شورای راهبردی آنلاین – رصد: آمریکا در بحبوحه خشم عراق بر سر ترور سردار قاسم سلیمانی، به تازگی تهدید کردهاست که در صورت اصرار بغداد بر خروج نیروهای آمریکایی از این کشور، تحریمهایی را علیه عراق اعمال خواهد کرد. بررسی تاثیرات این تحریمها از اهمیت برخوردار است.
مایکل گرینوالد در مقالهای که موسسه شورای آتلانتیک منتشر کرد، نوشت: در دهه 90 میلادی رژیم صدام هدف محاصرهای گسترده بود و دسترسی این کشور به نظام مالی دنیا محدود شد که خسارات انسانی بسیاری برجای گذاشت. آن تحریمها به همراه چالشهای جدید مربوط به حملات یازده سپتامبر انگیزهای شد برای بازنگری اساسی چگونگی توسل وزارت خزانهداری به تحریمها.
تحریمهای احتمالی علیه عراق که در حال حاضر در دست بررسی است میتواند به اهداف آمریکا در آن کشور خدشه وارد و موضع ایران را تقویت کند و این دقیقا سناریویی است که آمریکا تلاش کرده از آن جلوگیری کند. اقدامات متقابل اقتصادی نظیر اعمال محدودیت بر حسابهای عراق در بانک «فدرال رزرو» نه تنها نفوذ اقتصادی در داخل عراق را به ایران واگذار میکند بلکه تاثیر قابل توجهی بر جایگاه جهانی دلار آمریکا خواهد داشت.
واشنگتن در دهههای بعد از تحریم ناموفق عراق، راهبرد تحریم را از تحریمهای گسترده به تحریمهای هدفمند تغییر داد که هدف از آن وارد کردن حداکثر فشار و به حداقل رساندن خسارات جانبی بود.
ترور سردار قاسم سلیمانی باعث تردید درباره توانایی حفظ سربازان آمریکایی در عراق شد زیرا سیاستمداران عراقی به سرعت خروج آمریکا از کشورشان را خواستار شدند. دولت آمریکا برای دفع این اقدام که فقط جایگاه ایران در عراق را تقویت خواهد کرد، بغداد را به مجازات اقتصادی تهدید کرد.
تهدید عراق به محدودیت دسترسی این کشور به بانک فدرال رزرو نیویورک نه تنها به دلیل بیسابقه بودنش بلکه به دلیل ماهیت مجازات کننده آن خطرناک است.
اگرچه دولت آمریکا گزینههای متعددی دارد، اقدامات متقابل اقتصادی علیه بغداد می تواند برای اقدامات آمریکا در این کشور به طور جدی غیرسازنده باشد. اگر چنین تحریمهایی اعمال شود، تنها پیروز میدان ایران خواهد بود.
نفوذ اقتصادی ایران در عراق از نفوذ امنیتی این کشور در عراق کمتر است و علت آن هم اقتصاد ضعیف عراق و هم تحریمهای موجود علیه تبادلات بین المللی با ایران است. تهران همچنان تامین کننده مهم گاز طبیعی برای شبکه برق عراق است که مردمش در گرمای شدید تابستان به خاموشیهای دورهای روبرو میشوند. شبکه برق عراق هم از جنگ عراق و هم حملات داعش آسیب دیده است و صادرات ایران یک سوم ظرفیت برق این کشور را تامین میکند. این صادراتها برای اقتصاد عراق حیاتی است و این امر مستثنی شدن آن را در تحریمهای جاری آمریکا علیه ایران توجیه میکند. تمامی پرداختهای عراق با دینار عراقی است و دلار پرداخت نمیشود و باید خرج کالاهای بشردوستانه عراقی در مجموعهای شبیه به سازوکار اینستکس اروپا شود.
تحریم آمریکا علیه عراق میتواند به طور قابل ملاحظهای نفوذ اقتصادی ایران در منطقه را تقویت کند. ایران از مدتها قبل به دنبال آن بوده که از عراق به عنوان ابزار فرار از تحریم استفاده کند بنابراین به انزوا کشاندن اقتصاد عراق میتواند چنین اقداماتی را تقویت کند و در عین حال ایران را قادر میسازد از واسطههای خود در عراق برای ایجاد شبکههای حمایتی استفاده کند. حشد الشعبی عراق که مورد حمایت ایران است با بغداد در تامین امنیت رقابت کرده و در طول زمان می تواند با دولت در تامین دیگر کالاهای عمومی نظیر خدمات رفاهی یا زیرساخت رقابت کند. تحریم عراق اگر نفعی داشته باشد بسیار اندک خواهد بود. اگر آمریکا با این راهبرد پیش برود ممکن است به شدت برای اقداماتش متاسف شود.
0 Comments