جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
امنیت انرژی در عصر جنگافزارهای هیبریدی
آرنولد دوپوی در گزارشی که اندیشکده آمریکایی شورای آتلانتیک منتشر کرد، نوشت: ناتو بهعنوان بازیگری در عرصه امنیت بینالملل نقش حیاتی در پیوند میان امنیت انرژی و جنگافزارهای هیبریدی ایفا میکند. به همین خاطر است که هیئت علم و فناوری ناتو بر این پژوهش با عنوان «امنیت انرژی در عصر جنگافزارهای هیبریدی» تأکید کرده است.
جنگافزارهای هیبریدی بهعنوان «حوزه خاکستری» جنگافزارها تعریف میشوند، بهطوریکه اغلب در آستانه کمتر از درگیری مسلحانه طبقهبندی میشوند. این جنگافزارها بهگونهای طراحی میشوند که بهویژه از طریق حملات سایبری به زیرساختهای حیاتی، شامل انرژی یا شیوههای اطلاعرسانی هدفمند و گمراهکننده، اعتماد عمومی به جامعه مدنی و نهادهای دموکراتیک را فرسوده سازند.
از این منظر، این جنگافزارها تهدید بالقوه برای حاکمیت ملی محسوب میشوند، زیرابه کشورها، سازمانهای تروریستی و بازیگران تبهکار امکان میدهد با هزینهای نسبتاً پایین و حفظ سطحی از گمنامی، نفوذ گستردهای بر سیاست یا امور داخلی دیگر کشورها داشته باشند.
یکی از فعالترین استفادهکنندگان جنگافزارهای هیبریدی روسیه است که از آن بهصورت مؤثر در سال 2014 برای انضمام کریمه به خود استفاده کرده و امروز هم برای تحقق نتایج مطلوب سیاسی برای این کشور از این جنگافزارها بهره میگیرد.
با توجه به آنچه گفته شد، جنگافزارهای هیبریدی چالشی برای بخش انرژی هستند و میتوانند اثربخشی نظامی این پیمان را در زمان صلح و همچنین درگیری یا بحران مختل سازند. این امر بهویژه درجایی اهمیت مییابد که توان پیمان منوط به اعضایش است تا بتواند بهعنوان بستری برای ایجاد وجههای مشترک به کار گرفته شود.
آثار گستردهتر اقتصادی و امنیتی جنگافزارهای هیبریدی زمانی مشهود است که در بخش انرژی به کار گرفته شود. نمونه قابلتوجه آن، دسامبر 2015 و حمله سایبری بلک انرژی به نیروگاه برق غرب اوکراین بود که موجب شد این نیروگاه خاموش شود و تقریباً ربع میلیون نفر از ساکنان این منطقه شش ساعت برق نداشته باشند.
درواقع، ازآنجاکه انرژی عنصر کلیدی در تضمین کارکرد یک جامعه پیشرفته برخوردار از فناوری است، امنیت انرژی حیاتی محسوب میشود. ازاینجهت، امنیت انرژی موضوع موردتوجه ناتو است، بهویژه که دولتهای عضو در حال تجربه گذار از سوخت فسیلی بهسوی منابع انرژی تجدید پذیر هستند.
هیئت علم و فناوری ناتو به بررسی تهدید هیبریدی انرژی و آثار آن بر آمادگی نظامی ناتو، تابآوری زیرساختهای اعضا و نهایتاً انسجام این پیمان نظامی میپردازد. یکی از جنبههای کلیدی این تلاش، ارائه چشماندازی از وضعیت امنیت انرژی در سراسر این پیمان است. گروههای پژوهشی این هیئت به شناسایی آسیبپذیریها در برابر جنگافزارهای هیبریدی، همچون اثربخشی عملیاتی نظامی، شبکههای ارتباطی، اقتصادهای بازارمبنا و اعتماد عمومی به نهادهای حاکمیتی میپردازند.
تحولات سریع در جنگافزارهای سایبری و همزمانی عملیات شبکهای موجب تحول جنگافزارهای هیبریدی شده و به پنهان ماندن نسبی آمران این حملات کمک میکند. تداوم اتکا به سوختهای فسیلی که بیشتر آن از خارج از مرزهای اروپا وارد میشود، منتهی به آسیبپذیری شده است، بهطوریکه صادرکنندگان عمده ممکن است از انرژی برای اعمال فشار سیاسی، اقتصادی و نظامی بر دولتهای وابسته استفاده کنند. اتکای فزاینده به گاز طبیعی بهعنوان جایگزین محصولات پتروشیمی، تهدید جدیدی است، بهویژه که روسیه حدود 40 درصد گاز اروپا را تأمین میکند.
دولتهای عضو ناتو درحالیکه از اقتصادهای پیشرفته و زیرساختهای عموماً پیچیده انرژی برخوردارند، اما در برابر حملات هیبریدی از جانب دشمنی ماهر و مصمم آسیبپذیر هستند. درحالیکه این پیمان نظامی گامهایی را برای بررسی تهدید هیبریدی انرژی برداشتهاند، اما چالشهای متعدد سیاسی، نظامی و اقتصادی در پیش رو قرار دارد.
هدف هیئت علم و فناوری ناتو ارائه طیفی از راهبردهای تسکینی محتمل و اقدامات متقابل است که ناتو و دولتهای عضو بتوانند اجرایی سازند. اینها شامل رویکردهای مبتنی بر بازار، افزایش تابآوری، همکاری و دفاع گستردهتر سایبری در میان اعضای ناتو، آموزش و تمرین و ارتباطات راهبردی باهدف مقابله بانفوذ و تبلیغات سیاسی روسیه است.
0 Comments