بازاندیشی در نگاه کلاسیک به استراتژی کلان
رضا مجیدزاده – کارشناس اقتصاد سیاسی توسعه
در دوره ریاست جمهوری ترامپ، دامنه جنگ تجاری آمریکا و چین به حدی گسترده شده است که شرکت هوآوی نیز مشمول تحریم آمریکا شده و با وجود مذاکرات دو طرف برای توافقی درباره جنگ تجاری، از شدت جنگ تجاری کاسته نشده است. تحریم هوآوی به لغو لیسانس استفاده از سیستم عامل اندروید در محصولات اندرویدی آن انجامید که اثری کاهشی و معنادار روی افت فروش محصولات این شرکت داشته است. با این وجود، یکی از مدیران ارشد هوآوی اعلام کرد که این تهدید به فرصتی برای توسعه فناوری هوآوی تبدیل شده و آنها از مدتها پیش یک سیستم عامل اختصاصی جایگزین برای اندورید را در نظر داشته و پیش بردهاند. این فرصتسازی میتواند مقدمه توسعه هوآوی در مسیری مشابه با اپل باشد که سیستم عامل اختصاصی IOS را دارد و در این صورت، شدتیافتن جنگ تجاری قابل پیش بینی می باشد. به تازگی نیز آمریکا پنج شرکت تولیدکننده ابررایانه چینی را در فهرست سیاه خود قرار داده است. یکی از این شرکتها همراه با سه شرکت تابعه خود با شرکت اینتل و اِنویدیا همکاری دارد (سوگون) و شرکت دیگر یعنی ووگزی ژیانگنان نیز در زمینه تکنولوژی رایانشی فعالیت دارد.
البته توسعه فناوری اختصاصی برای محصولات چینی از جمله توسعه سیستمعاملهای بدیل برای سیستمعاملهای کنونی رایج در محصولات ICT جهان، یکی از گزینههای چین برای مقابله با جنگ تجاری آمریکاست و سوی دیگر بازی نیز آمریکا با تمرکز روی جلوگیری از تحقق استراتژی «ساخت چین 2025»، گزینههای تحریم خود را بیشتر میکند. افزون بر این، افزایش حقوق گمرکی، کاهش ارزش یوآن برای کمک به صادرات این کشور و رقابت بیشتر با محصولات آمریکا در بازارهای جهانی، سختگیری برای فعالیت شرکتهای آمریکایی، بازنگری در روابط تجاری با شرکت آمریکایی بوئینگ و گرایش به سمت رقبای آن و حتی بههمریختن بازی روباه-کلاغ آمریکا و کره شمالی و بازگرداندن آن به شرایط بحرانی قبل از نشست سنگاپور از گزینههای اصلی چین برای مقابله با جنگ تجاری با آمریکاست. با این حال، دورنمای جنگ تجاری فقط به راهبردهای آمریکا و چین وابسته نیست و حضور دیگر ذینفعان در این بازی نیز نتایج آن را تحت تاثیر قرار میدهد.
بازیگران جدید جنگ تجاری
وقتی جنگ تجاری آمریکا با چین، اتحادیه اروپا و کشورهای عضو نفتا شروع شد، کمتر کارشناسی فکر میکرد که روزی پروژه جنگ تجاری آمریکا با هند نیز کلید بخورد. اما جنگ تجاری دو کشور بر محور وضع عوارض برای کالاهای وارداتی از یک دیگر شروع شده است و هند در واکنش به اعمال تعرفه توسط آمریکا برای فولاد و آلومینیوم خود، بیست و هشت محصول آمریکایی از قبیل محصولات شیمیایی و کشاورزی را مشمول تعرفه گمرکی اعلام کرد. هند با آمریکا در حدود 90 میلیارد دلار مبادله خارجی دارد که نسبت واردات هند از آمریکا به واردات آمریکا از هند نزدیک به 60 درصد است؛ به دیگر سخن، مازاد تجاری هند نسبت به آمریکا موجب میشود تا فایده جنگ تجاری برای آمریکا نسبت به هند بیشتر باشد. آمریکا گزینه اعمال تعرفه برای سنگهای قیمتی، منسوجات و خدمات IT هند را نیز در اختیار دارد و این گزینه میتواند بازی پینگپنگی جنگ تجاری تعرفهای را طولانیتر کند. افزون بر این، بسیاری از شهروندان هندی به صورت دورکاری برای شرکتهای آمریکایی فعالیت میکنند و این گزینه نیز میتواند ابزاری برای شدیدترکردن جنگ تجاری توسط آمریکا باشد.
در مجموع، هرچند که ترامپ باید تمرکز خود را به کارزار انتخاباتی 2020 معطوف کند اما برآورد او و تیم همراهش از احتمال برد موجب میشود تا احتمال گسترش دامنه جنگ تجاری آمریکا به کشورهای دیگری که پتانسیل چالشزایی برای تجارت خارجی، فناوری و بازارهای تحت سیطره شرکتهای آمریکایی دارند افزایش یابد. با این وجود، این بازی، در صورت برد ترامپ در انتخابات 2020، به یک عرصه کارتلسازی توسط ترامپ تبدیل خواهد شد که به دنبال تثبیت موقعیت مسلط آمریکا در دیگر کشورهای تازهقدرتیافته و نوظهور است که سهم خود را با پیروی از سهم آمریکا تعیین میکنند. اما مهار این بازی به تصمیم و همگرایی کشورهای تحت جنگ تجاری و تحریم آمریکا بستگی دارد.
0 Comments