چین درصدد تضمین نقش خود در شبه جزیره کره

شورای راهبردی آنلاین - رصد: اینک کره‌شمالی برای همیشه یک کشور اتمی است. سلاح اتمی اهرم فشار سودمندی در اختیار این کشور قرار داده است.

ایوانس جی. آر. ریور در مطلبی که اندیشکده بروکینگز آن را منتشر ساخت، نوشت: مناسبات چین و کره‌شمالی مدت‌های متمادی، روابطی درهم‌تنیده و به‌هم وابسته بوده است و در اصطلاح چینی از آن به عنوان لب و دندان یاد می‌شود.

اصطلاح چینی اگر لبی نباشد، دندان از بین می‌رود، بیانگر دلایل مداخله چین در جنگ میان دو کره است، چراکه شکست پیونگ‌یانگ (به‌عنوان دندان)، پیامدهای منفی برای چین به‌عنوان لب (حامی کره‌شمالی) بجای می‌گذاشت.

کره‌شمالی برای چین فقط یک منطقه حائل و سپر در برابر نیروهای خارجی نبوده، بلکه یک نقطه آسیب‌پذیر نیز بوده است. این دوگانه همچنان بر مناسبات چین – کره‌شمالی تأثیرگذار است.

 

2017؛ سال سیاست تقابلی

سال 2017، سال تقابل بین آمریکا و کره‌شمالی نامیده می‌شود؛ اما درواقع اساس تقابل در سال 2016 بنیان نهاده شد. در ژانویه سال 2016، کره‌شمالی اعلام کرد که به‌طور موفقیت‌آمیز یک بمب هیدروژنی را آزمایش کرده است. یک هفته بعد، کره‌شمالی ماهواره‌ای با استفاده از فناوری موشک دوربرد، مشابه برنامه موشک بالستیک قاره‌پیمای خود پرتاب کرد.

در مارس 2016، کره‌شمالی اعلام کرد که بمب اتمی را برای حمل توسط موشک‌های دوربرد سازگار کرده است. در آوریل همان سال پیونگ‌یانگ به‌طور موفقیت‌آمیزی موتور موشک‌های بالستیک قاره‌پیما را آزمایش کرد. در اوت 2016، موشک زیردریایی‌پایه‌ای را آزمایش کرد که قابلیت دسترسی به خاک آمریکا را داشت. در همین سال کره‌شمالی پنجمین آزمایش هسته‌ای زیرزمینی خود را انجام داد.

جولای 2017، کره‌شمالی به‌طور موفقیت‌آمیزی یک موشک بالستیک قاره‌پیما را پرتاب کرد. درحالی‌که دولت ترامپ سرگرم جشن روز استقلال آمریکا بود، کره‌شمالی موشک بالستیک قاره‌پیمای دیگری را آزمایش کرد و متعاقباً موشک بالستیک قاره‌پیمای پیچیده دیگری را پرتاب کرد که ایالات‌متحده را در تیررس خود قرار داد.

 

 

سال 2018؛ بازی جدید

با آغاز سال 2018، مناسبات چین – کره‌شمالی با توجه به حمایت پکن از قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل علیه پیونگ‌یانگ در پایین‌ترین سطح خود قرار داشت.

رهیافت پکن در قبال کره‌شمالی بیانگر این امر بود که تضعیف منافع چین، موجب تشویق این کشور به حمایت از تحریم‌های بیشتر خواهد شد. به باور برخی از تحلیلگران، حمایت چین از قطعنامه‌های سازمان ملل موجب تغییر مواضع کره‌شمالی از موضع تقابلی به رویکرد گفتگو در اوایل سال 2018، شد. درنتیجه، ترامپ و کیم در ژوئن 2018 در سنگاپور با یکدیگر دیدار کردند.

این تحولات هم موجب آسودگی خاطر و هم باعث نگرانی پکن شد. چنین وضعیتی موجب حذف نقش چین در شبه‌جزیره کره شد که پیش‌ازاین خود را تنها بازیگر اصلی قلمداد می‌کرد. در شرایطی که چین نقش مهمی برای خود در صلح و ثبات منطقه قائل بود، خود را در وضعیتی خارج از گود بازی سیاسی جدید یافت. حصول هرگونه توافق بین آمریکا و کره‌شمالی بدون حضور چین، امری غیرقابل‌قبول برای پکن بود.

 

تغییر رویکرد پکن به سمت گفتگوهای دیپلماتیک

تحولات شبه‌جزیره کره مستلزم آن بود که پکن نقش خود را در مسائل مربوط به کره‌شمالی احیا کرده و مناسباتش را با پیونگ‌یانگ ترمیم و به کره‌شمالی گوشزد کند که چین تنها متحد آن کشور و تنها منبع قابل‌اطمینان برای حمایت در بخش‌های انرژی، کشاورزی و اقتصادی است.

در همین راستا، چین در ابتکاری جدید، از رهبر کره‌شمالی برای سفر به پکن دعوت به عمل آورد. این امر به مجموعه‌ای از نشست‌های بی‌سابقه بین رهبران چین و کره‌شمالی منجر شد که طی 18 ماه، 5 بار با یکدیگر دیدار کردند.

در چنین شرایطی فضای مناسبات بین چین – کره‌شمالی بهبود یافت. متعاقباً شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین در ژوئن 2019، به کره‌شمالی سفر کرد. این اولین سفر رئیس‌جمهور چین به پیونگ‌یانگ بعد از 14 سال بود.

رهبران دو کشور در این سفر درباره مجموعه‌ای از موضوعات، ازجمله خلع سلاح هسته‌ای بحث و تبادل‌نظر کردند. این سفر همچنین تأییدی بر مناسبات سطح بالای دو کشور بوده و نشانه‌ای مهم از تغییر در مناسبات فیمابین در مقایسه با روزهای تاریک سال 2017، بود.

 

 

 

مناسبات نزدیک چین کره‌شمالی

در جشن هفتادمین سالگرد روابط فیمابین، پکن – پیونگ‌یانگ کانال‌های ارتباطی را مجدداً برقرار نموده و فضای مناسبی برای گفتگوهای سیاسی ایجاد کرده‌اند.

در تمامی گفتگوها، پیونگ‌یانگ کار خاصی برای دست کشیدن از تسلیحات اتمی انجام نداده و علائمی دال بر قصدش برای کنار گذاشتن برنامه اتمی نشان نداده است.

برقراری ثبات و اجتناب از درگیری و نه خلع سلاح هسته‌ای کره‌شمالی، اولویت برای چین بوده است و در آینده احتمالاً این‌گونه خواهد بود.

 

اهداف اصلی چین در قبال تحولات شبه‌جزیره کره

  • حفظ نقش چین در هرگونه مکانیسم صلح در شبه‌جزیره کره
  • حفظ مناسبات خوب با دو کره
  • جلوگیری از هرگونه آسیب جدی به کره‌شمالی و ممانعت از سقوط آن و همچنین جلوگیری از اتحاد دو کره به رهبری آمریکا
  • کاهش تهدید ناشی از اتحاد کره‌جنوبی و آمریکا و در صورت امکان پایان بخشیدن به این اتحاد و خاتمه دادن به حضور آمریکا در حیات خلوت خود.

پکن دریافته است که نفوذ آمریکا در شمال شرق آسیا کاهش یافته است. بعلاوه، اصطکاک در اتحاد کره‌جنوبی – آمریکا، کم‌رنگ شدن همکاری امنیتی آمریکا- ژاپن- کره‌جنوبی و رویکرد منفعلانه ترامپ نسبت به متحدان منطقه‌ای واشنگتن، فرصت عمده‌ای برای چین جهت پیشبرد مناسباتش فراهم ساخته است.

در این چارچوب، چین از بهبود مناسبات خود با کره‌شمالی جهت تسریع در این روندها و نیز پیشبرد اهدافش بهره خواهد جست.

 

پیامدها

چین با هرگونه تلاش آمریکا جهت کنار گذاشتن پکن از تحولات شبه‌جزیره کره مخالفت خواهد کرد. روند منفی در مناسبات چین – آمریکا، بی‌اعتمادی بین پکن و واشنگتن و افزایش رقابت بین این دو کشور موجب خواهد شد تا چین هرگونه همکاری در قضیه کره‌شمالی را به دیگر مسائل موجود در روابط خود با آمریکا مرتبط سازد.

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *