جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
پشت پرده جنگ عربستان – روسیه بر سر نفت
امی جف در یادداشتی که وب سایت شورای روابط خارجی آمریکا منتشر کرد، نوشت: اختلاف راهبردی این دو تولید کننده بزرگ نفت، یک اتفاق جدید در حوزه ژئوپلیتیک نفت محسوب نمیشود، چرا که در رویدادهای منفی نظیر جنگ، تروریسم، رکود مالی و سرکوب اجتماعی، کشورهای نفتی در مدیریت افت و خیز قیمت نفت مناقشاتی داشتهاند، اما تنش جاری در بحبوحه شرایط کاملا جدیدی روی داده است. نخست و مهمتر از همه، کوید-19 تقاضای نفت را به سرعت کاهش داده است. دوم، شوک تقاضای نفت در حالی است که شواهد از لزوم حفظ برخی از ذخایر نفتی دنیا خبر میدهد.
پس از شکست مذاکرات اوپک به اضافه روسیه، عربستان به جنگ قیمت با روسیه مبادرت کرده و ظاهرا قیمت فروش نفت خام برای ماه آوریل را پایین آورد و قیمت نفت با سقوط بیش از 20 درصد به 35 دلار رسید. عربستان اظهار کرده است که تولید خود را در ماه آوریل به 12.3 میلیون بشکه در روز افزایش خواهد داد. این کشور قبلا اعلام کرده بود که متوسط تولید آن در اوایل امسال 9.7 میلیون بشکه در روز است.
قبل از نشست اوپک، روسیه به دور جدید کاهش تولید برای افزایش قیمت، تمایلی نشان نداد. دغدغههای روسیه در مورد سهم بازار با دغدغههای عربستان سعودی و دیگر صادرکنندگان بزرگ نفت متفاوت است، زیرا صادرات روسیه به بازارهای جداگانه جدید متمرکز بوده و اکثرا به اروپا صادر شده و کمی هم از طریق خط لوله به چین میرود. این بدین معناست که تاثیر فوری کوید-19 عمده صادرات روسیه را تحت تاثیر قرار داده و همچنین، روسیه را در برابر سایر تولیدکنندگانی که به دنبال فروش به اروپا هستند، ازجمله صادرات نفت شیل آمریکا، بیش از پیش آسیب پذیر میسازد. عربستان از شبکه وسیع مشتریان جهانی و همچنین از تمهیدات کاربردی ذخیره نفت برخوردار بوده و انعطاف عملیاتی بیشتری دارد.
پیش از شیوع کوید-19، اوپک تصور میکرد که برای جذب تولید فزاینده آمریکا، تقاضای جهانی نفت در سال 2020 به اندازه کافی افزایش خواهد یافت و بنابراین، کاهش تولید اوپک در تثبیت بازار موثر واقع خواهد شد، اما افت ناگهانی تقاضا بخاطر کاهش تولید صنعتی، حمل و نقل و مسافرتهای بینالمللی و محلی روزانه، اوپک را در تنگنا قرار داد. کارشناسان اوپک اظهار میکنند که افت تقاضا به خاطر توقف فعالیتهای کلیدی اقتصادی و تجاری در کوتاهمدت احتمالا بسیار بیشتر از ارزیابیهای اولیه خواهد بود.
در مواقع عادی، جنگ تولیدکنندگان بر سر قیمت نفت، به خاطر پیامدهای قیمت پایین نفت (افزایش فعالیتهای اقتصادی و تحریک مشتریان به مصرف بیشتر) بالاخره فروکش میکند، اما این بار کوید-19 فعالیتها و کسب و کارها را مختل کرده است. به عنوان مثال، قیمت پایین بنزین نمیتواند موجب افزایش استفاده از ماشین شود، زیرا به خاطر قرنطینههای ناشی از این ویروس، مسافرت سیر نزولی دارد.
چالش شیوع کوید-19 در بدترین زمان ممکن در تنشهای بین اوپک و روسیه اتفاق افتاده است. اعضای اوپک از روسیه رنجیده خاطر و معتقدند که درخواست روسیه برای عدم گنجاندن تولید میعانات گازی روسیه در توافق کاهش تولید، درخواستی فریبکارانه است. در هفتههای پس از نشست دسامبر اوپک، روسیه تولید میعانات گازی را به میزان 1.68 میلیون بشکه در روز افزایش داد. از سوی دیگر، روسیه نیز از عربستان سعودی ناامید شده و احساس میکند که عربستان در مقابل همکاری روسیه در مورد قیمت نفت، اقدام متقابلی انجام نداده و در حوزههای دیگر، نظیر خرید سلاح و سرمایهگذاری مشترک در صنعت انرژی یکدیگر، همکاری چشمگیری انجام نمیدهد.
با این حال، دیگر زمینههای ژئوپلیتیکی نیز در این تنشها تاثیرگذار بوده است که عصبانیت روسیه از تحریم آمریکا علیه شرکت ملی نفت روسیه (روس نفت) به خاطر تجارت نفتی این شرکت با ونزوئلا، مهمترین آنهاست. با این حال، مدتهاست که تنشها بین روسیه و عربستان در مورد قدرت تصمیمگیری در نشستهای اوپک به اضافه روسیه، به چشم میخورد و آمریکا نیز برای ورود به این تنش تردید دارد.
پیش بینی تحلیلگران حاکی از آن است که دوره طولانی مدت قیمت پایین نفت با بشکهای زیر 30 دلار، احتمالا تولید نفت آمریکا را به میزان 500 هزار تا 1 میلیون بشکه در روز در اواخر امسال کاهش خواهد داد. برای مقابله با ژئوپلیتیک جاری نفت، آمریکا علاوه بر دیگر اهرمهای ژئوپلیتیکی، تعدادی کارت بازار محور برای بازی در آستین خود دارد. احتمالا روسیه امیدوار است که نگرانی وزارت خزانهداری آمریکا از اثرات منفی ژئوپلیتیک فعلی نفت بر بازار سهام را تحریک کند. در مقابل، دولت آمریکا برای جلوگیری از رکود، گزینههای متعددی را سبک و سنگین میکند. مسلما آمریکا تعلیق مصوبه کنگره برای فروش از نفت خام ذخایر نفت راهبردی را مورد ملاحظه قرار داده و احتمالا با سایر دولتهایی که نیازمند ذخیره هستند (مانند استرالیا)، بهطور سازنده همکاری خواهد کرد تا نفت تولیدی آمریکا را خریداری کنند و از طرف آنها در ذخایر راهبردی آمریکا ذخیره شود. اگرچه معلوم نیست که مسیر فعلی بازار نفت چقدر طول خواهد کشید، اما تمایل هر دو کشور عربستان و روسیه برای بازگشت به میز مذاکره مشهود است.
0 Comments