فیلیپ راتنر در یادداشتی که روزنامه آمریکایی هافینگتن پست آن را منتشر کرد؛ نوشت: این دیدگاهی ناپخته و غیرعقلانی است که آمریکا همواره بر منافع خویش اصرار ورزد و در دنیایی که هر کشوری به دنبال منافع خویش است، آمریکا باید منافع کوتاه مدت خود را حتی به قیمت خصومت با دیگران بدست آورد. ترامپ این رویکرد را با شعار «نخست آمریکا» مطرح کرده است که به بیان دقیق تر می توان به آن «ترجیح آمریکا بر جهان» لقب داد.

جهان ترامپ، دنیای نزاع برای بقا است که به ناچار به یک رهبر نیاز دارد و در این میان هم تنها آمریکا از حق رهبری برخوردار است. اگر باقی جهان باهوش باشند از آمریکا پیروی می کنند، در غیر این صورت، آمریکا به راه خود رفته و برای دفاع از این کشور، دیگران را از خود دور خواهد کرد.

اخیرا دو تن از مقامات بلندپایه دولت آمریکا تاکید کردند که ترامپ به ترجیح آمریکا بر جهان متعهد است. گری کان، رئیس شورای ملی اقتصاد، و اچ آر مک مستر، مشاور امنیت ملی ترامپ، ضمن تملق در اینکه «شعار نخست آمریکا، به معنای تنها آمریکا نیست»، اظهار داشتند که «نخست آمریکا» بدین معناست که در حالیکه آمریکا خواهان همکاری با دیگر کشورهاست، نسخه ترامپ برای همکاری مستلزم برتری آمریکا می باشد.

دنیای ترامپ، جامعه جهانی را به رسمیت نمی شناسد. در دنیای او، جهان «یک عرصه» است، یک آمفی تئاتر مجازی که در آن، گلادیاتورهای ملی «برای منافع، جنگ و رقابت می کنند» و آمریکایی ها در این عرصه یعنی در امور «اساسی» بین المللی، «بی رقیب» هستند و از موضع برتر خود استقبال می کنند.

آمریکایی ها نه بخاطر بهبود دموکراسی یا آزادی بلکه برای تقویت قدرت خویش بر جهان رهبری می کنند: «منافع آمریکا ایجاب می کند که برای تقویت این کشور از لحاظ اقتصادی، سیاسی و نظامی، رهبری بین المللی را در دست بگیرد».

اسکات پراویت رئیس سازمان حفاظت زیست محیطی آمریکا، به خبرنگاران کاخ سفید گفته است که ما در مورد تغییرات اقلیمی چیزی از دیگران یاد نمی گیریم بلکه جهان باید از آمریکا یاد بگیرد که «چطور در این زمینه بهتر عمل کند». تنها وظیفه ما در قبال دیگر کشورها این است که «به آنها کمک کنیم تا از ما یاد بگیرند».

همین اواخر، هنری کسینجر، یک سیاست خارجی کلی ترسیم کرد مبنی بر اینکه کشورها احتمالا طبق منافع خویش عمل خواهند کرد. در این «عرصه» رقابت بین کشورها بر سر منافع، راه حل ترامپ این است که در این رقابت به هر نحوی برنده شود.

به عبارت دیگر، ترامپ به دنبال رفع مشکل و ایجاد جامعه بهتر نیست بلکه وی به دنبال صدرنشینی در این رقابت است. کسینجر می داند که کشورها، همانند انسان ها، ذاتا طبق منافع خویش عمل می کنند. راه حل کسینجر در این خصوص عبارتست از تعیین منافعی که متحدان و رقبا را به یک میزان ترغیب کند و سپس ارائه سیاستی که موجد زمینه های مشترک باشد. از این رو، کسینجر از دیپلماسی نیکسون با چین حمایت می کند، هرچند که دولت های کنونی آمریکا و چین تناقضات اصولی با یکدیگر دارند.

دکترین ترامپ در ترجیح آمریکا بر جهان، محکوم به شکست است و احتمالا پیامدهای فاجعه باری به دنبال خواهد داشت. زیرا این دکترین تنها منافع کوتاه مدت و کوته نظرانه را مد نظر قرار داده و از منافع بلندمدت پایدار غافل است.

ترامپ در تنفرش از نهادها و موافقتنامه های جهانی و در مقابل، اشتیاقش به توافق با کشورها بصورت یک به یک، رویکرد خود را کاملا نمایان ساخته است. اما چرا معامله یک به یک؟ زیرا اهرم آمریکا در معامله با یک کشور واحد در مقایسه با تشکیلاتی بزرگتر با قدرت چانه زنی برابر، بسی قدرتمند تر است. مذاکره آمریکا با کشورها بصورت جداگانه در مقایسه با مذاکره با بلوک های متحد، به «معامله بهتری» منجر می شود.

این رویکرد را در مورد اتحادیه اروپا در نظر بگیرید. ترامپ با خرسندی از خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا استقبال کرده و در را به روی خروج دیگران باز گذاشته و نمایش کاملی از دیدگاه مبتنی بر منافع کوته نظرانه و  سوداگرایانه آمریکا نشان داده است. چرا باید یک شریک تجاری قوی را به 28 شریک ضعیف ترجیح داد؟ البته ترامپ حق دارد. در نظر وی، آمریکا به جای معامله با اتحادیه قدرتمند اروپا، با کشورهای منفرد کوچک و نسبتا ضعیف معامله کرده و به مزایای کوتاه مدت دست می یابد.

اما آیا این منافع کوتاه مدت ناشی از این «توافق بهتر» را باید بر منافع بلندمدت راهبردی با اروپای متحد و قدرتمند ترجیح داد که می تواند با آمریکا در مبارزه با تروریسم و مقابله با تجاوز روسیه یا بلندپروازی های چین، همکاری کند؟

اگرچه راهبرد «تفرقه بینداز و حکومت کن» در مورد دشمنان صادق است اما در مورد متحدانی که در ایجاد جهانی بهتر، امن و پررونق به حمایت و همکاری آنها نیازمندیم، این راهبرد نتیجه معکوس خواهد داشت.

از سوی دیگر، از نظر ترامپ متحدان ناتو درصورتی می توانند روی تعهدات دفاعی آمریکا حساب کنند که هزینه آن را بپردازند. به همین ترتیب، تعهدات بی قید و شرط قبلی آمریکا در دفاع از متحدان خود به تعهدات شرطی تبدیل شده اند.

اگرچه تحمیل هزینه بیشتر بر متحدان ناتو باعث صرفه جویی در هزینه های آمریکا در کوتاه مدت خواهد شد اما آیا ارزش آن را دارد که متحدان ما در تعهدات دفاعی آمریکا شک و تردید داشته باشند؟ و همینطور در تغییرات اقلیمی، شاید خلف وعده در کاهش تولید گازهای گلخانه ای چند شغل را چند صباحی در صنایع روبه مرگ حفظ کند، اما آیا آنقدر ارزش دارد که به دنیا اعلام کنیم که آمریکا در مقابله با تغییرات اقلیمی خواهان همکاری با آنها نیست؟ آیا ارزش آن را دارد که در میان دوست و دشمن ما شک و تردید ایجاد شده و چنین قلمداد شود که توافق آنها با آمریکا از انتخابات بعدی فراتر نخواهد رفت؟

حتی اگر جانشین ترامپ برخی از تصمیمات سوداگرایانه وی را لغو کند، اما بازهم آسیب های ناشی از رویکرد ترامپ مبنی بر ترجیح آمریکا بر همه، پابرجا خواهد بود و رئیس جمهور بعدی هرگز نخواهد توانست اعتماد جهان به رهبری، ثبات قدم و شایستگی آمریکا را بازسازی کند.