جدیدترین مطالب
آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
أحدث المقالات
انديشکده آمریکاي نوين منتشر کرد
تبارشناسی داعش
اندیشکده آمریکای نوین (New America) در گزارشی با عنوان “جهادگرایی؛ امری داخلی” به ریشهها و پراکندگی جغرافیایی نیروها و جنگجویان خارجی داعش پرداخته است.
در این گزارش آمده است: تاکنون تهدیدها از ناحیه جنگجویان خارجی داعش عمدتا از طریق برآورد صرف از خاستگاه آنها (کشور آنها) فهمیده میشد.
براساس گزارش رئیس سازمان سیا به سنا در فوریه 2016 از سال 2012 حدود36 هزار و 500 نفر حداقل از 100 کشور به خدمت داعش درآمدهاند که شامل 6900 نفر از غرب است. تحلیلگران علت جذب افراد و جوانان به گروههای نظامی خشن و افراطی را بیکاری و گسترش ایدئولوژی رادیکال و خشن میدانند.
برای فهم ماهیت تهدید جهانی از ناحیه افراطیگری خشن، تمرکز باید بر سیاست داخلی کشورهایی قرار گیرد که موجب پیدایش چنین گروههایی شدهاند.
دادههای این گزارش برگرفته از اطلاعات موجود در فرمهای مربوط به جذب نیروی خارجی و ثبت مشخصات آنها توسط داعش در مرز بین سوریه و ترکیه بین اواسط 2013 و اواسط 2014 است.
این اطلاعات در اوایل 2016 توسط یکی از جنگجویان جدا شده از داعش درز کرده که قبل از فرار به ترکیه اطلاعات را به سرقت برد. این اطلاعات حاوی اطلاعات شخصی جنگجویان خارجی شامل اسامی و شماره تماس خانواده و دوستان آنها و نیز توضیحاتی در خصوص نقش بالقوه جنگجویان در داعش است.
در بخش دیگری از این گزارش تنوع جغرافیایی، جمعیتی و اقتصادی و اجتماعی جنگجویان خارجی الحاقی به داعش نشان داده میشود. جنگجویان خارجی شامل اویغورها از استان سین کیانگ (چین) هستند که عموماً مسنتر و فقیرترند و به همراه خانوادهشان در کنار جنگجویان جوانتر، ثروتمند و مجرد از شبه جزیره عربی به سر می برند. جنگجویان جهادگرایی هم از منطقه درنه (لیبی) به کار گرفته شده اند.
کسانی که به داعش می پیوندند از مناطق مختلفی هستند که سابقه ناآرامی و تنش و رابطه تنشآلود محلی – فدرال وجود دارد. یعنی رابطه بین دولت مرکزی و استانها چندان خوب نبوده است. به عنوان مثال بیش از 95 درصد از آنهایی که از چین در سالهای 2014-2013 به داعش پیوستند از استان سین کیانگ بودند، جایی که نابرابری اقتصادی بین اقلیت قوم هان و مسلمانان ایغور در این استان که از سوی دولت سرکوب شدند و مشمول محدودیت انجام مناسک دینی از جمله داشتن محاسن یا حجاب بودند، وجود دارد.
در درنه (لیبی) که مردم بالاترین درآمد سرانه را داشتند، سابقه طولانی حمایت از شورش در تقابل با دولت فدرال وجود داشته است. در اواخر دهه 1990 حکومت نظامی در کل شهر درنه به واسطه حمایت از گروه مبارزان اسلامی لیبی برقرار شد. در سال 2011 گروه مبارزان اسلامی لیبی خلیفهگری اسلامی اعلام کرد، در حالی که بقیه لیبی درگیر مبارزه علیه معمر قذافی بودند.
ناامیدی مشابهی از نهادهای فدرال در مناطق مرکزی تونس مشهود است. بیشترین افراد جذب شده به داعش از ساکنان شهرهای قِبلی و سیدی بوزید (تونس) ثبت شده است. ساکنان این شهرها مدت های طولانی است که از دولت ملی و ناکامی آن برای فراهم ساختن فرصت های اقتصادی و خدمات رفاهی ناامید شدهاند.
همین امر در ارتباط با شمال لبنان نیز صدق می کند، جایی که جمعیتی سنی نه تنها از سوی دولت در حاشیه قرار گرفتهاند، بلکه از سوی تشکیلات سیاسی سنی که ظاهرا آنها را نمایندگی میکند نیز طرد شدهاند.
در ماه رمضان 2010 داعش و افراد وابسته به آن، صدها نفر را در لبنان، اردن، ترکیه، عربستان، بنگلادش، آمریکا و جاهای دیگر کشتند. این حملات حاکی از آن است که پاسخ محلی و کشوری به چالشهای این گروه یک ضرورت است. با توجه به اینکه داعش سرزمین اشغالی خود را در عراق و سوریه از دست داده و بازگشت برخی جنگجویان خارجی به وطن خود آغاز شده، جنگ با داعش از نبرد بر سر سرزمین در سوریه و عراق به مبارزه غیرمتمرکز و پراکنده با جنگجویان خارجی سابق که متعهد به ادامه جنگ هستند، تغییر خواهد کرد. پی بردن به اینکه جنگجویان خارجی داعش چه کسانی هستند و چه ملیتی دارند برای تدوین سیاست موثر جهت واکنش به درگیریهای محلی ضروری است.
ارتباط مشترک مشخصی بین جنگجویان از مناطق مختلف وجود ندارد. در حالی که جنگجویان از شهر درنه (لیبی) و قِبلی (تونس) وجوهات مشترکی از جمله شرابط بد اقتصادی و اجتماعی دارند، از میان جنگجویان منطقه قصیم (عربستان) که جذب داعش شدهاند هم افراد بیکار و هم افراد ثروتمند وجود دارد. درنه و قصیم میراث مشترکی از نگاه سنتی به اسلام دارند، اما در شهر قِبلی (تونس) جنگجویان معرفت و دانش خیلی کمی از اسلام داشتند.
احساسات ضددولتی یا مناسبات ضعیف بین دولت محلی – فدرال ممکن است تهدید مشترکی باشد که همه مناطقی را که جوانان آنجا به داعش می پیوندند، در کنار هم قرار دهد. تمامی افرادی که جذب داعش می شوند با سطحی از در حاشیه قرار داشتن یا ناامیدی از نهادهای دولت مواجه هستند که به شکل اعتراضات متناوب در منطقه قصیم (عربستان) تا احساسات ضدبورژوازی در جنبش خشن سلفی های تونس تا اسلامگرایان دِروانی که مانع از شرکت لیبی ها در انتخابات شد، بروز می کند.
میانگین سنی افرادی که جذب داعش میشوند 26 الی27 سال است؛ 59درصد از این افراد مجرد هستند؛ از حیث تحصیلات پنج درصد بیسواد، 15درصد ابتدایی، 32 درصد متوسطه،10درصد تحصیلات نیمه تمام دانشگاهی، 13درصد دارای تحصیلات دانشگاهی و 25درصد به این سوال در پرسشنامه عضویت در داعش پاسخ ندادند. از حیث وضعیت شغلی، 19 درصد از افرادی که داعشی شدهاند بیکار یا دارای شغل با درآمد حداقلی، 30 درصد دانشجو یا کارگر ساده، 34 درصد دارای کار فنی همچون مکانیکی و برقکاری، 3درصد دارای شغل پیشرفته (پزشک، مهندس) بودهاند.
نکته پایانی اینکه از کشورهای عربستان، لیبی، تونس، فرانسه، انگلیس، آلمان، بحرین، قرقیزستان و مقدونیه بیشترین افراد جذب داعش شدهاند.
متن کامل گزارش اندیشکده آمریکای نوین را می توانید از این لینک دریافت کنید.
0 Comments