جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
مداخلات تاسفبار خارجی؛ مانع حل بحران لیبی
آدام گالاقر در مطلبی که موسسه صلح آمریکا آن را منتشر ساخت، نوشت: وزیر امور خارجه دولت وفاق ملی لیبی همچنین گفته است: مداخلات خارجی و حمایت کشورهای دیگر از گروههای مختلف شرایط لیبی را بدتر ساخته و این کشور را از زمان سقوط دولت قذافی در وضعیت درگیری و جنگ داخلی قرار داده است.
درگیری فعلی بین نیروهای دولت وفاق ملی و نیروهای تحت فرمان ژنرال حفتر مرحله دیگری از جنگ داخلی است که در سال ۲۰۱۴ شروع شد و این امر نتیجه اعلام مشروعیت توسط دولتهای رقیب در تریپولی و طبرق بود.
در سالهای مداخله در امور داخلی لیبی، مجموعهای از بازیگران خارجی وارد درگیری داخلی این کشور شدند و از یک طرف درگیری با هدف پیشبرد منافع خود و کسب نفوذ در لیبی حمایت کردند.
در آوریل سال ۲۰۱۹، قبل از برگزاری کنفرانس ملی لیبی برای سازماندهی انتخابات و روند صلح، ژنرال حفتر حملهای را با هدف تصرف تریپولی پایتخت لیبی انجام داد. علیرغم برخی پیشرویهای اولیه نیروهای حفتر، نیروهای همسو با دولت وفاق ملی و نیروهای حفتر به مدت هفت ماه در وضعیت بنبست قرار گرفتند. البته این بنبست خیلی زود با حمایت روسیه از ژنرال حفتر شکسته شد.
قدرتهای خارجی
لیبی با توجه به موقعیت جغرافیایی و منابع طبیعی، اهمیت راهبردی برای کشورهای اروپایی، آفریقای و خاورمیانه داشته است. لیبی یک منطقه ترانزیتی عمده برای مهاجرانی است که قصد مهاجرت به اروپا را دارند.
این کشور دارای منابع عظیم انرژی است و ۳/۱ میلیون بشکه نفت در روز تولید میکند. بهعلاوه، لیبی برای اروپا و روسیه دروازه ورود به آفریقا قلمداد میشود. بیثباتی، هرجومرج و بیقانونی در لیبی این کشور را به مأمنی برای گروههای تروریستی تبدیل کرده است.
از اینرو، جای تعجب ندارد که بازیگران منطقهای و دیگر کنشگران خارجی به دنبال کسب نفوذ در این کشور هستند.
دولت وفاق ملی مستقر در تریپولی در غرب لیبی و نیروهای ژنرال حفتر و مجلس نمایندگان مستقر در طبرق در شرق این کشور، هر یک توسط مجموعهای گیجکننده از بازیگران خارجی با منافع و اهداف متضاد حمایت و پشتیبانی میشوند. جنگ داخلی لیبی به اشکال مختلف به یک جنگ نیابتی بین کشورهای خارجی تبدیل شده است.
یکی از دیپلماتهای ارشد دولت وفاق ملی در تریپولی در خصوص دخالت کشورهای خارجی در امور داخلی لیبی گفت: کشورهای خارجی همه آن چیزی که ما برای ساختن یک لیبی دموکراتیک و دولت مدنی بکار بسته بودیم را نابود کردهاند.
دولت وفاق ملی لیبی از سوی سازمان ملل متحد و برخی کشورهای اروپایی همچون ایتالیا حمایت میشود و حمایتهایی از ترکیه و قطر نیز دریافت میکند.
در سوی دیگر ژنرال حفتر قرار دارد که اعلام داشته است تنها فردی است که قادر به جلوگیری از سقوط لیبی به دست گروههای افراطی است. وی با این پوشش و توجیه، از سطوح مختلفی از حمایتِ کشورهایی همچون امارات، مصر، عربستان سعودی، سودان و اردن برخوردار بوده است. با پشتیبانیهای بیشمار این کشورها از ژنرال حفتر و نیروهایش، وی ادعا کرده است که بر ۸۰ درصد از سرزمین لیبی تسلط دارد.
جریان تسلیحات، نیروها و دیگر پشتیبانیهای نظامی از سوی کشورهایی همچون عربستان، مصر، امارات، سودان و اردن نه تنها شرایط لیبی را وخیم میسازد و موجب تطویل جنگ داخلی این کشور خواهد شد، بلکه نقض تحریم تسلیحاتی سازمان ملل متحد علیه لیبی است.
محمد سیالا، وزیر امور خارجه دولت وفاق لیبی در خصوص دخالت کشورهایی همچون عربستان سعودی، مصر، امارات، سودان و اردن در امور داخلی کشور متبوعش چنین گفت: کشورهای خارجی دارای منافعی در کشور ما هستند. برخی منافع اقتصادی دارند و برخی نگران مشکلات ایدئولوژیکی هستند، اما ما میخواهیم به کشورهای مداخلهگر نشان دهیم که دلایل خوبی برای برقراری صلح و امنیت در لیبی داریم.
غسان سلامه، نماینده ویژه سازمان ملل متحد در لیبی با تکرار اظهارات وزیر امور خارجه لیبی به شورای امنیت سازمان ملل متحد گزارش داد که دخالتهای خارجی در امور داخلی لیبی به چشمانداز برقراری صلح در این کشور آسیب زده است. وی در این خصوص گفت: خطرات و پیامدهای مستقیم دخالت خارجی بهطور فزایندهای مشهود و آشکار است.
اهداف مسکو در لیبی
روسیه در بطن درگیری پیچیده لیبی حمایت خود را از ژنرال حفتر به شکل گستردهای افزایش داده است. روسیه با هدف مقابله و مبارزه با تروریسم وارد درگیری لیبی شده است. البته حصول اهداف ژئوپلیتیکی از دیگر اهداف روسیه برای حضور در لیبی به شمار میرود.
البته روسیه عمدتاً در میان بازیگران خارجی حاضر در درگیری لیبی نقش ثانویه ایفا کرده است، اما حضورش را در لیبی در سپتامبر 2019، افزایش داده است.
لازم به ذکر است روسیه اعلام داشته که از روند سیاسی در لیبی حمایت میکند. مسکو اهدافی چند در لیبی دارد که از جمله میتوان به دستیابی به پایگاه نظامی در مدیترانه و حصول اهرم فشار بر اروپا اشاره کرد. از این رو، درگیری لیبی فرصت خوبی برای روسیه جهت تقویت مناسباتش با حامیان ژنرال حفتر به شمار میرود.
امیلی استل، کارشناس مؤسسه پژوهش سیاست عمومی امریکن انترپرایز در ارتباط با اهداف روسیه برای حضور در لیبی گفته است: لیبی عرصه مناسبی برای بلندپروازیهای روسیه در آفریقا است که شامل توسعه پایگاه نظامی و برقراری شبکهای از اتحاد و همکاری اطلاعاتی است و این امر به روسیه اجازه خواهد داد نظم جهانی به رهبری آمریکا را به چالش بکشد.
کنفرانس برلین
تلاشهای بینالمللی برای یافتن راه حل سیاسی جهت پایان دادن به درگیری لیبی در کنفرانسهای مختلف از جمله در پالرمو (ایتالیا)، پاریس و ابوظبی ناکام بوده است، اما کنفرانسی که قرار است در برلین برگزار شود بار دیگر به دنبال یافتن راه حلی برای پایان دادن به درگیری بیثبات کننده در لیبی خواهد بود.
اگرچه وزیر امور خارجه دولت وفاق ملی لیبی اعلام داشته است که کشور متبوعش به قدرتهای خارجی برای تعیین مسیر در لیبی نیازی ندارد، لکن این قبیل تلاشهای بینالمللی مورد نیاز است. بین دولت وفاق ملی و نیروهای ژنرال حفتر هیچ سطحی از تعامل وجود ندارد. در چنین شرایطی امید میرود که کنفرانس آتی لیبی در برلین بتواند به راه حلهای مرضیالطرفینی دست یافته و به جنگ داخلی لیبی پایان دهد.
وقتی از محمد سیالا، وزیر امور خارجه دولت وفاق ملی لیبی سوال شد که چرا کنفرانس آتی برلین میتواند موفق باشد، در حالی که همه تلاشهای قبلی برای حل مسئله لیبی شکست خورده است؟ در پاسخ گفت: من فقط یک نکته دارم و آن اینکه به کشورهای عربی حامی نیروهای ژنرال حفتر فشار وارد نمایند تا دست از حمایت از این نیروها بردارند و به توقف جنگ کمک کنند. در چنین شرایطی ما شاهد توقف درگیری در لیبی خواهیم بود.
البته بسیاری از ناظران و تحلیلگران مسائل لیبی بر این نظر هستند که کشورهای اروپایی یا به شدت چند دسته هستند، مثل ایتالیا و فرانسه یا علاقهای برای پایان درگیری در لیبی ندارند، علیرغم اینکه این کشور به اروپا بسیار نزدیک است.
به هر حال تداوم درگیری و جنگ داخلی در لیبی مشکلات را بیشتر خواهد کرد و منجر به تحکیم موقعیت گروههای افراطی در این کشور خواهد شد.
محمد سیالا، وزیر امور خارجه دولت وفاق ملی لیبی در ارتباط با مداخلات کشورهای خارجی در امور داخلی کشور متبوعش، ازجمله حمایت کشورهای عربی خلیج فارس از ژنرال حفتر گفت: تسلیحات وارد لیبی نکنید و به جای این کار از ما برای پیشبرد روند سیاسی منجر به یک دولت دمکراتیک و مدنی حمایت نمایید.
0 Comments