در گزارشی که مرکز بلفر دانشگاه هاروارد منتشر کرده، این مشکلات، ناشی از شکاف ها در تعهداتی دانسته شده که هند پس از توافق هسته ای با آمریکا پذیرفته است. تمرکز این گزارش بر برنامه جداسازی (برنامه نظامی و غیرنظامی هسته ای) هند، توافقنامه پادمانی و پروتکل الحاقی است.
نویسندگان این گزارش با عنوان “سه خط همپوشاننده در برنامه های هسته ای هند” همچنین تاکید کرده اند که منطقی است پاکستان از این نگران باشد که هند احتمالا از بخش هایی از برنامه هسته ای اش که تحت پادمان قرار ندارد، برای ارتقای سامانه های تسلیحات هسته ای خود بهره بگیرد.
در این گزارش آمده است که هند در حال حاضر این سه رشته را در برنامه هسته ای خود دنبال می کند: برنامه هسته ای غیرنظامی تحت نظارت پادمان ها، برنامه هسته ای غیرنظامی بدون نظارت پادمان ها و برنامه هسته ای نظامی.
این گزارش با بیان اینکه “روابط و همپوشانی میان این سه رشته، شفاف نیست” تاکید کرده که همکاریهای آژانس بین المللی انرژی اتمی با هند ممکن است به ارتقای زرادخانه مواد هسته ای قابل استفاده در تسلیحات هسته ای این کشور که خارج از نظارت پادمانی است، کمک کند.
برنامه جداسازی (برنامه نظامی و غیرنظامی هسته ای) هند باعث نشد که برخی پادمان ها بر تاسیسات هسته ای این کشور که کارکرد غیرنظامی دارند، اعمال شوند و در نتیجه این تاسیسات ممکن است در برنامه نظامی هند به کار گرفته شود.
گرچه هیچ راستی آزمایی رسمی در این باره انجام نمی گیرد که آیا این تاسیسات در خط “برنامه غیرنظامی خارج از نظارت پادمانی” به تولید مواد هسته ای قابل استفاده در خط نظامی کمک می کنند یا خیر، اما این گزارش هشدار داده که زرادخانه کنونی پلوتونیم که منبع تامین آن راکتورهای قدرت است، ظرفیت بالقوه قابل توجهی برای استفاده در برنامه تسلیحاتی دارد.
توافقنامه پادمان همچنین هند را مجاز داشته تا مواد هسته ای موضوع پادمان ها را در تاسیساتی ذخیره، استفاده یا فرآوری کند که تحت نظارت مداوم پادمان ها نیست.
علاوه بر این، این توافقنامه حاوی بندهایی است که امکان جایگزینی مواد هسته ای خارج از نظارت پادمانی را با مواد تحت نظارت پادمان می دهد.
این بندها احتمال فعالیت های هسته ای تحت نظارت پادمان در جهت تقویت برنامه تسلیحات هسته ای هند را تقویت می کند.
هند با آژانس بین المللی انرژی اتمی درباره محدودسازی هر چه بیشتر پروتکل الحاقی مذاکره کرده است، به طوری که در پروتکل الحاقی هند، روند گزارش دهی و ضوابط دسترسی آژانس به تاسیسات هسته ای این کشور، به شکل موثری فقط به فعالیت های صادراتی هند محدود شده است.
در نتیجه، توافقنامه پادمانی هند و پروتکل الحاقی اش هیچ اثر عملی بر معادن اورانیوم و توریم این کشور، تاسیسات تولید آب سنگین، فعالیت های تحقیقاتی مربوط به چرخه سوخت هسته ای یا کارخانههایی که تجهیزات تاسیسات هسته ای اش را تولید می کند، ندارد.
نویسندگان گزارش توصیه کرده اند که هند باید به شکل آشکارتری تاسیسات هسته ای غیرنظامی و نظامی خود را از یکدیگر مجزا سازد، به طوری که هشت تاسیسات غیرنظامی خود را تحت پادمان ها قرار دهد.
آنها همچنین توصیه کرده اند که هند باید برنامه های جدید هسته ای خود را نیز تحت پوشش پادمان ها قرار دهد.
0 Comments