جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
مداخله نظامی چین در ونزوئلا؟!
اسدالله کاوه – کارشناس امور شرق آسیا
در ادامه تحولات ونزوئلا، اواسط فروردین ماه 1398 (اوایل آوریل 2019) و پس از رسیدن محموله کمکهای دارویی چین، برخی اخبار از حضور 120 نظامی ارتش آزادی بخش چین در ونزوئلا خبر دادند.
این درحالی است که پیش از این اخباری مبنی بر حضور نظامیان و ادوات روسی در ونزوئلا برای کمک به دولت قانونی نیکولاس مادورو، خشم مقامات آمریکایی را برانگیخته و منجر به هشدار واشنگتن به مسکو در جریان گفتگی تلفنی وزرای خارجه دو کشور گردید. هرچند سخنگوی وزارت امور خارجه چین حضور نظامیان چینی را به شدت رد کرده است، اما در این نوشتار تلاش میشود امکان پذیری این اقدام با بازخوانی سیاستهای پکن بررسی شود.
- تأمین منافع اقتصادی، اولویت اصلی چین در روابط با کشورهای دیگر است و ونزوئلا نیز با توجه به منابع عظیم نفتی و یکی از اعضای اوپک از این قاعده مستثنی نیست. مجموع سرمایهگذاری و وامهای اعطا شده به کاراکاس از سال 2007 میلادی، بیش از 60 میلیارد دلار برآورد شده و به همین دلیل است که چین تلاش میکند با اتخاذ مواضعی مبنی بر حمایت از دولت مستقر و در کنار آن حمایت از خواست مردم ونزوئلا، شرایط را برای ادامه حضور در ونزوئلا به جهت تأمین منافع اقتصادی فراهم آورد و خبرهایی مبنی بر مذاکرات دولت چین با مخالفان دولت مادورو از سال 2017 در همین راستا ارزیابی میشود. پکن به خوبی میداند که استقرار یک دولت گوش به فرمان واشنگتن در ونزوئلا، سرمایهگذاری عظیم چین در پروژههای نفتی ونزوئلا را با تهدید جدی مواجه خواهد کرد.
- باید در نظر داشت که به دو دلیل عمده، چین برای تأمین منافع خود، به ابزار نظامی در ونزوئلا متوسل نخواهد شد: اولاً چین به عنوان یک قدرت نوظهور همواره از اقدامات یک جانبه و لشکرکشیهای نظامی آمریکا انتقاد کرده و تأکید بر استفاده از ابزارهای سیاسی برای حل مسائل و مشکلات بینالمللی دارد. بدین معنی که پکن به عنوان یک قدرت بزرگ، رفتاری متفاوت را مدنظر داشته و در صورت تصمیم به حضور نظامی برای تأمین منافع، این اقدام کاملاً حساب شده و در برنامهریزی میان مدت و بلند مدت در نظر گرفته میشود. ثانیاً علی رغم پیشرفتها و چابکسازی صورت گرفته در ارتش آزادی بخش به عنوان یک نیروی استراتژیک در کلاس جهانی در دوره ریاست جمهوری شی جین پینگ، مقامات چینی از یک سو به دلیل آنکه هنوز فاصله معناداری با توانمندی نظامی آمریکا دارد و ارتش چین تمایلی ندارد در یک درگیری نظامی گسترده با آمریکا حتی در ائتلاف مشترک با روسیه شرکت داشته باشد؛ و از سوی دیگر به دلیل مسائل اقتصادی و تجاری در روابط با آمریکا، تمایلی به اقدام نظامی در حیاط خلوت واشنگتن ندارد.
- از زمان به قدرت رسیدن دونالد ترامپ در آمریکا، هیئت حاکمه آمریکا تلاش دارد برخی از خطوط قرمز چین مانند موضوع تایوان و دریای جنوبی چین را به چالش کشیده و زمینه بهرهبرداری بیشتر از شرایط بحرانی در منطقه پیرامونی چین را فراهم نماید. از این روست که حضور مستمر ناوهای جنگی آمریکا در تنگه تایوان و دریای جنوبی چین به عنوان یک رویه در پیش گرفته شده و حتی فروش تسهیلات نظامی مانند جنگنده اف 16 به تایوان مورد تصویب دولت و کنگره قرار گرفته است. اما در مقابل چین همواره در قبال این مسائل، به موضعگیری اکتفا کرده و صبر استراتژیک پیشه نموده است. به همین دلیل تصور اقدام نظامی برای حمایت از دولت مخالف آمریکا در منطقه آمریکای لاتین چندان با سیاستهای پکن همخوانی ندارد. مقامات آمریکایی نیز به خوبی میدانند که اقدامات اقتصادی چین اثرات بیشتری برای حفظ دولت مادورو خواهد داشت؛ اظهارات پمپئو در ریاکار خواندن دولت چین تأییدی بر این مدعا است: «پکن از کشورهای دیگر میخواهد در امور داخلی ونزوئلا دخالت نکنند، اما مداخله اقتصادی چین در ونزوئلا به نابودی آن کمک کرده است».
به عنوان جمعبندی، از نگاه چین، تحولات ونزوئلا از دو زاویه اهمیت دارد: به خطر افتادن منافع اقتصادی و تقابل با آمریکا. پکن با توجه به نیازهای داخلی و مشکلات احتمالی پیش رو، در کوتاه مدت تلاش دارد ضمن مدیریت روابط با آمریکا، از افزایش تنش در روابط پرهیز میکند و ترجیح میدهد تأمین منافع اقتصادی را حتی در صورت تغییر دولت در ونزوئلا اولویت اول خود قرار دهد، لذا در قبال ونزوئلا، چین همچنان بر اقدامات سیاسی و تشکیل گروههای بینالمللی حامی دولت مادورو تأکید خواهد داشت و از ارسال نیروی نظامی به حیاط خلوت آمریکا اجتناب خواهد داشت.
0 Comments