دکتر پاتریشیا لوییس، مدیر تحقیقات امنیت بینالملل و دکتر دیوید لیوینگستون، عضو وابسته اندیشکده چتم هاوس در گزارشی که این اندیشکده منتشر کرد، نوشتند: فضا بخشی حیاتی از زیرساختهای ملی و بینالمللی است.
از زمان پرتاب اسپوتنیک در سال 1957، بشریت در حال استفاده از فضا برای اهداف ارتباطاتی، نظارت بر محیط زیست، ردیابی سیارات در منظومه شمسی و ستارهها در کهکشانها، اثبات دادهها برای موقعیتیابی جهانی، جهتیابی و زمان سنجی و انجام آزمایشهای علمی حیاتی بوده است.
ما برای عملیاتی کردن زیرساختهای ملی و بینالمللی مانند حمل و نقل هوایی، کشتیرانی، مانورهای نظامی، تراکنشهای مالی و ارتباطات اینترنتی و تلفنی به طور فزایندهای به تاسیسات ماهوارهای جهانی مستقر در فضا متکی هستیم.
دو رویداد اخیر در چین – پرتاب “ماهواره کوانتومی” طراحی شده برای ارسال کلیدهای ضدهک از فضا و از دست دادن کنترل ایستگاه فضایی تیانگونگ-1 – چالشهای امنیتی و خطراتی که فضا ایجاد میکند، مورد تاکید قرار میدهد.
اما آسیبپذیری کلیدی چه هستند و جامعه بینالمللی چگونه میتواند محیط فضایی صلح آمیز و امن ایجاد کند؟
- فضا “متراکم، مورد رقابت و مورد مسابقه” است. تقریبا هر کشوری ماهواره متعلق به خود را دارد و یا از طریق سرمایههای مربوط به هواشناسی و ارتباطات مستقر در فضا، سهمی در فضا دارد. حدود 1100 ماهواره در مدار و زباله فضایی – حاصل از برخورد ماهوارهها و یا باقیمانده ماهوارههای از کارافتاده – وجود دارند که یک مشکل جدی است. در دوران جنگ سرد، ایالات متحده و اتحاد جماهیر شوروی تسلیحات ضدماهوارهای گسترش دادند و آنها را در برابر ماهوارههای خود مورد آزمایش قرار دادند و زبالههایی ایجاد کردند که امروز در فضا باقی مانده است.
- فضا (حداقل برای ماهوارهها) بیشتر قابل دسترس شده است. نور، ماهوارههای کوچک (500 کیلوگرم)، میکرو ماهواره (10-100 کیلوگرم)، نانو ماهواره (1-10 کیلوگرم)، پیکو ماهواره (0.1 و 1 کیلوگرم) و فمتو ماهواره (10 و 100 گرم) همه در حال توسعه هستند. این ماهوارههای جدید که به صورت محمولههای چند ماهوارهای پرتاب میشوند و همراه با ماهوارههای بزرگترِ «مادر» و «گلّههای ماهوارهای» مستقر میشوند، دسترسی به فضا را متحول میکنند. آنها میتوانند توسط ارتش، عملیات تجاری و شهروندان عادی برای ارتباطات، جاسوسی، نظارت بر محیط زیست، تعیین موقعیت جغرافیایی، نظارت و هدفگیری استفاده شوند. همچنین میتوانند به تنهایی به عنوان سلاح مورد استفاده قرار گیرند. تمام قابلیتهای ماهوارههای کنونی را دارا هستند، اما ساخت و پرتاب آنها ارزان تر – و ردیابی آنها دشوارتر – خواهد بود.
- تسلیحات فضایی یک مشکل جدی است. در سال 2007، چین از یک موشک زمین به هوا استفاده کرد تا یک ماهواره هواشناسی قدیمی را نابود کند و یک سال بعد آمریکا یک ماهواره جاسوسی مدار-پایینِ از کار افتاده را با استفاده از موشکی که از یک کشتی جنگی در اقیانوس آرام پرتاب شد، ساقط کرد. اوایل سال جاری، روسیه پرواز آزمایشی موفقیتآمیزی را با صعود مستقیم موشک ضدماهوارهای نودل A-235 انجام داد. بیثباتسازی محیط فضا بدون یک چارچوب حقوقی بینالمللی برای جلوگیری از تسلیحاتی کردن فضای ماورای جو با شتاب ادامه دارد و استقرار تسلیحات در فضا در سالهای آینده محتمل به نظر میرسد.
- سامانه های ارتباطات و کشتیرانی در برابر حملات سایبری بسیار آسیب پذیر هستند. حملات سایبری به ماهوارهها در حال حاضر یک واقعیت است. سیستمهای ماهوارهای ناوبری جهانی مانند جی.پی.اس آمریکا و گالیله اروپا سیگنالهای موقعیتیابی و زمانسنجی بسیار دقیق ایجاد میکنند که برای شبکههای ارتباطی زمین جنبه حیاتی دارند و این شبکهها ممکن است هدف حملههای مسدودکننده و کلاهبرداری قرار گیرند. مقاله تحقیقاتی اخیر ما تحت عنوان “فضا، مرز نهایی برای امنیت سایبری؟” خطرهای مرتبط با حملات سایبری، از جمله به دست گرفتن کنترل فیزیکی ماهوارهها، مانند مانور دادن یک ماهواره به طوری که با ماهواره دیگر برخورد کند، «پوسیدگی» یا پایین آوردن مدار آن به طوری که دوباره وارد جو زمین شود و بسوزد یا عمدا پانلهای خورشیدی یک ماهواره را در معرض تابش خورشیدی یونیزه کنندۀ دارای انرژی بالا که باعث آسیب جبران ناپذیری میشود، مورد ملاحظه قرار داده است.
- ایجاد محیط فضایی امن و صلحآمیز امکان پذیر است. اگر چه از سال 1994 هیچ پیشرفتی در مسائل مربوط به امنیت فضا در کنفرانس خلع سلاح در ژنو به عمل نیامده، اما اخیرا چند تلاش بینالمللی صورت گرفته است. رهنمونهای کاهش زباله فضایی در سازمان ملل متحد در وین ارائه شده است، یک گروه سازمان ملل متحد از کارشناسان دولتی برای شفافیت فضای ماورای جو و اعتماد سازی در فعالیتهای فضای ماورای جو در سال 2013 گزارش داد، و اتحادیه اروپا ابتکار عملی برای “حقوق بینالمللی رفتار جهت فعالیتهای فضایی ماورای جو” به عمل آورده است. واکنش خفیف بینالمللی از سوی ذینفعان برای چالشهای امنیت سایبری در فضا مورد نیاز است و نشست سال آینده به مناسبت پنجاهمین سالگرد “پیمان جهانی فضای ماورای جو” میتواند شروع خوبی باشد.
0 Comments