جدیدترین مطالب
تنگ شدن حلقه فشارهای غرب؛ چه باید کرد؟
أحدث المقالات
بررسی ابعاد ابتکارات «توسعهای» و «امنیت» جهانی چین
هرمز جعفری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به درخواست رئیس جمهور چین از ایران برای مشارکت در «ابتکار توسعه جهانی» و «ابتکار امنیت جهانی» به رهبری پکن، در دیدار با رئیس جمهور کشورمان و در حاشیه اجلاس شانگهای تصریح کرد: ابتکار توسعه جهانی، سال گذشته از سوی رئیس جمهور چین و در نشست مجمع عمومی سازمان ملل با هدف کمک به اهداف توسعه پایدار سازمان ملل تا 2030 مطرح شده بود تا به کشورهای در حال توسعه کمک کند که بتوانند از شوک اقتصادی ناشی از کووید 19 خارج شوند.
وی با بیان اینکه «ابتکار توسعه جهانی»، با تمرکز بر توسعه پایدار ارائه شده و رئیس جمهور چین از پیوستن ایران به این طرح استقبال کرده است، افزود: «ابتکار امنیت جهانی» امسال از سوی «شی جین پینگ» در اجلاس آسیایی موسوم به بوآئو،BOAO مطرح شد. این ابتکار را باید در چارچوب رقابت قدرتهای بزرگ و در سطح کلان تحلیل کرد؛ چراکه این طرحها ریشه در اهداف کلان و راهبردی ابرقدرت نوظهور چین دارند و این کشور تلاش دارد خود را به عنوان جایگزین و یا رقیب برای مدیریت امور جهانی، خصوصا در تعامل با کشورهای در حال توسعه معرفی کند.
این تحلیلگر مسائل بینالملل گفت: چینیها تاکید دارند حکمرانی جهانی تحت رهبری آمریکا و مبتنی بر ارزشها و ساختارهای آمریکایی، مشکلاتی دارد و به اهداف خود مبتنی بر توسعه پایدار، خصوصا در رابطه با کشورهای درحال توسعه و امنیت پایدار نرسیده واکنون چین میخواهد با ارائه راهحلهایی، به تحقق این اهداف کمک کند؛ این طرحها تبدیل به سیاست شده ساختار لازم را پیدا کند. در این روند، چین میتواند نقش و جایگاه رهبری را که در سطح بینالملل به دنبال آن است، نهادینه کند.
جعفری ادامه داد: چین تاکنون طرحهای متعددی ارائه داده است، ازجمله طرح «یک کمربند- یک جاده» و طرح جدید که از آن با عنوان توسعه جهانی یاد میشود، مکملی برآن طرح است؛ با این تفاوت که طرح جدید مبتنی بر توسعه و نرم افزارمحور است و مردم و کمکهای علمی و فناوری را در مرکز توجه قرار میدهد. در واقع چینیها به دنبال سازماندهی بهتر به طرحهای گذشته برای مشخص کردن دقیق اهداف هستند. آنها میخواهند سیاستهای کلان چین در دنیای پیش رو را بهتر تدوین کنند و نهایتا شرایط را برای پیشبرد منافع ملی و تامین امنیت ملی شان در سطح کلان بینالمللی و در رقابت با آمریکا تامین نمایند.
این کارشناس مرکز مطالعات فناوری ریاست جمهوری با بیان اینکه طرحهای چین نزدیک به رویکرد راهبردی جمهوری اسلامی ایران درخصوص حکمرانی بینالمللی است، تاکید کرد: اگر به مباحث رئیس جمهور چین در نشستBOAO توجه کنیم، وقتی به طرح دستورکارها و اصول امنیت جهانی میپردازد، تاکید بر احترام به حاکمیت ملی، عدم مداخله در کشورهای دیگر، مخالفت با تحریمهای یک جانبه، اعمال قوانین داخلی در سطح بینالمللی و مخالفت با یکجانبه گرایی و تاکید بر رویکردهای منشور سازمان ملل را مورد توجه قرارمی دهد.
جعفری با بیان اینکه چین تلاش دارد اعلام کند مدل آمریکایی امنیت تنها مدل ارائه شده در سطح بینالمللی نیست، درخصوص پیامدهای منطقهای و بینالمللی اجرای ایدههای توسعهای وامنیتی چین در تقابل با آمریکا، گفت: رئیس جمهور چین در حین ارائه طرح «امنیت جهانی»، تاکید کرد باید تفکر جنگ سردی را کنار گذاشت؛ چرا که در ساختار کنونی نظام بینالملل، تفکرات جنگ سردی، به معنای بلوک بندی غرب در برابر شرق، قابل قبول نیست و شاخصهای آن نیز وجود ندارد. چینیها در همین شرایط، بالاترین میزان تعامل اقتصادی و تجاری را با آمریکا دارند و متحدان بیچون و چرای آمریکا، مانند رژیم صهیونیستی، عربستان و کشورهای عرب حوزه خلیج فارس میزان تعاملات اقتصادی شان با چین بیشتر از آمریکا است و روابط سیاسی شان با چین نیز به شدت در حال گسترش است.
وی ادامه داد: در شرایط فعلی، با توجه به ظهور ابرقدرت جدید به نام چین، برای طرحها و مدلهای توسعهای و مدیریت سیاسی و مدلهای حکمرانی سیاسی، مدلهای جایگزین و رقیب ارائه میشود و کشورهای مختلف، هر یک با توجه به منافع و امنیت ملی خود انتخاب خواهند کرد که در کدام حوزه با چین و یا با دیگر کشورها کار کنند.
وی با تشریح اصول «ایده توسعه جهانی»، ارائه کمکهای مالی، حکمرانی دیجیتال و سایبری، توسعه اقتصادی، امنیت انرژی و مباحث اقتصادی را از جمله موضوعات مورد توجه این ایده برشمرد و خاطرنشان کرد: دستورالعملهای این طرحها در تئوری میتوانند برای ایران، آورده کلان و راهبردی داشته باشند.
جعفری یادآورشد: در هر حال چین به دنبال تامین منافع ملی خود است. درست است که این منافع ملی را در چارچوب جملات زیبا، مبنی بر مسئولیت پذیری بینالمللی و تلاش برای کمک به دیگر اقتصادهای درحال توسعه مطرح میکند، اما در هر حال آنها نیز ظرفیتها درکشورهای هدف را بررسی میکنند. در ایران منابع معدنی، انرژی ارزان و غنی به وفور وجود دارد و ایران نیروی کار ارزان و بازار 85 میلیون نفری دارد که برای کالا و تکنولوژی چین قابل توجه است. متقابلا نی، فرصتهایی در این طرحهای کلان چینی برای ایران وجود دارد که بایستی بهرهبرداری ازآنها با توجه به تبعات سیاسی، امنیتی و اقتصادی مربوطه مورد بررسی دقیق قرار گیرد.
این کارشناس مسائل بینالملل در عین حال تاکید کرد: این موارد، همچنان در حد ایده است و باید دید در مرحله اجرا چگونه پیش خواهند رفت.
این تحلیلگر مسائل بینالملل، توضیح داد: ایران باید ضمن درنظرگرفتن جنبههای مثبت و فرصتهای منحصر به فردی که میتواند در چارچوب این طرحها وجود داشته باشد، آنها را در توافقات احتمالی از جمله قراردادها ذیل توافقنامه همکاری 25ساله ایران و چین، و با رعایت اصل توازن در عرصه سیاست خارجی، مورد پیگیری قرار دهد. ما باید به عنوان قدرت منطقهای در حال توسعه، درنظر داشته باشیم کدام یک از ایدهها میتواند منافعمان را تامین کند.
0 Comments