، از نقص این طرح و تغییر شرایط به نفع طالبان حکایت دارد.
برای پیروزی آمریکا در این قمار و برای ایجاد ثبات در افغانستان، آمریکا و طرفین ائتلاف باید به آینده اقتصادی و ثبات افغانستان پایبند باشند. همکاری با افغانستان و پاکستان برای کمک به توسعه سرزمینهای مرزی آنها، بهکارگیری سازنده زنان و مشارکت جمعیت جوان شهری افغانستان یکی از روشهای این کار است. پایان دادن به فساد، پیشبرد توسعه اقتصادی و ایجاد تفاهم هرچه بهتر با همسایگان نزدیک در مورد اهداف اقتصادی مشترک، چالش دولت وحدت ملی جدید افغانستان خواهد بود.
آمریکا هنگامی در این جنگ شکست خورد که بدون هدفی عاجل و روشن به افغانستان حمله کرد. آمریکا هدف اصلی خود یعنی دولت سازی در افغانستان و شکست شورش طالبان را با سرنگونی رژیم طالبان و حذف پایگاه القاعده در این کشور اشتباه گرفت و به فهم ناقص خود از دکترین پاکستان اتکا کرد. آمریکا چگونه میتوانست در جنگی پیروز شود که در طول هیجده سال آن، نیروهای آمریکا و ائتلاف هیجده فرمانده متفاوت داشته و هر فرمانده هم دیدگاه متفاوتی داشته است.
اگر توقف جنگ ادامه یابد، کاری بس دشوار یعنی آغاز گفتگوهای درون-افغان بین دولت جدیداً تائید شده اشرف غنی، دیگر رهبران قبایل و منطقهای و طالبان، تازه آغاز خواهد شد. ازاینرو، ائتلافهای داخلی جدیدی احتمالاً شکل خواهند گرفت و برخی متحدان آمریکا نیز قربانی خواهند شد؛ اما حضور آمریکا و تعامل آن برای تضمین صلح و ثبات اقتصادی آینده افغانستان ضروری است. این امر به حفظ جامعه مدرن نوظهور افغانستان و پاسداری و تقویت حقوق زنان و توسعه گروههای جوان شهری کمک خواهد کرد. قطع کمک به کابل تأثیری برعکس داشته و تنها موجب تقویت طالبان خواهد شد.
مسئله مهم دیگر این است که پاکستان هم باید سیاست روشنگرانهای در راستای مرز با افغانستان اتخاذ کرده و برای افغانستان امکان تصمیمگیری مستقل بدون مهندسی سیاسی از آنسوی مرز را فراهم کند. رهبران نظامی و سیاسی پاکستان باید خطر رژیم اسلامی افراطگرایانه در کابل را کاملاً درک کنند. چنین رژیمی میتواند در پیوند با اسلامگرایان داخل پاکستان تهدیدی وجودی برای خود پاکستان در پی داشته باشد. چالشها و فرصتهایی پیش روی رهبران پاکستان و افغانستان قرار دارد تا با ایجاد طرح هماهنگ اقتصادی در مناطق مرزی، فرصتهایی برابر ایجاد کرده تا سیاستی متناسب برای توسعه کشاورزی و تولید و استخدام جمعیت جوان این منطقه فراهم کنند.
برای ایجاد فرصت صلح واقعی در افغانستان و در مناطق مرزی آن با پاکستان، مشارکت آگاهانه و صبورانه در این فرایند و افزایش کمکهای اقتصادی تدریجی و هدفمند ضروری است. مردم این منطقه شایسته آینده بهتری نسبت به گذشته هستند. آمریکا در جنگ نظامی افغانستان برنده نبوده است اما باید سعی کند تا در صلح پیروز شود.
0 Comments