غزه، اوکراین و جایگاه تخریبشده اروپاییها در افکار عمومی
تلاش برای جلوگیری از توسعه مناسبات منطقهای جمهوری اسلامی ایران با همسایگان عرب و غیر عرب یکی از راهبردهای بلندمدت رژیم صهیونیستی برای تضعیف موقعیت ایران در منطقه است، که آن را به عنوان مهمترین تهدید استراتژیک علیه خود میداند. در این راستا، رژیم صهیونیستی هر فرصتی را برای تخریب روابط خارجی جمهوری اسلامی ایران مغتنم شمرده و از هرگونه تلاشی برای ایجاد اختلال در روابط خارجی ایران بهویژه در دو حوزه همکاریهای اقتصادی – بازرگانی و سیاسی – امنیتی اجتناب نمیکند.
روزنامه صهیونیستی «جروزالم پست» با انتشار گزارشی نوشته است؛ «این قرارداد مهم است و میتواند به ایران قدرت بیشتری در قبال آسیای مرکزی داده و ایران را به ترکیه و جمهوری آذربایجان نزدیکتر کند… موضوع قرارداد سواپ گازی فقط واگذاری چند میلیون مترمکعب گاز نیست و باید به جنبههای دیگر این توافقنامه بهعنوان گامی رو به جلو برای تغییر معادلات بازار گاز منطقهای توجه کرد. اجرای این قرارداد میتواند پیامدهای بزرگی در سالهای آینده داشته باشد».
قرارداد سوآپ گازی سه جانبه ایران – ترکمنستان – جمهوری آذربایجان
اخیرا، در راستای سیاست توسعه «مناسبات همسایگی»، شاهد انعقاد قرارداد «سوآپ گازی» میان جمهوری اسلامی ایران با دو کشور ترکمنستان و آذربایجان بودهایم.
معاملات «سوآپ گازی» به این مفهوم است که دولت یا بخش خصوصی، گاز را در یک مرز از یکی از کشورهای همسایه دریافت میکند و ما به ازاء آن را در مرز دیگر به افراد، شرکتها یا کشور مورد نظر تحویل میدهد. بنابراین، سوآپ گازی موضوعی کاملاً متفاوت از ترانزیت و انتقال گاز با خط لوله است.
مفاد قرارداد
بر اساس آنچه در حاشیه پانزدهمین اجلاس اخیر سران اکو به امضای وزرای نفت سه کشور جمهوری اسلامی ایران، ترکمنستان و جمهوری آذربایجان رسید، ترکمنستان روزانه 5 تا 6 میلیون متر مکعب گاز (معادل 1.5 تا 2 میلیارد مترمکعب در سال) به جمهوری آذربایجان خواهد فروخت که این گاز توسط ایران به آذربایجان تحویل داده خواهد شد. به زبان ساده، ایران برای مصارف داخلی خود از ترکمنستان و در منطقه سرخس گاز دریافت نموده و معادل همان گاز را در آستارا از شبکه گاز خود به آذربایجان تحویل خواهد داد. قرارداد مذکور از ابتدای دی ماه و برای مدت نامحدود اجرا خواهد شد.
اهمیت و مزایای سوآپ گازی
قرارداد گازی تهران – عشقآباد – باکو یک معامله برد – برد محسوب میشود. اهمیت سوآپ گازی را باید در «دستاوردهایی» جستجو کرد که برای سه کشور طرف قرارداد از جمله جمهوری اسلامی ایران به دنبال دارد.
در یک نگاه کلی، قرارداد مذکور فارغ از مزایای اقتصادی، باعث توسعه مناسبات چندجانبه و همکاریهای منطقهای میشود؛ موضوعی که با چهارچوب و نقشه راه سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در منطقه منطبق است؛ چنانکه با وجود رقابتهای معقول و منطقی، از تعامل و همکاری با همسایگان به گرمی استقبال میشود.
این قرارداد در دو عرصه اقتصادی و سیاسی دربردارنده منافع و دستاوردهایی برای جمهوری اسلامی ایران است.
مزایای اقتصادی
مزایای سیاسی
البته این قرارداد تنها به جابهجایی 2 میلیارد مترمکعب گاز بین سه کشور محدود نمیشود، بلکه افزون بر آن، سوآپ گازی با ترکمنستان و آذربایجان از جنبه استراتژیکی نیز دربردارنده یک مزیت مهم و کلیدی برای جمهوری اسلامی ایران است. این قرارداد باعث تسهیل روند اتصال ایران به محور لاجورد میشود. محور لاجورد افغانستان را به قلب اروپا وصل میکند که تا پیش از این جمهوری اسلامی ایران از آن کنار گذاشته شده بود.
جمعبندی
اهمیت، فرصتها و مزایایی که سوآپ گازی ایران با ترکمنستان و جمهوری آذربایجان دارد، باعث نگرانی رژیم صهیونیستی شده است. چرا که این قرارداد، در نقطه مقابل طرحهای صهیونیستی قرار دارد که به دنبال تخریب و تضعیف روابط خارجی ایران بهویژه با کشورهای حوزه آسیای میانه و قفقاز جنوبی است.
درحالیکه رژیم صهیونیستی در تلاش برای ایجاد «واگرایی» بین جمهوری اسلامی ایران با کشورهای همسایه بهویژه جمهوری آذربایجان و ترکیه است، سوآپ گازی با ترکمنستان و آذربایجان ضمن تقویت همکاریهای منطقهای، برعکس آنچه تلآویو آرزوی آن را دارد، باعث تسهیل روند «همگرایی» و همسویی بین ایران با همسایگان خود میشود.
0 Comments