آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
نجیب میقاتی، نخست وزیر لبنان هنگام استقبال از جورجیا ملونی، نخست وزیر ایتالیا در بیروت گاف عجیبی داد و به اشتباه با یک زن دیگر روبوسی کرد. میقاتی که در مقابل پلههای هواپیما ایستاده بود تصور کرد که یکی از زنان دیپلمات ایتالیایی، جورجیا ملونی است و به گرمی از او استقبال کرد، اما لحظاتی بعد به او گفته شد که این زن نخست وزیر ایتالیا نیست.
روز سهشنبه 2 شهریور نخستوزیر رژیم صهیونیستی به آمریکا سفر کرد؛ وی از قبل اعلام کرده بود که موضوع اصلی این سفر تمرکز بر جمهوری اسلامی ایران در قالب دو پرونده مهم هستهای و سیاستهای منطقهای آن است. پیشازاین دیدار، نفتالی بنت بهصراحت از تداوم اقدامات خرابکارانه علیه برنامه هستهای ایران و نیز تشکیل ائتلافی با کشورهای عربی علیه جمهوری اسلامی ایران سخن گفت. در دیدار با بایدن، نفتالی بنت نهتنها از مواضع خود کوتاه نیامد بلکه با صراحت بیشتری از تداوم اقدامات علیه ایران سخن گفت. او ایران را به شوروی سابق تشبیه کرد که دچار «فساد و در حال فروپاشی» است و رژیم صهیونیستی را آمریکای دوران جنگ سرد دانست که باید با «هزار ضربه چاقو» ایران را به تسلیم وادارد. مواضع بنت در حالی بیان شد که دولت جو بایدن به دنبال احیای توافق هستهای است؛ توافقی که ایالاتمتحده در اردیبهشت 1397 از آن خارج شد. حال سؤال اساسی که مطرح میشود این است که مواضع یادشده چه تأثیری بر روند مذاکرات احیای برجام میگذارد؟ در پاسخ باید گفت با توجه به نقش و اثرگذاری غیرقابلانکار رژیم صهیونیستی و لابیهای آن در تعیین سیاستهای آمریکا در مواجهه با جمهوری اسلامی ایران، تداوم مخالفتها و کارشکنیهای رژیم صهیونیستی، چشمانداز احیای برجام را بسیار دشوار میکند. در دوره اوباما یکی از دلایل موفقیت در به نتیجه رسیدن مذاکرات هستهای این بود که آمریکا توانسته بود مخالفتهای نتانیاهو نخستوزیر وقت را مهار کند؛ اما به نظر میرسد که جو بایدن برعکس اوباما نهتنها در جهت مهار اقدامات احتمالی رژیم صهیونیستی اقدامی نکرد بلکه با عدم مخالفت عملی با مواضع اعلامی بنت و اقدامات رژیم صهیونیستی، به تلآویو چراغ سبز تداوم سیاستهای گذشته را نیز نشان داد.
در این دیدار برای نخستین بار بایدن از احتمال «شکست دیپلماسی» و آمادگی برای بهکارگیری «گزینههای دیگر» علیه ایران سخن گفت. نکته مهم این است که بایدن اگرچه از دیپلماسی در مقابل ایران حمایت کرد و بنت نیز از آن استقبال کرد اما به این مسئله پرداخته نشد که آیا تهدیدات صریح و آشکار رژیم صهیونیستی علیه ایران اساساً اجازه موفقیت به دیپلماسی را میدهد. بایدن نهتنها مخالفتی با اقدامات رژیم صهیونیستی علیه ایران نکرد و آن را مخرب دیپلماسی ندانست بلکه پا را فراتر گذاشت و زمانی که از آمادگی برای توسل به «گزینههای دیگر» علیه ایران سخن گفت، به موضع نخستوزیر رژیم صهیونیستی نزدیک شد؛ اما سؤال اساسیتر این است که چرا رویه بایدن متفاوت از اوباما بود و به تهدید آشکار بنت علیه ایران واکنشی نشان نداد؟
به نظر میرسد که آمریکا از اقدامات خرابکارانه رژیم صهیونیستی علیه ایران راضی است زیرا این اقدامات با هزینه رژیم صهیونیستی در برنامه هستهای ایران اختلال ایجاد میکند. درواقع با توجه به اقدامات رژیم صهیونیستی شاید آمریکا به این ارزیابی رسیده است که دیگر نیاز به اقدامات پرهزینهای مانند طراحی و بهکارگیری ویروس استاکس نت نیست. لذا آمریکا در شرایط فعلی تصور میکند برای منافع این کشور مطلوب است که رژیم صهیونیستی بخشی از هزینههای مهار برنامه هستهای ایران را پرداخت کند. در سفر رئیس سازمان سیا به تلآویو نیز بر این موضوع تأکید شده که دو کشور همکاریهای اطلاعاتی – امنیتی با یکدیگر داشته باشند. لذا از این منظر باید گفت که تقسیمکاری وجود دارد مبنی بر اینکه ایالاتمتحده با ابزارهای اقتصادی ایران را تحتفشار قرار دهد و رژیم صهیونیستی با اقدامات خرابکارانه در مسیر برنامه هستهای ایران اخلال ایجاد کند. دراینبین پیشرفت برنامه هستهای ایران که به باور بلینکن به «مانعی غیرقابلحل» در احیای برجام تبدیلشده، بیشازپیش آمریکا را راغب و تشویق کرده است که با اقدامات خرابکارانه رژیم صهیونیستی علیه برنامه هستهای ایران مخالفت نکند. لذا باید گفت از نگاه آمریکا، شاید اقدامات رژیم صهیونیستی یک مانع نیست بلکه اهرم و ابزاری در اختیار ایالاتمتحده است که در کنار سایر اهرمها و ابزارها علیه برنامه هستهای ایران به کار گرفته میشود. به این خاطر، شاید بنت دستاورد خود از سفر به آمریکا را عدم مخالفت جدی آمریکا باسیاستهای خود علیه ایران ارزیابی کند. ازاینرو احتمال تداوم اقدامات تلآویو همراه با سکوت آمریکا وجود دارد که بایستی مسئولیت عواقب آن را بپذیرند.
0 Comments