آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
توماس رینز و شین تاملینسون در پژوهشی که اندیشکده چتم هاوس منتشر کرد، نوشتند: این سند درصدد تحول در بازارهای انرژی و سیاست های انرژی – آب و هوایی در سراسر اتحادیه اروپاست. این اتحادیه همچنین زمینه های هماهنگی های میان اعضا و ادغام در امنیت انرژی، تجارت، مقررات و بهره وری و همچنین پژوهش و نوآوری را فراهم خواهد کرد.
ابعاد راهبرد ایجاد اتحادیه انرژی اروپایی
دو بعد اصلی، سیاست های آب و هوایی و انرژی در اتحادیه اروپایی را تشکیل می دهد که شامل مشارکت اتحادیه اروپا برای تحقق اهداف برنامه کاهش گازهای گلخانه ای تا سال 2030 به میزان 40 درصد مطابق با مصوبات شورای اروپا در اکتبر 2014 و افزایش سهم انرژی های تجدیدپذیر اتحادیه اروپا تا سال 2030 به میزان 27 درصد می شود.
برای تحقق این هدف یعنی تشکیل اتحادیه انرژی اروپایی انعطاف پذیر، ژان کلود یونکر، رئیس جدید شورای اتحادیه اروپا یک سند راهبردی پنج بعدی را پیشنهاد داده است.
هر چند که طرح ایجاد اتحادیه انرژی ارروپایی به دنبال چالش اوکراین و قطع صادرات گاز روسیه به این کشور شکل گرفت و هدف آن نیز طرحریزی اقدامات دفاعی از جمله حمایت از زیرساختهای سوخت فسیلی با تمرکز بر کاهش وابستگی به گاز روسیه بوده است، اما برای رسیدن به این نقطه آرمانی، با چالش های متعددی مواجه است. در این میان، چالش واقعی ایجاد مکانیزمی به منظور ایجاد اعتماد میان کشورهای عضو در همراهی با یکدیگر در شرایط بحرانی است.
این مکانیزم همچنین باید تعادلی میان حقوق و مسئولیت اعضا در حمایت از سیاست بهرهوری انرژیهای تجدیدپذیر را فراهم آورد.
چگونگی مواجهه با چالش های های اقتصادی کنونی در منطقه یورو و هجوم مستمر آوارگان و پناهندگان می تواند پیش زمینه مناسبی برای آزمایش اعتماد و همبستگی اعضای اتحادیه اروپا در رسیدن به همگرایی و کاهش تفاوت دیدگاه اعضا باشد.
با این حال، سرنوشت همه پرسی انگلیس برای ماندن در اتحادیه اروپا در سال 2016، نگرانی های مداوم بر سر پول واحد یورو و بحران پناهندگان، همه و همه از چالش های پیش روی اعضا در رسیدن به یک دیدگاه مشترک درباره حاکمیت انرژی است.
بنابراین هرگونه تغییرات قانونی برای رسیدن به هدف نیازمند هماهنگی تمام 28 کشورعضو است. چرا که رویکرد کشورهای عضو اتحادیه اروپا به مقولههای سیاست امنیت و انرژی ممکن است با یکدیگر متفاوت باشد، مضاف بر آنکه خشونت و بیثباتی در کشورهای منبع انرژی، دامنه چالشها را گستردهترکرده است.
اما چالش عمده همچنان به بحث تغییرات آب و هوایی مربوط است که در پی توافق کنفرانس تغییرات اقلیمی 2015 در پاریس تعهدات جدیدی را برای کشورها ایجاد کرده است. بر همین اساس نیز همه اعضا برای مقابله با افزایش دما و کاهش گازهای گلخانهای می بایست سیاست حمایت از انرژی های کم کربن را دنبال کنند، حال آنکه برخی اعضاء همچنان به دستورالعمل های مشترک اتحادیه در این باره عمل نمی کنند.
راهبرد اتحادیه انرژی اروپایی
سیاست انرژی در قلب سیاست خارجی اتحادیه اروپا قرار دارد. با توجه به آنکه از دیرباز موضوع انرژی همواره چالشی فراملی برای اروپا بوده است که عمدتا روابط راهبردی این قاره را با همسایگان تامین کننده انرژی از جمله روسیه مختل کرده است، از همین رو تلاش های مضاعفی برای کاهش وابستگی به انرژی روسیه صورت گرفته است. این سیاست با رویکرد امنیت دسته جمعی انرژی بر متنوع سازی منابع، مسیرهای انتقال و عرضه کنندگان انرژی تکیه دارد. با این وجود این راهبرد انرژی اتحادیه دارای نقاط ضعفی شامل موارد زیر است:
مجموعه این چالش ها می تواند تلاش اتحادیه اروپا برای تحقق یک سیاست خارجی مشترک و انجام سیاست های انرژی را مختل ساخته و ظرفیت های اتحادیه اروپا را برای تشکیل اتحادیه انرژی تحت تاثیر قرار دهد.
نتیجه گیری
تشکیل یک اتحادیه انرژی فرصتی مناسب برای بهبود ظرفیت اروپا جهت مدیریت خطرات ژئوپلیتیکی و ژئواقتصادی است. هرچند که بالفعل شدن این فرصت ها با چالش هایی از قبیل بیاعتمادی میان دولت های عضو و همراه نشدن آنها با سیاست های انرژی اتحادیه اروپا مواجه است. از همین رو اتحادیه اروپا باید مجموعه منسجمی از ابزارها را برای ایجاد هماهنگی و اعتماد میان اعضا و نهادهای اروپایی ایجاد نماید. همچنانکه شناخت صریح از پیامدهای سیاست انرژی برای امنیت، شرایط جوی و رقابت پذیری ها می تواند به حل و فصل اختلافات میان کشورهای عضو و ایجاد یک چشم انداز روشن برای اولویت های آینده کمک نماید.
برای تحقق این اهداف تعیین یک چارچوب مدیریت ریسک ضروری است:
0 Comments