عفیفه عابدی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به اظهارات فرماندهی نیروی فضایی آمریکا مبنی بر اینکه این کشور یک موشک روسی را که برای بیرون آوردن ماهواره‌ها از مدار طراحی شده، شناسایی و ردیابی کرده است، خاطرنشان کرد: روسیه با تایید آزمایش فضایی، آزمایش سیستم ضدماهواره‌ای را رد کرده و آن را تبلیغاتی از طرف آمریکا دانسته است. با این حال وجود چنین برنامه‌ای در کشوری مانند روسیه چندان موضوع بعیدی نیست.

وی با بیان اینکه وجود این برنامه یا مشابه آن را می‌تواند از چند بعد ارزیابی کرد، گفت: باید ماهیت رقابت‌ها در آینده را در نظر داشت. از دهه‌ها پیش، پیش‌بینی می‌شد که در قرن ۲۱ رقابت بین قدرت‌ها، به فضا و سایر منابع قدرت و انرژی در جهان گسترش خواهد یافت که منجر به پیدایش فناوری‌های نوین می‌شود.

این کارشناس مسائل روسیه افزود: زمانی تولید و راه‌اندازی ماهواره‌ها با توجیه تسهیل پیشرفت‌های بشری در فعالیت‌های زمینی انجام می‌شد؛ اما در دهه اخیر شاهد بهره‌برداری از ماهواره‌ها برای پیشبرد اهداف جاسوسی، تهاجمی و تدافعی بین کشورها بودیم که همین امر نیز منجر به تمایل کشورها برای تولید نسل جدیدی از تسلیحات شده که تهدیدات ماهواره‌ای علیه خود را خنثی کنند و یا قابلیت‌های تهاجمی و ماهواره‌ای دشمنان و رقبای خود را نشانه بگیرند. در واقع آزمایش اخیر روسیه هم در ادامه این روند قابل ارزیابی است و ماهیت علمی و فنی رقابت‌ها در آینده را بیش از پیش روشن می‌کند.

عابدی با اشاره به ابراز نگرانی یک مقام ارشد سابق ارتش انگلیس در رابطه با گزارش آزمایش یک سلاح ضد ماهواره از سوی روسیه، تأکید کرد: واکنش کشورهای غربی و ابراز نگرانی آن‌ها درباره این اقدام روسیه هم طبیعی است. دنیای غرب و شرق در امتداد اختلافات ایدئولوژیک – سیاسی – نظامی و اقتصادی بر روی کره زمین، در استفاده از ظرفیت‌های فضا نیز با هم رقابت دارند.

روس‌ها برنامه پیشرفت تهاجمی و تدافعی را به موازات هم پیش می‌برند

وی با بیان اینکه به نظر می‌رسد روس‌ها برنامه پیشرفت تهاجمی و تدافعی را به موازات هم پیش می‌برند، توضیح داد: از طرفی تجربه تاریخی عصر شوروی و دهه اول روسیه جدید پس از فروپاشی شوروی و از سوی دیگر روندهای سیاسی و بین‌المللی که غرب در آن تلاش می‌کند به سمت اضمحلال هر نوع تفکر مخالف خود برود، همچنین الزامات عصر حاضر و سناریوهایی که برای آینده پیش بینی می‌شوند، بر جهت و منطق توسعه کشوری مانند روسیه اثر گذاشته و این کشور سرمایه‌گذاری بیشتر بر پیشرفت و توسعه فناوری‌های نظامی و تسلیحاتی را در دستور قرار داده است.

آثار این رقابت‌ها بر آینده قدرت

این تحلیلگر مسائل روسیه در خصوص آثار رقابت‌ها بر آینده قدرت، گفت: صاحب‌نظران آینده‌پژوهی بر این باورند که رقابت برای آینده، سیاست داخلی کشورها و روابط خارجی آن‌ها را دگرگون می‌کند. به نحوی که در سیاست داخلی پس از عصر دموکراسی، حکومت‌ها برای پیشبرد برنامه‌های آینده از آزادی‌های فردی کاسته و بر اختیارات خود خواهند افزود و در روابط خارجی هم آرایش جدیدی از اتحادها و ائتلاف‌ها شکل خواهد گرفت.

عابدی ادامه داد: روسیه یک قدرت نظامی است. ماهیت قدرت این کشور موجب می‌شود که نه صرفا برای احیای ابرقدرتی سابق، بلکه برای حفظ حیات خود بیشتر بر توسعه و پیشرفت نظامی متمرکز باشد. برنامه‌های راهبردی و دکترین‌های نظامی و استراتژیک این کشور هم مبین غلبه این دیدگاه بر تفکر رهبری روسیه است. البته معتقدم این برنامه‌ها را نباید جدای از تفکر اجتماعی این کشور در نظر گرفت، چرا که کاملا منطبق بر فرهنگ استراتژیک روسیه است.

این تحلیلگر مسائل روسیه اضافه کرد: روسیه تا زمانی که در بعد نظامی، پیشرفت و توسعه قابل اطمیانی پیدا نکند نمی‌تواند بر ابعاد دیگر توسعه‌اش سرمایه‌گذاری بیشتری کند. به همین دلیل در تمام برنامه‌های توسعه، بر ابعاد مختلف توان نظامی سرمایه‌گذاری می‌کنند.

احتمال مذاکرات میان روسیه و آمریکا در خصوص تسلیحات ماهواره‌ای

وی در خصوص پیامدهای آزمایش آنچه سلاح ضد ماهواره‌ای‌ روسیه خوانده شده است، نیز گفت: اگر چه دنیا در دوره ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا که هنوز چند ماه از آن باقی مانده و آینده آن مشخص نیست، از یک بی‌نظمی و بی‌قانونی رنج می‌برد، اما به‌طور منطقی به دنبال بروز تهدیدهای بین‌المللی جدید، به سمت معاهدات بین‌المللی جدید پیش خواهد رفت.

عابدی با بیان اینکه به نظر می‌رسد اخیرا توافقی برای انجام مذاکرات بین نمایندگان آمریکا و روسیه درباره تسلیحات ماهواره‌ای صورت گرفته است، افزود: این مذاکرات می‌تواند ادامه یابد و دیر یا زود موجب شکل‌گیری معاهده‌ای شود. البته تجربیات تاریخی نشان داده معاهدات، ماهیت رقابت‌ها و خصومت‌ها را تغییر نمی‌دهند و فقط شکل آن‌ها را عوض می‌کنند. در واقع حتی می‌توان گفت معاهدات فقط ابعاد برنامه‌ها را تا حدی محدود می‌کنند و امکان پیشرفت آن‌ها را تا مدتی به تاخیر می‌اندازند، اما در جلوگیری از این برنامه‌ها نمی‌توانند نقشی داشته باشند.

آزمایش‌های ضد ماهواره‌ای روسیه پاسخی به قدرت ماهواره‌ای آمریکا

وی در عین حال با اشاره به اینکه درخصوص آزمایش اخیر فضایی روسیه اخبار دقیقی منتشر نشده است، گفت: تقریبا همه قدرت‌ها یکدیگر را متهم می‌کنند که برنامه مخفی در مباحث تسلیحاتی و تهاجمی دارند و برنامه‌هایشان را توسعه می‌دهند. آمریکا هم از قبل برنامه‌هایی داشته که درباره آن‌ها اطلاعات زیادی منتشر نشده است. این کشور آشکارا از قدرت ماهواره‌ای خود، به ویژه در سال‌های اخیر، استفاده کرده تا با کسب اطلاعات در سیاست داخلی رقبای خود اثر بگذارد و یا دخالت‌هایی در نرم‌افزارهای داخلی دیگر کشورها انجام دهد که حالت تهاجمی و مخرب دارد.

عابدی با تأکید بر اینکه به هر حال جنگ آینده جنگ فضایی است و عرصه قدرت‌نمایی در فضا خواهد بود، افزود: روسیه نیز به دلیل مداخلات آمریکا، بر روی این سامانه سرمایه‌گذاری می‌کند و قطعاً چین هم چنین برنامه‌ای داشته و یا خواهد داشت.