بازاندیشی در نگاه کلاسیک به استراتژی کلان
از زمان ورود به عرصه انتخابات در آوریل سال گذشته، کندی عمدتا توانسته ۱۰ تا ۲۰ درصد آرا را در نظرسنجیها به خود اختصاص دهد. نظرسنجی انجام شده در هفته اخیر در ایالتهای سرنوشت ساز نشان داد که حضور وی سبب شده تا فاصله ترامپ با بایدن یک درصد بیشتر شود. ترامپ در شبکه اجتماعی خود در واکنش به حضور کندی نوشت: «او رقیب سیاسی جو بایدن قلابی است نه من. خیلی دوست دارم که او هم در انتخابات حضور دارد.»
برکشایر میلر عضو ارشد میهمان در موسسه امور بینالملل ژاپن و عضو ارشد انجمن آسیایی ژاپن در تحلیلی که فارن افرز منتشر کرد، نوشت: این حرکت یک قمار محاسبهشده برای دستیابی آبه به حداقل بهبود در رتبه تایید بود که با تنشهای فزاینده بر سر شبهجزیره کره همراه شده است. آبه امیدوار است رآیدهندگان ژاپنی حزب لیبرال دموکرات وی را بدون آن که برای او هزینهای در بر داشته باشد، به قدرت بازگردانند. حزب وی اکنون اکثریت دوسوم را در ائتلاف با حزب “کومیتو” در اختیار دارد. چنین چیزی در تابستان گذشته دور از انتظار بهنظر میرسید و رتبه تایید وی به پایینترین حد خود یعنی 5/32 درصد سقوط کرده بود.
دولت آبه در نظرسنجیهای اخیر به خاطر یک رشته رسواییها و لغزشهای سیاسی از سوی دستیاران کلیدی او، از جمله وزیر دفاع سابق و حامی آبه “تومامیاینادا”، ضربه خورده است. اما محبوبیت آبه از ماه ژوئیه که در نقطه پایینی قرار داشت تا حدودی بهخاطر تغییر قابل توجه کابینه و بهرهگیری از افزایش تنشها با کرهشمالی بهبود یافته است. رتبه تایید نخستوزیر درحال حاضر حدود 41 درصد میباشد.
اما اگر چه حزب حاکم آبه برای پیروزی در انتخابات آینده محبوب باقی میماند، سیاست ژاپن درحال تغییر است. ابتدا، تلاش ضعیف حزب دموکرات-مخالف اصلی حزب لیبرال دموکرات-برای تجدید ساختار خود با تغییر شدید در رهبری آن بود. در اوایل سپتامبر گذشته، وزیر خارجه پیشین “سیجی مائهارا” پس از استعفای رهبر پیشین آن در ماه ژوئیه بهعنوان رهبر حزب دموکرات انتخاب شد.
مائهارا که یک شخصیت متمایل به محافظهکاری داشت قول داده بود وضعیت حزب را که محبوبیت آن باوجود نارضایتی مردم از دولت آبه، به شدت سقوط کرده بود، متحول کند. مائهارا با انتقاد از بیعلاقگی حزب به همکاری انتخاباتی با حزب کمونیست ژاپن موجب تفرقه آرا در میان حزب دموکرات شد. نظرسنجیها در اوایل اوت نشان داد که تنها 7 درصد از رآیدهندگان ژاپنی در برابر 39 درصد حمایت از حزب لیبرال دموکرات، از حزب دموکرات حمایت میکنند.
اما بازسازی حزب توسط مائهارا به سرعت دچار چرخش شدیدی شد. در همان روز که آبه مجلس را منحل کرد، مائهارا حزب دموکرات را منحل کرد و با ملحق شدن به حزب کیبونوتو (حزب امید)، که حزب ملیگرای جدیدالتاسیس فرماندار توکیو، یوریکو کوئیکه بود، موافقت نمود. بهاعتقاد کوئیکه، بهنظر میرسد حزب امید میتواند مرکز سیاسی را اشغال کند و جایگزینی برای محافظهکاران قدیمی حزب لیبرال دموکرات فراهم نماید. مائهارا معتقد بود که انحلال حزب دموکرات و متحد شدن با کوئیکه میتواند بهترین فرصت را برای پایان دادن به حکومت پنج-ساله آبه فراهم کند. این حرکت با مخالفت برخی از اعضای حزب دموکرات که نگران بودند هرگونه اتحاد با حزب کوئیکه موجب پایان یافتن سیاستهای سنتی لیبرال حزب خود، بهویژه کسانی که با امنیت ملی بیشتر و اصلاح قانون اساسی مخالفت میکنند، مواجه شد. (حزب امید در امور امنیتی و خارجی با حزب لیبرال دموکرات همگام باقی میماند.) این مخالفان جدا شدند و حزب خود را موسوم به حزب دموکرات قانون اساسی ژاپن به رهبری معاون حزب دموکرات، یوکیو اِدانو، تشکیل دادند.
ظهور دوباره کوئیکه در صحنه ملی، جایی که قبلا به مدت طولانی عضو مجلس و کابینه بود، شگفتآور نیست: چندین ماه است در توکیو شایعاتی وجود دارد که وی آرزو دارد آبه را به چالش بکشد. و پیروزی مقتدرانه او در انتخابات کلانشهر توکیو در برابر حزب لیبرال دموکرات در ماه ژوئیه گذشته چشمانداز سیاسی او را تقویت کرد.
در ابتدا، به نظر میرسید کوئیکه، آبه و متحدانش را غافلگیر کرده باشد. طرح آبه برای اعلام انتخابات غافلگیرانه رازی بود که خیلی زود فاش شد. کوئیکه از فرصت استفاده کرد و با راهاندازی حزب جدید خود، درست قبل از اعلام رسمی آبه برای انتخابات جدید، ابتکار عمل را از دست آبه گرفت و توجه ملت را در لحظه مناسب جلب کرد. تصمیم مائهارا برای انحلال حزب دموکرات به بسیاری از نامزدهای خود فرصت داد تا به حزب کوئیکه بپیوندند، که تعجب حزب لیبرال دموکرات را تقویت کرد.
اگر حزب کوئیکه بهنحوی قادر به پیروزی باشد، یا حتی بهاندازه کافی به آبه آسیب برساند و او را وادار به استعفا نماید، این به منزله یک کودتای سیاسی برای او و متحد جدیدش مائهارا خواهد بود. نشانههای اولیه مثبت بودهاند: نظرسنجی 30 سپتامبر “کیودو نیوز” نشان داد که اگرچه 24 درصد از رایدهندگان از حزب لیبرال دموکرات حمایت کردند، تقریبا 15 درصد در ابتدا از حزب امید حمایت کرده و 43 درصد بدون تصمیم بودند. کوئیکه همچنین شاهد افزایش توجه به شخص خویش بوده به طوری که 33 درصد از مردم ژاپن میگویند او انتخاب اول آنها برای نخستوزیری است. درهمین حال 46 درصد از مردم موافق با نخستوزیری آبه هستند.
اما باوجود افزایش محبوبیت سریع کوئیکه، چشمانداز برای او و حزب وی کمتر خوشبینانه است. کوئیکه بعد از چند ماه ابهام در مورد نقش خود در حزب در 6 اکتبر تایید کرد که بهجای نامزد شدن برای نخستوزیری، بهعنوان شهردار توکیو باقی خواهد ماند. او همچنان در مورد آیندۀ سیاسیاش مرموز است و هنوز مشخص نکرده که در صورت پیروزی حزب امید، چه کسی رهبری آن را به عهده خواهد گرفت. حمایت از حزب او در نظرسنجیها سقوط کرده و در آخرین نظرسنجی “یومیوری”، از 19 درصد به 13 درصد کاهش یافته است. در همین حال حمایت از حزب لیبرال دموکرات آبه فقط اندکی کاهش یافته و به 32 درصد رسیده، در حالی که حمایت از حزب دموکراتیک قانون اساسی در سطح 7 درصد قرار دارد. در حال حاضر بعید بهنظر میرسد که کوئیکه به سِمَت اولین نخستوزیر زن در ژاپن برگزیده شود – چیزی که او شکستن “سقف فولادین” ژاپن نامیده است.
حتی بدون شکستهای اخیر، همیشه نامشخص بود که آیا کوئیکه قادر به ایجاد اتحاد کافی بین بلوکهای سیاسی مختلف جهت چالش در برابر حزب لیبرال دموکرات خواهد بود یا خیر. کوئیکه علاوه بر اتحاد با مائهارا و حزب دموکرات سابق، با دیگر احزاب مخالف کوچک از جمله حزب محافظهکار “نیپون ایشین نوکای” که موافقت کرده با معرفی نکردن نامزد در مناطق رقابتی “کانتو” و “کانسای” همکاری کنند، معامله کرده است.
علاوه بر این، باید دید که آیا بههم متصل کردن اتحادهای مختلف توسط کوئیکه میتواند پایدار بماند. ایجاد حزب دموکرات قانون اساسی یک نمونه از بیثباتی در ائتلافی است که او ایجاد کرده است. امکان دارد که حزب امید همچنان درخشش خود را از دست بدهد زیرا بسیاری از دیدگاههای متناقض را به هم متصل میکند. به عنوان مثال، برای کوئیکه مشکل خواهد بود که حزب محافظهکار امید را که از بسیاری جهات شبیه حزب لیبرال دموکرات است، با بقایای حزب دموکرات آشتی دهد. رایدهندگان ژاپن ممکن است از ضعفهای آبه رنج ببرند، اما از دیدگاه سیاسی کوئیکه مطمئن نیستند. ممکن است بسیاری معاملات سیاسی او را به عنوان تلاشی برای پیروزی با هر هزینه ممکن و نه یک جایگزین منسجم سیاسی برای حزب لیبرال دموکرات تلقی کنند.
حزب کوئیکه با جذب بخشهای بزرگی از حزب دموکرات، چپ میانهرو ژاپن را خنثی کرده و شاید فرصتی برای احیای مجدد حزب کمونیست ژاپن که همچنان حدود 5 درصد رای مردم را به دست میآورد و 21 کرسی در مجلس نمایندگان را حفظ میکند، فراهم آورده است. حتی با ظهور حزب دموکرات قانون اساسی، امکان دارد به اتحاد مصلحتی بین حزب دموکرات و حزب کمونیست ژاپن نیاز باشد. در حقیقت، حزب کمونیست ژاپن و حزب دموکرات قانون اساسی از قبل توافق کردهاند که به منظور جلوگیری از تقسیم آرای چپ مرکز در منطقه تکعضو با یکدیگر همکاری کنند. و امکان دارد تعدادی از اعضای مستقل حزب دموکرات که به حزب دموکرات قانون اساسی یا حزب امید نپیوستهاند، با حزب لیبرال دموکرات یا حزب کمونیست ژاپن متحد شوند.
کوئیکه تلاش کرده است که با مخالفت با انرژی هستهای و مبارزه برای به تعویق انداختن افزایش مالیات بر مصرف از 8 درصد به 10 درصد، خود را از آبه متمایز سازد. اما کوئیکه لیبرال نیست و دیدگاههای او در بسیاری از مسائل – از جمله نقش ژاپن در جنگ جهانی دوم، وضعیت امنیتی، و قانون اساسی، حداقل به اندازه آبه و متحدانش، محافظهکارانه است. بنابراین یکی از پیامدهای بزرگتر همبستگی حزب امید با حزب دموکرات این است که دیدگاههای چپ مرکز در مورد مسائلی مانند بازنگری قانون اساسی و وضعیت امنیتی ژاپن، بیشتر به حاشیه رانده شود.
در مورد بررسی مجدد قانون اساسی ژاپن جهت کاهش برخی از محدودیتهای نیروهای مسلح که یکی از اهداف دیرینه دولت آبه بوده است، اتفاق نظر کمتری وجود دارد. هر دو در اصل از تغییر حمایت میکنند، اما معلوم نیست در صورتی که حزب کوئیکه قدرت را در دست گیرد، تا چه اندازه برای کوئیکه اولویت خواهد داشت. نظرات کوئیکه همچنین در مورد اصلاح قانون اساسی مبهم است. او تنها متذکر شده که وی بازنگری وسیعتر و فراتر از اصلاح بند بحثبرانگیز ماده 9 قانون اساسی که نقش ارتش ژاپن را محدود میکند، را ترجیح میدهد.
آبه حتی اگر بتواند نخستوزیری خود را حفظ کند، با طوفانهای قوی مواجه است. اگر حزب کوئیکه بتواند کرسیهای کافی از ائتلاف حاکم حزب لیبرال دموکرات و کومیتو به دست آورد، میتواند تلاشهای آبه را برای حفظ دوسوم اکثریت مورد نیاز برای اصلاح قانون اساسی را به خطر اندازد. آبه با نمایش ضعیف-مانند از دست دادن اکثریت حزب لیبرال دموکرات در مجلس نمایندگان-احتمالا از سوی منتقدان درون حزب خود برکنار خواهد شد. اما در حالی که قمار انتخاباتی نخستوزیر همچنان خطرناک باقی میماند، اکنون به نظر میرسد که او در برابر طوفان ایجاد شده به خاطر ورود کوئیکه به انتخابات خواهد ایستاد. باوجود برخی ضعفهای آبه، رایدهندگان ژاپن نسبت به احزاب مخالف ائتلافی و آزمایشنشده همچنان عمیقا مشکوک باقی خواهند ماند و احتمالا به جای وارد آوردن ضربه مرگبار به دولت آبه، موانع کوچکی برای او ایجاد خواهند کرد.
0 Comments