در حال حاضر مسئله کُردها در بن بست متناقضی قرار دارد، و مبارزه ائتلاف به رهبری آمریکا با داعش، حزب دمکرات کردستان را به ایجاد سنگر در عراق و حزب کارگران کردستان را به زورآزمایی در سوریه وادار کرده است. در واقع این دو حزب از مبارزه ضد جهادی استفاده کردند تا آرمان کُرد را در انحصار خود درآورند. جنبش های شهروندان و احزاب دیگر کُردها نخستین قربانیان چنین سیاست تهاجمی هستند.
رقبای همیشگی حزب دمکرات کردستان و حزب کارگران کردستان
در افکار عمومی اروپا حزب کارگران کردستان کاملاً توانست «کُردها» را به راهبرد مطلوب دوگانه خود مرتبط کند: از یک سو رویارویی مسلحانه با دولت ترکیه از سال ۱۹۸۴ که در سال ۲۰۱۵ پس از دوسال «روند صلح» بی نتیجه دوباره از سر گرفته شد؛ و از سوی دیگر نهادی با اکثریت کُردها را در سوریه به نام «روژاوا» از سال ۲۰۱۳ تا کنون تحت حمایت حزب اتحاد دمکراتیک، شاخه محلی حزب کارگران کردستان، ایجاد کرد. تغییر وجهه ملتی به نفع منحصراً یک سازمان تجزیه طلب مارکسیستی – لنینیستی قابل توجه است.
حزب دمکرات کردستان، تشکیلات تاریخی ملی گرایی کرد که در سال ۱۹۴۶ تأسیس شد اکنون دولت اقلیم کردستان را اداره می کند و در چارچوب قانون اساسی عراق در سال ۲۰۰۵ تشکیل شد و ده سال بعد از ردیف بودجه برخوردار شد. اتحاد میهنی کردستان که در سال ۱۹۷۵ از حزب دمکرات کردستان جدا شد و مدت مدیدی با اعتراض به موضع گیری برتر حزب دمکرات کردستان قلمروی خود در سلمانیه را با توجه به اربیل، پایتخت دولت منطقه ای کردستان تحمیل کرد. اما نزاع های جانشینی و مبارزات جناحی به طور قابل ملاحظه ای اتحادیه میهنی کردستان را تضعیف کرد.
همه مسایل به مخالفت حزب دمکرات کردستان «سنت گرا» با حزب کارگران کردستان «چپ گرا» کمک کرد. حزب دمکرات کردستان با کارت ترکیه بازی می کند، در حالی که حزب کارگران کردستان با رژیم اسد و ایران (با این حال در این کشور اقلیت کُردها از اصل حقوق خود محروم هستند) همکاری می کند. استقرار مدیریت نظامی حزب کارگران کردستان در دامنه کوه قندیل، در شمال شرقی قلمروی دولت اقلیم کردستان اختلافات را افزایش داد. شبه نظامیان دو طرف در منطقه سنجار / شنگال برای کنترل یزیدی ها روی در روی یکدیگر قرار گرفته اند. با وجود این درگیری آشکار بین حزب دمکراتیک کردستان و حزب کارگران کردستان، آمریکایی ها به نبرد آنها با داعش در سوریه و عراق امید دارند.
شبه نظامیان و «امنیت» در برابر جامعه مدنی
با این حال اولویت مشترک حزب دمکراتک کردستان و حزب کارگران کردستان سرکوب مسلحانه در برابر اعتراضات داخلی است. افزایش قدرت شاخه نظامی حزب کارگران کردستان به بهای رهبری سیاسی آن همزمان با تحکیم قدرت سازمان های «امنیتی» در سایه دولت اقلیم کردستان تحقق یافت. نبرد با داعش و حملات نیروهای جهادی تنها به تقویت نظامیگری برای کنترل اجتماعی انجامیده است.
ظهور حزب گوران (تغییر) در انتخابات اقلیم کردستان عراق در سال ۲۰۰۹ امید به راه سوم شهروندی را با نظام دو حزبی بین حزب دمکرات کردستان و اتحادیه میهنی کردستان به وجود آورد. اما بحران اکتبر ۲۰۱۵ با افزایش فعالیت شبه نظامی حزب دمکراتک کردستان عملکرد پارلمان منطقه ای را تضعیف کرد و حزب گوران را رد کرد. اتحادیه میهنی کردستان از زمان سرکوب اعتراضات در منطقه سلمانیه برای مثال در اعتصاب اخیر معلمان همکاری کرد، اما با وجود این از مطالبات سیاسی محروم شد.
در ترکیه حزب دمکراتیک خلق پیشرفت قابل توجهی در بین کُردها داشت و توانست ۱۳ درصد از آراء را در انتخابات مجلس در ژوئن ۲۰۱۵ به دست آورد و حزب عدالت و توسعه رئیس جمهور اردوغان را از اکثریت مطلق محروم کند. رئیس جمهور مصمم شد این توهین را در انتخابات بعدی در نوامبر ۲۰۱۵ جبران کند، در حالی که از سرگیری خصومت ها با حزب کارگران کردستان باعث مشکلات در استان های عمدتاً کردنشین در جنوب شرقی ترکیه شد. رهبری سیاسی و نماینده پارلمانی حزب دمکراتیک خلق نیز هدف سرکوب بی سابقه قرار گرفتند.
این سختگیری های مستبدانه در آنکارا و اربیل مسئله کُردها را در بن بستی قرار داد که احتمال دارد پایدار باشد. از سرگیری روند صلح بین آنکارا و حزب کارگران کردستان کمتر از همیشه در دستور کار قرار گرفته است، این امر چریک های جدایی طلب را وادار کرد تا نیروهای خود را در سوریه (با همکاری روسیه) هم در برابر مخالفان ضد اسد و هم در برابر داعش (با حمایت فزاینده آمریکایی ها) متمرکز کنند. اما با وجود این مشخص نیست با نفوذ حزب کارگران کردستان و اتحادیه میهنی کردستان به سوی رقه که در آن پیشمرگ ها همانند نیروهای خارجی همچون شبه نظامیان طرفدار ایران که در حال حاضر در حلب هستند، اخراج شدند، چه چیزی از آرمان کُرد به دست خواهد آمد.
حزب دمکرات کردستان نیز نظریه همه پرسی درباره استقلال کردستان عراق را به تازگی مطرح کرده است و تا از هر گشایش داخلی به بهانه آمادگی برای برگزاری همه پرسی جلوگیری کند. احتمال دارد که اکثریت قریب به اتفاق مردم از استقلال اقلیم منطقه کردستان که در آن پرچم کُرد از هم اکنون در اهتزاز است، طرفداری کنند. اما این مسئله به معنای پیدایش دولت حزب دمکرات کردستان بر اساس توزیع مجدد مشتری مدارانه درآمد نفتی از یک سو و سرکوب اصولی هر گونه اعتراض از سوی دیگر نیست.
حزب دمکرات کردستان و حزب کارگران کردستان، هر دو درگیر یک درگیری بی پروا شده اند: حزب دمکرات کردستان برای اجتناب از مسئله دمکراسی در کردستان عراق به سوی همه پرسی برای استقلال است و حزب کارگران کردستان درگیر گسترش ارضی در سوریه شده است تا از مسئله اتحاد خود با رژیم اسد شانه خالی کند. در پرتوی این تحولات سوالی که برای بسیاری از «دوستان کُردها» که در فرانسه و برخی در بین آنها قابل احترام و مهربان هستند، مطرح می شود این است که امروز کدام یک از کُردها به معنای درست کلمه «دوست» هستند؟

منبع : اداره کل رسانه های خارجی وزارت فرهنگ وارشاد اسلامی