جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
رابطه بعید هند با خاورمیانه
کادیرا پدیاگودا در تحلیلی که اندیشکده بروکینگز منتشر کرد، نوشت: هنگامیکه وی برای اولین بار انتخاب شد، این سوال پیش آمد که آیا او به عنوان یک شخصیت ملیگرا و کسی که در زمان وزارتش بر گجرات، این منطقه شاهد شدیدترین شورش های ضدمسلمانان از زمان استقلال هند بود، می تواند سیاست کشورش را در قبال خاورمیانه به سمت بهتر شدن تغییر دهد؟
پاسخ به این سوال از آن جهت اهمیت دارد که از یک سو اهمیت خاورمیانه در سیاست های آتی هند دو چندان شده است و از سوی دیگر کاهش مداخلات آمریکا و منافع آن، موجب ایجاد فضا برای ورود قدرتهای در حال ظهور در این منطقه شده است.
دستاوردهای ملی و بین المللی
در حالیکه بلندپروازی های هند با رهبری جواهر لعل نهرو شروع شد، در دهه 90، مودی اعلام کرد که هند در حال کسب تجربیات آمریکا برای تبدیل شدن به یک قدرت جهانی است.
برای تحقق چنین هدفی، افزایش رفاه اقتصادی و کاهش فقر در هند ضروری است و خاورمیانه توانسته نقشی کلیدی در این میان داشته باشد. تجارت بین هند و خاورمیانه در سال 2014-2013 تقریبا به 187 میلیارد دلار رسید که این امر، خاورمیانه را به بزرگترین شریک تجاری هند تبدیل کرد. در حالیکه هند به شدت به منابع انرژی نیاز دارد، بسیاری از کشورهای خاورمیانه نیز خواهان فروش تولیدات منابع انرژی خود در منطقه هستند.
تا کنون وزیر امور خارجه هند از بحرین، عمان و امارات دیدن کرده و دهلی هم میزبان شیخ تمیم بن حامد آل ثانی، امیر قطر بوده است. همچنین، دهلی نشست انجمن همکاری های هند و عربی در سال 2014 را میزبانی کرد که برای ارتقای روابط موجود بین هند و کشورهای عربی برگزار شد. دهلی برای بهبود مناسبات با اتحادیه عرب، چهارمین کنفرانس مشارکت هند-عرب را میزبانی کرد و مودی نیز بلافاصله پس از پیروزی خود، اولین نشست رسانه ای هند و اتحادیه عرب را برگزار کرد.
روابط هند با خاورمیانه برای سال های طولانی بر پایه اقتصاد استوار بوده، اما اکنون عوامل راهبردی هم دخیل شده اند و اگر مودی بخواهد هند را به قدرتی بزرگ تبدیل کند، باید این عناصر را تشخیص داده و آنها را به کار بگیرد. خاورمیانه (و بویژه کشورهای حاشیه خلیج فارس) در منتهی الیه غربی اقیانوس هند قرار گرفتهاند که هند آن را حوزه نفوذ خود قلمداد می کند. همین اواخر یک نظرسنجی نشان داد که 94 درصد مردم هند فکر می کنند که این کشور باید قدرتمندترین نیروی دریایی را در اقیانوس هند داشته باشد چرا که با شیوع تروریسم، هند منافع خود را در معرض خطر می بیند.
علاوه بر این، کاهش نسبی نفوذ آمریکا در خاورمیانه و بیمیلیاش برای دخالت در این منطقه، فضا را برای سایر قدرت های جهانی باز کرده است و هند هم فرصت بی نظیری برای پر کردن این خلاء در اختیار دارد. کشورهای حاشیه خلیج فارس که برای تضمین امنیت و ثبات خود به آمریکا متکی بودند، اکنون علاوه بر همکاری منطقه ای و افزایش بودجه نظامی، بایستی دوست و حامی دیگری برای خود پیدا کنند و هند هم گزینه ای با ارزش و منحصر به فرد برای این کشورها محسوب می شود.
از طرفی، روابط حسنه با کشورهای عربی به هند کمک می کند تا از نفوذ جهانی پاکستان کاسته و ادعای پاکستان مبنی بر کنترل بر کشمیر را با چالش مواجه کند. از آنجائی که که پاکستان در یمن دست رد بر سینه عربستان زد، هند از بهترین موقعیت برای برقراری روابط بیشتر با کشورهای حاشیه خلیج فارس برخوردار است و در جنگ با افراط گرایان داخلی خود، چنین روابطی از نظر تاکتیکی به نفع هند و چهره جهانی آن است.
روابط هند با کشورهای منطقه نسبتا پایدار است. هند به ندرت به حوادث مهم جهانی از طریق تهدید نظامی یا تحریم، واکنش نشان می دهد و از زمان استقلال خود سعی کرده به اصول خویشتن داری و عدم مداخله پایبند بماند. همچنانکه دیدار مودی از سرزمینهای اشغالی که روابط طرفین را آشکار ساخت، واکنش منفی قدرت های مخالف این رژیم را درپی نداشت.
دستاورد مودی
با همه این احوال سابقه مودی در میان جمعیت مسلمان هند موجب پیچیدگی راهبرد جغرافیایی هند در خاورمیانه شده است. در دوران آشوب که در آن 1000 تا 2000 شهروند اکثرا مسلمان کشته شدند، مودی وزیر ارشد گجرات بود و متهم به کمک به افرادی شد که به اعتصاب خشونتآمیز دعوت میکردند. همچنین وی متهم بود که نتوانست آشوب را کنترل و عوامل آن را به مجازات برساند و برای تسلی خاطر مسلمانان بعد از حادثه، کار زیادی انجام نداد. علاوه بر این، مودی در زمان تبلیغات انتخابات ملی نیز سخنرانی ضداسلامی انجام داده بود.
با این حال مناقشات داخلی هند زیاد در خاورمیانه رسانهای نمی شود،چرا که این منطقه نگاهی درونگرایانه دارد. علاوه بر این، بین دنیای سیاست داخلی ارزش-محور و محاسبات سرد روابط بین المللی، یک تفکیک کلی موجود است. سود منافع دوجانبه هند با همسایگان خاورمیانه ممکن است به نفرت کشورهای اسلامی از سابقه مودی چیره شود.
کارت های بازی مودی
قدرت جهانی در حال تغییر به سمت شرق است و هند هم آماده توسعه روابط راهبردی خود با خاورمیانه است. مودی می تواند از موقعیت خود به عنوان نخست وزیر کشوری غنی از فرهنگ که به تکثرگرایی، خویشتن داری و عدم خشونت معروف است، استفاده کند. هند شریکی جذاب و خوب هم برای کشورهای عربی و هم برای ایران است. هند با پایبندی به قوانین و ارزشها و عدم خشونت در مسائل خود با رقیبش پاکستان، بیشتر در قدرت نرم سرمایهگذاری کرده و با اجتناب از دخالت در مناقشات خاورمیانه، خود را به عنوان فعال بی طرف به اثبات رسانده است.
بر اساس این مزیت ها، مودی می تواند همکاری های دفاعی با خاورمیانه را افزایش دهد. هند می بایست همانند چین اهمیت خاورمیانه را درک کند و در منافع راهبردی و اقتصادی هماهنگی های بهتری را با کشورهای حوزه خلیج فارس از جمله عربستان و قطر به عمل آورد. اگر هند قصد جدی برای ورود به صحنه خاورمیانه دارد، مودی باید نقشه راهبردیتری ارائه کند. هر چند که وی نامزد بعیدی برای بهبود روابط با جهان اسلام است، اما اگر وی بتواند این تعامل را از طرق گوناگون بهبود بخشد، هند به قدرت مهم استراتژیک در خاورمیانه تبدیل می شود.
0 Comments