جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
نقش قدرتهای هستهای در کنترل تسلیحات
تونگ ژائو در یادداشتی که وب سایت اندیشکده کارنگی آن را منتشر کرد؛ نوشت: . با توجه به رقابت تسلیحاتی هستهای فزاینده بین قدرتهای بزرگ، فروپاشی پیمانهای موجود کنترل تسلیحات و بروز بحرانهای مربوط به ایران و کره شمالی، پنج کشور هستهای (که عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل نیز هستند) باید حفاظت از نظم هستهای باثبات را رهبری کنند.
پنج کشور هستهای برای بررسی گامهایی برای اجرای تعهدات خویش در ان پی تی و پیشبرد خلع سلاح از طریق اقدامات اعتمادساز و شفاف ساز، در سال 2009 به ایجاد فرایند P5 پرداختند. این مکانیسم بلااستفاده مانده است، اما از پتانسل لازم برای کمک به کنترل تسلیحات برخوردار است.
عموما کشورهای هستهای معتقدند که بهبود فضای امنیت بینالمللی و فراهم کردن شرایط لازم برای خلع سلاح هسته ای، مسئولیت همه کشورهاست. با این حال، کشورهای غیر هستهای خاطرنشان میسازند که تسلیحات هستهای فضای امنیت بینالمللی را مسموم کرده است. استقرار سامانه دفاع موشکی تاد در کره جنوبی در سال 2017، موجب نگرانی جدی چین از قابلیت بالقوه این سامانه در تضعیف بازدارندگی هستهای چین در قبال آمریکا شده و به تبع آن، بحرانی جدی در روابط دوجانبه سئول-پکن به وجود آورده است. این مثال نشان میدهد که چطور مناقشات بینالمللی بر سر مسائل هستهای ممکن است به حوزه امنیت غیرهستهای نیز سرایت کرده و روابط بین کشورهای هستهای و همچنین کشورهای غیرهستهای را از مسیر منحرف سازد. از این رو، علاوه بر تلاش جمعی برای بهبود فضای امنیت بینالمللی، کشورهای هستهای همزمان باید برای کاهش اهمیت تسلیحات هستهای در امنیت ملی تلاش کنند.
به عنوان گام نخست بررسی پیامدهای انسانی استفاده از تسلیحات هسته ای، کشورهای هستهای در نشستهای P5 میتوانند نحوه هماهنگ سازی سیاستهای هستهای خود با قوانین جنگ مسلحانه را بحث و بررسی کنند. این کشورها باید اصول اساسی متمایز، متناسب و ضروری را بکار گیرند تا از سیاستهای مفرط (مشروعیت بخشی به زرادخانههای بیش از حد و راهبردهای تنش زا) جلوگیری کنند. همچنین، کشورهای غیرهستهای (بهویژه کشورهایی که زیر چتر هستهای کشورهای هستهای قرار دارند) نیز وظایفی دارند. آنها باید به بررسی مجدد و تعدیل راهبردهای دفاعی خود بپردازند تا از عدم وابستگی امنیت ملی خود به «استفاده اول» از تسلیحات هستهای توسط متحدان هستهای خود در جنگ متعارف اطمینان حاصل کنند. کشورهای غیرهستهای با ایجاد شرایطی برای اتخاذ فراگیر «عدم استفاده اول»، میتوانند به ایجاد دنیایی با خطر هستهای کمتر کمک کنند.
کشورهای هستهای باید فرصت کنفرانس آینده ان پی تی را غنیمت شمرده و این نکته را تفهیم کنند که تداوم کاهش زرادخانههای موجود، حتی بدون خلع سلاح کامل، حائز اهمیت است. کشورهایی نظیر کره جنوبی و ژاپن، علیرغم وابستگی شان به بازدارندگی هستهای آمریکا، از کاهش جهانی زرادخانه هستهای سود برده و بنابراین، میتوانند نقش به سزایی در حفظ بازدارندگی و امنیت با زرادخانه کوچکتر ایفا کنند.
با توجه به ناکارآمدی گفتگوهای امنیتی راهبردی متقابل بین کشورهای هستهای و فقدان گفتگوهای چندجانبه کنترل تسلیحات، فرایند P5 در حل و فصل خطر فزاینده رقابت تسلیحات هستهای مسئولیت منحصر به فردی دارد. اخیرا در نشست P5 در لندن، کشورهای هستهای متعهد شدهاند که به پیشبرد هدف جهانی برای پایان دادن به تولید مواد شکافتنی مورد استفاده در بمب اتمی بپردازند. اگر پنج کشور هسته ای، پیشتاز شده و بهطور مشترک یک ضرب الاجل برای پایان دادن به تولید مواد شکافتنی اعلام کنند، این امر پتانسیل افزایش نیروی هستهای در آینده را متوقف کرده و گام نخست محکمی در راه مهار رقابت تسلیحاتی خواهد بود.
در خصوص ثبات هسته ای، شمال شرق آسیا منطقهای بسیار نگران کننده محسوب میشود. کره شمالی از رقابت فزاینده قدرتهای بزرگ به عنوان اهرمی برای پیشبرد برنامه هستهای خود استفاده میکند. اعضای دائمی شورای امنیت سازمان ملل مسئولیت ویژهای داشته و نباید اجازه دهند که منافع ژئوپلیتیکی واگرای آنها مانع از جبهه متحد بینالمللی در مقابل بلندپروازیهای هستهای کره شمالی شود. نشستهای P5 میتواند به عنوان جایگاهی غیرسیاسیتر و غیررسمیتر از شورای امنیت، قدرتها را به اتخاذ سیاستی هماهنگ سوق دهد. این کشورها باید بحثهای اساسی برای تداوم فشار بر پیونگ یانگ را آغاز کرده و در مورد عناصر اصلی نقشه راه خلع سلاح هستهای به توافق رسیده و مکانیسمها و شرایطی در قبال همکاری کره شمالی تدارک ببینند. با توجه به اینکه گفتگوهای دوجانبه آمریکا-کره شمالی به بن بست رسیده است، وقت آن است که قدرتهای بزرگ هستهای به پیشبرد نقش رهبری خود بپردازند.
0 Comments