جدیدترین مطالب

ادامه تظاهرات سراسری حمایت از غزه در جهان

تظاهرکنندگان اردنی که سفارت رژیم صهیونیستی در اردن را برای اعلام حمایت از مردم مظلوم غزه محاصره کرده اند، شعار می‌دهند: نه سفارت می‌خواهیم و نه سفیر… برو بیرون‌ ای خوک.

ادامه تظاهرات سراسری حمایت از غزه در جهان

تظاهرکنندگان اردنی که سفارت رژیم صهیونیستی در اردن را برای اعلام حمایت از مردم مظلوم غزه محاصره کرده اند، شعار می‌دهند: نه سفارت می‌خواهیم و نه سفیر… برو بیرون‌ ای خوک.

Loading

أحدث المقالات

در کرملین درباره وتوی قطعنامه پیشنهادی آمریکا در خصوص کره شمالی در شورای امنیت توضیح دادند

دیمیتری پسکوف، سخنگوی ریاست جمهوری روسیه اعلام کرد استفاده روسیه از حق وتو برای جلوگیری از تصویب قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در مورد تمدید مأموریت کارشناسان در زمینه تحریم ها علیه کره شمالی با منافع فدراسیون روسیه مطابقت دارد.

Loading

جاه‌طلبی‌های چین و نگرانی‌های اتحادیه اروپا

۱۳۹۷/۰۳/۰۹ | اقتصادی, یادداشت

شورای راهبردی آنلاین - یادداشت: رویکرد چین در قبال اروپا و افزایش کسری تجاری اروپا در قبال چین و به‌ویژه رشد چشمگیر سرمایه‌گذاری‌های شرکت‌های چینی دولتی و یا مورد حمایت دولت و بانک مرکزی چین در کشورهای اروپایی به‌خصوص در کشورهای شرق، مرکز و جنوب اروپا در دهه گذشته حاکی از جاه‌طلبی‌های چین در اروپا از منظر ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک است که نگرانی‌های اتحادیه اروپا از گسترش نفوذ چین در این قاره را در پی داشته است.

علی آهنی سفیر پیشین ایران در فرانسه

در واقع هدف چین از این رویکرد علاوه بر تأمین منافع اقتصادی تجاری در کوتاه مدت، تقویت نفوذ و تأثیرگذاری بیشتر در اروپا و تحکیم جایگاه خود به‌عنوان قدرت جهانی در عرصه بین‌المللی است.

بر اساس آمارهای موجود، در سال 2017 حجم کل صادرات اتحادیه اروپا به چین بالغ بر 170 میلیارد یورو و حجم واردات اتحادیه اروپا از چین بالغ بر 350 میلیارد یورو بوده که حدود 180 میلیارد یورو کسری داشته است. بدون تردید سیاست دامپینگ دولت چین در قبال صدور کالاهای چینی از یک‌طرف و عدم توانایی اتحادیه برای مقابله مؤثر با سیاست حفاظتی دولت چین از شرکت‌های چینی نقش مهمی در این امر داشته است.

بر اساس آمار‌های کمیسیون اروپا، در سال 2007 صادرات اتحادیه اروپا به چین حدود 72 میلیارد یورو و واردات اتحادیه اروپا از چین 231 میلیارد یورو بوده است. این ارقام در سال 2011 به ترتیب 2/136 میلیارد یورو و 1/292 میلیارد یورو بوده است.

بدین ترتیب اتحادیه اروپا به اولین شریک اقتصادی تجاری چین و چین به دومین شریک اقتصادی تجاری اتحادیه اروپا تبدیل شده است.

از طرف دیگر با نگاهی به آمار و روند سرمایه گذاری‌های چین در اروپا که نشانگر اهداف استراتژیک چین در این قاره است، بهتر می‌توان به نگرانی‌ها و دغدغه‌های اتحادیه اروپا در این زمینه پی برد.

بر اساس آمار کمیسیون اروپا، حجم سرمایه‌گذاری شرکت‌های اروپایی در چین در سال 2006 معادل 2/6 میلیارد یورو بوده، در حالی که حجم سرمایه گذاری شرکت‌های چینی در اروپا 2/2 میلیارد یورو است، اما در سال 2016، بر اساس گزارش موسسه آمار اروپا (EUROSTAT)، حجم سرمایه‌گذاری‌های اروپا در چین به 7/7 میلیارد رسیده و حجم سرمایه‌گذاری مستقیم شرکت‌های چینی در اروپا به 1/35 میلیارد یورو افزایش یافته و اروپا مقام اول را در جذب سرمایه‌های خارجی چین به خود اختصاص داده است.

در بین کشور‌های اروپایی به ترتیب انگلیس 23%، آلمان 19%، ایتالیا 13% و فرانسه 11% سرمایه گذاری‌های مستقیم چین در اروپا را جذب کرده‌اند.

البته آمار طرف چینی حاکی از این است که حجم سرمایه‌گذاری مستقیم چین در این سال بالغ بر 58 میلیارد یورو بوده است. دلیل این اختلاف آمار این است که شرکت‌های چینی برای فرار از پرداخت مالیات، از طریق هنگ‌کنگ و کارائیب در خارج و به‌ویژه اروپا سرمایه‌گذاری می‌کنند.

بر اساس گزارش موسسه MERIC مستقر در برلین، در حالی که حجم سرمایه گذاری‌های مستقیم چین در جهان در سال 2016، بیش از 40% نسبت به سال قبل افزایش یافته، حجم سرمایه گذاری‌های چین در اروپا 77% افزایش نشان می‌دهد. بر اساس گزارش Groupe Rhodium و Mercator Institute for China Studies در سال 2017 حجم سرمایه‌گذاری‌های چین در اروپا چهار برابر حجم سرمایه گذاری‌های اروپا در چین بوده است.

البته هدف گذاری چین در سرمایه‌گذاری در اروپای غربی با سرمایه گذاری در شرق، مرکز و جنوب اروپا متفاوت است.

هدف چین در سرمایه گذاری در اروپای غربی، از یک طرف خرید شرکت­ها با برندهای معروف است که از طریق آن­ها می­تواند تولیدات چینی را با برندهای معروف راهی اروپا و غرب نماید و از طرف دیگر به دنبال تقویت حضور و نفوذ خود در اروپا با خرید شرکت­هایی با فناوری پیشرفته و در حوزه­های حساس الکترونیک، مهندسی مکانیک، فناوری اطلاعات، سایبری، هوش مصنوعی و غیره است.

بنا به گزارش اسپوتنیک، در سال 2016 شرکت‌های چینی 309 شرکت را در اروپا خریداری کرده­اند که نشانگر برنامه دراز مدت چین در اروپاست. بر اساس گزارش خبرگزاری شین هوا در سال 2014، شرکت‌های چینی در 190 شرکت آلمانی سرمایه گذاری کرده و رتبه نخست را در سرمایه گذاری خارجی در آلمان کسب کرده‌اند. لیکن سرمایه گذاری شرکت‌های چینی در اروپای شرقی و مرکزی و جنوب اروپا ماهیت ژئواکونومیک و ژئوپلیتیک دارد و این سرمایه گذاری‌ها به‌خصوص در حوزه‌های زیر ساخت، انرژی، حمل و نقل بنادر متمرکز شده است که از این طریق اهداف مختلف شامل تقویت نفوذ و جایگاه چین در کل اروپا، تسهیل صدور کالاهای چینی از طریق این کشورها به تمام اروپا و غرب و تضمین رفع نیازهای دراز مدت چین به انرژی و مواد اولیه دنبال می‌گردد.

در چهارمین اجلاس اقتصادی سران چین – اروپای شرقی و مرکزی (16+1) با حضور چین، مجارستان، بلغارستان، رومانی، لهستان، بوسنی و هرز‌گوین، صربستان، کرواسی، اسلوونی، اسلواکی، جمهوری چک، مقدونیه، مونته‌نگرو، لتونی، لیتوانی و استونی، Li keqiang نخست وزیر چین اعلام کرد که چین سرمایه گذاری و مبادلات تجاری با 16 کشور اروپایی در شرق و مرکز اروپا را دو برابر و به 5/45 میلیارد دلار در سال خواهد رساند. نخست وزیر چین در این اجلاس بر همکاری نزدیک با کشورهای شرق اروپا و کمک به آن‌ها برای ارتقاء سطح زندگی مردم این منطقه و ایفای نقش ویژه طرح جاده ابریشم جدید در این زمینه تأکید کرد. در این راستا چین باهدف رساندن حجم مبادلاتش با EU به 1000 میلیارد دلار در سال 2020، به کشورهای شرق و مرکز اروپا پیشنهاد کرد که در پروژه‌های زیر ساخت جهت ایجاد یک شبکه بندری، مراکز لجستیکی و خطوط راه آهن سرمایه گذاری کند.

علاوه بر این کشورهای بالکان و اروپای شرقی بازار بزرگ بالقوه‌ای برای تولیدات صنایع چین به‌حساب می‌آیند و با ایجاد شبکه‌های راه آهن و حمل و نقل در این کشورها، مسیر صدور آسان‌تر کالاهای چینی به اروپای غربی نیز فراهم می‌گردد.

همچنین چین برای بهبود امنیت انرژی خود و تضمین پاسخگویی به تقاضاهای کنونی و آتی مواد اولیه در چین روی سرمایه گذاری در کشورهای دارای منابع طبیعی غنی در اروپا حساب می‌کند.

در این راستا چین در سال 2014 توافقی برای ساخت یک مرکز بزرگ تولید ذغال سنگ در رومانی با یک میلیارد دلار سرمایه گذاری و ساخت 3 تا 4 نیروگاه اتمی در رومانی امضا کرد.

پکن همچنین سرمایه گذاری در بخش هیدرو انرژی آلبانی، مونته‌نگرو و بوسنی و هرزگوین و بخش انرژی بادی در مقدونیه، صربستان و کرواسی را با جدیت دنبال می‌کند.

بر اساس گزارش موسسه خصوصی Capital A در هنگ‌کنگ، با توجه به ضعف نقدینگی شرکت‌های اروپایی، استقبال خوبی از شرکت‌های چینی و سرمایه گذاری آن‌ها در این شرکت‌ها به عمل آمده است. در سال 2017 در مقایسه با سال 2011، رشد سرمایه گذاری مستقیم چین در اروپا رشد 20 درصدی داشته که 86 درصد این سرمایه گذاری‌ها در بخش خدمات و صنعت بوده است.

ضعف اروپا از نظر مشکلات مالی و مشکلات نقدینگی شرکت‌های اروپایی و بحران اقتصادی در برخی کشورهای جنوب اروپا، فرصتی را برای دولت چین در اولویت‌های 5 ساله خود برای دستیابی به فناوری برندهای مهم اروپا و خرید بخش یا تمام شرکت‌های اروپایی در حوزه‌های مختلف فراهم کرده است.

شورای دولتی چین با ارائه اعتبارات ارزان و معافیت‌های مالیاتی از توسعه شرکت‌های چینی در خارج به‌خوبی حمایت می‌کند. آمارهای موجود حاکی از آن است که 93 درصد سرمایه گذاری چین در اروپا متعلق به شرکت‌های دولتی است.

بر اساس گزارش موسسه مرکاتور، سه کشور انگلیس، آلمان و فرانسه مقصد اصلی سرمایه گذاری‌های مستقیم در چین در سال 2016 بوده است. این سه کشور جمعاً 59 درصد، کشورهای شمال اروپا 10 درصد و کشورهای شرق و مرکز اروپا 27 درصد از سرمایه گذاری‌های چین در اروپا را به خود اختصاص داده‌اند.

نتیجه این که با توجه به‌مراتب فوق، موارد زیر موجب تشدید دغدغه‌ها و نگرانی‌های EU از رویکرد چین در اروپا شده است:

  • تحکیم نفوذ و اعمال سیاست‌ها و هنجارهای چین در اروپا به‌ویژه در کشورهای فقیرتر اروپا
  • قبضه کردن و کنترل شرکت‌های با فناوری پیشرفته و حساس و خرید شرکت‌ها در برخی حوزه‌ها که می‌تواند منافع ملی و امنیتی اروپا را در آینده تهدید و به خطر اندازد.
  • ایجاد اختلال در انسجام قاره اروپا در آینده و ایجاد تناقض و گسست در بین کشورهای اروپایی و ایجاد شکاف بین شرق و غرب اروپا
  • دور کردن کشورهای شرق و مرکز اروپا از بروکسل

لذا اتحادیه اروپا در صدد برآمده تا با تدوین مقرراتی در این زمینه، فیلترینگ و تدابیر احتیاطی لازم را در قبال سرمایه گذاری‌های خارجی در اروپا به‌ویژه از سوی شرکت‌های چینی پیش بینی نماید.

یونکر رئیس کمیسیون اروپا در این رابطه اظهار داشت: اگر کشوری یا یک شرکت دولتی خارجی بخواهد بندر، سازمان‌های تولید انرژی و شرکت‌های فناوری دفاعی اروپا را خریداری کند، این کار را باید در فرایندی بسیار شفاف و زیر نظارت دقیق و با در نظر گرفتن همه مسائل امنیتی انجام شود. وی ایجاد یک ساختار ابتکاری نظارتی برای سرمایه گذاری در اروپا را پیشنهاد داد.

البته این پیشنهاد بلافاصله ضمیر خود را پیدا کرد و لوکانگ سخنگوی وزارت خارجه چین از پیشنهاد یونکر برای ایجاد ساختار نظارتی انتقاد و آن را با مقررات تجارت آزاد ناهمخوان دانست.

نهایتاً چهارچوبی برای نظارت و کنترل سرمایه گذاری مستقیم خارجی در اروپا توسط کمیسیون اروپا در سپتامبر 2017 ارائه شد. در این برنامه و چهارچوب، ضمن این که از سرمایه گذاری خارجی به‌عنوان یک اصل اساسی برای EU و یک منبع مهم برای رشد اقتصادی، ایجاد اشتغال و نوآوری استقبال شده و آن را برای توسعه اقتصادی اجتماعی اروپا حائز اهمیت تلقی می‌کند، تأکید گردیده که هدف از آن نظارت بر سرمایه گذاری خارجی در شرکت‌های اروپایی به‌ویژه در زمینه‌های حساس و صنایع استراتژیک، زیر ساخت‌ها و تکنولوژی‌های کلیدی آینده و سرمایه گذاری‌ها در حوزه امنیت و حفاظت و در صورت لزوم مخالف با آن‌ها است.

در چهارچوب فوق‌الذکر بخش‌های زیر جهت بررسی و نظارت مورد تأکید قرار گرفته است:

  • حوزه انرژی و توزیع برق و گاز و ضرورت اطمینان خاطر از عدم تحمیل ریسک از سوی سرمایه گذاران
  • حوزه مواد اولیه و داشتن تضمین و اطمینان برای دسترسی به مواد اولیه در اروپا
  • حوزه ارتباطات الکترونیک و امنیت سایبری در اتحادیه اروپا و شبکه‌های فرا اروپایی در بخش زیر ساخت‌های مخابرات
  • حوزه حمل و نقل هوایی و هوا فضا
  • حوزه امور مالی و بیمه
  • حوزه تولید کالاهای با مصارف دوگانه
  • پروژه‌هایی که نظم عمومی یا امنیت عمومی در اتحادیه اروپا را خدشه دار می‌کند.

کمیسیون اروپا در متن چهارچوب نظارت و کنترل بر سرمایه گذاری‌های مستقیم خارجی در اروپا، تأکید نموده است که این نظارت بدون هیچ گونه تبعیضی برای همه سرمایه گذاری‌های خارجی در اروپا اعمال خواهد شد لیکن کاملاً واضح است که هدف اصلی آن‌ها کنترل سرمایه گذاری‌های چین در اروپاست منتها برای این که بهانه‌ای به دولت چین داده نشود که علیه اتحادیه اروپا به سازمان تجارت جهانی شکایت نماید، بند عدم تبعیض مورد تأکید قرار گرفته است.

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *