آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
دکتر رحمن قهرمانپور در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: «کره شمالی بهدنبال این امتیاز است که آمریکا این کشور را برای تعامل به رسمیت بشناسد؛ چرا که کره شمالی یک جزیره دورافتاده و یک کشور محاصره شده است و سیاست قطعی چین نیز در آنجا این است که کره شمالی تحت فشار بیرونی قرار نگیرد و به سمت اتحاد با کره جنوبی گام برندارد.»
وی درباره سیاست چین درقابل پیونگ یانگ گفت: «اختلافاتی که چین با کره جنوبی و ژاپن دارد یکی از دلایل این سیاست است، یعنی اگر کره شمالی و جنوبی متحد شوند در کنار ژاپن دو رقیب منطقهای جدی برای چین محسوب میشوند. به خصوص که بخشی از فناوری پیشرفته چین از طریق کره جنوبی تامین میشود. حال اگر کره جنوبی با این سطح از فناوری پیشرفته با کره شمالی دارای بمب هستهای متحد شود برای چین موقعیت مناسبی نخواهد بود.»
قهرمانپور با بیان اینکه کره جنوبی نیز مانند آلمان به دنبال اتحاد است، اما اعلام نمیکند، افزود: «این کشور نیز در مقطعی به دنبال ساخت سلاح هستهای بود و دعوایی با آژانس بینالمللی انرژی اتمی داشت. بنابراین چین اصلا مایل نیست قدرت فنی و اقتصادی کره جنوبی با قدرت نظامی کره شمالی ادغام و تبدیل به یک رقیب و دغدغه جدی برای پکن شود.»
این پژوهشگر تأکید کرد که از این رو چین در شورای امنیت همواره در مقابل قطعنامههای تحریمی کره شمالی ایستادگی کرده است.
به گفته این کارشناس در این رابطه شاهد هستیم با وجودی که کره شمالی بمب هستهای و موشکهای بینقارهای هستهای آزمایش کرده، ولی تعداد قطعنامههایی که علیه این کشور صادر شده به مراتب کمتر از ایران است.
وی در عین حال گفت: «کره شمالی به دلیل اینکه از نظر اقتصادی اساسا کشور بسیار ضعیفی است، روابط اقتصادی چندانی با دنیا ندارد و بعضا گرفتار قحطی میشود؛ بنابراین نظام بینالملل ابزار چندانی برای تاثیرگذاری بر این روندهای کره شمالی ندارد.»
این کارشناس درباره پیامدهای آزمایشهای موشکی کره شمالی نیز توضیح داد: «نگرانی اصلی در این خصوص معطوف به ژاپن است؛ ژاپن به شدت نگران آزمایشهای موشکی و هستهای کره شمالی است، زیرا این کشور یک رقابت تاریخی نیز با کره جنوبی و شبه جزیره کره دارد و لذا ژاپن نیز مانند چین به شدت نگران وحدت دو کره و نگران این موضوع است که در همسایگی خود یک قدرت هستهای داشته باشد. در حالی که خود ژاپن در آستانه هستهای شدن است، اما بمب هستهای نمیسازد؛ زیرا ژاپن نیز مانند آلمان بعد از جنگ جهانی دوم سیاست خویشتنداری نظامی و هستهای را در پیش گرفته است.»
وی ادامه داد: «ژاپن نیز مانند آلمان نگران آن است که تحولات نظام بینالملل باعث شود که مجبور شود از این سیاست سنتی خود دست بردارد و سیاست توسعه و رفاه اقتصادیاش تحت تاثیر این امر قرار بگیرد. چنانکه کره شمالی با افزایش فعالیتهای هستهای خود و تبدیل شدن به یک تهدید حیاتی برای ژاپن، این کشور را وادار به بازنگری در سیاست خویشتنداری نظامی کند.»
این کارشناس افزود: «چین برخلاف ژاپن خواهان برخورد جدی با کره شمالی نیست.»
وی در عین حال، درباره سیاست واشنگتن در قبال کره شمالی توضیح داد: «به رغم آنکه در دوره ترامپ دیدار مستقیم بین رهبران ایالات متحده و کره شمالی صورت گرفت، ولی در آمریکا سیاست قطعی روسای جمهوری همواره این بوده که از دیدار با رهبر کره شمالی خودداری کنند.»
قهرمانپور ادامه داد: «غیرهستهای کردن کره شمالی پیش شرط هرگونه مذاکراتی از سوی آمریکا عنوان شده است. اما به هر حال ترامپ از این سیاست عدول کرد. امروز مسئله اصلی این است که با تحولات رخ داده در کره شمالی عملا غیرهستهای کردن شبه جزیره کره دیگر امکانپذیر نیست و باید ببینیم که آیا آمریکا و جامعه بینالملل سیاست خود را در مقابل کره شمالی تغییر خواهند داد یا خیر؟»
وی در رابطه با نگاه جو بایدن به مسئله کره شمالی نیز گفت: «بایدن نیز مانند اوباما، بیل کلینتون و جرج بوش به سیاست سنتی آمریکا پایبند است و آنها اعلام کردهاند که رئیسجمهور آمریکا هیچ دیدار مستقیمی با رهبر کره شمالی نخواهد داشت، مگر اینکه شبه جزیره غیرهستهای شود.»
پژوهشگر ارشد مسائل بینالملل در ادامه با اشاره به اینکه امروز شاهد تغییراتی در معادلات هستهای جهان هستیم، افزود: «به عنوان مثال پیمان INF تمدید نشد و در بحث استارت 1 آمریکا خواهان این است که چین نیز به این مذاکرات خلع و یا کنترل تسلیحات بپیوندد. یعنی علاوه بر آمریکا و روسیه، چین نیز وارد این مذاکرات شود، اما پکن کاملا مخالف این امر است. اما در کل با توجه به تحولاتی که در نظام بینالملل و در سطح استراتژی هستهای کشورها در حال رخ دادن است ممکن است قدرتهای بزرگ رویکرد جدیدی را نسبت به کره شمالی اتخاذ کنند.»
قهرمانپور همزمان تأکید کرد: «این شرایط الزاما به معنای خلع سلاح کره شمالی نیست و کار این کشور از خلع سلاح گذشته است. زیرا بر اساس گزارشهای موثق، کره شمالی چند بمب پلوتونیوم تولید کرده است و موشکهای بینقارهای قادر به حمل کلاهک هستهای دارد؛ لذا سیاست خلع سلاح هستهای در قبال پیونگ یانگ جواب نمیدهد و جامعه بینالملل باید تصمیم بگیرد که یا این کشور را به NPT یا آژانس اتمی بازگرداند یا حتی روش دیگری را انتخاب کنند.»
وی در پاسخ به اینکه در چنین شرایطی واکنش چین چه خواهد بود، گفت: «اگر چین در این شرایط قرار بگیرد ممکن است این کشور نیز رویکردش را بازتعریف کند.»
0 Comments