بروس ریدل، از اعضای برجسته موسسه بروکینز طی یادداشتی در این موسسه در توضیح این ادعای خود نوشته است: من با افراد متعددی در تجارت دفاعی درباره این موضوع گفت‌وگو کرده‌ام و همه آن‌ها به چنین مسئله‌ای اشاره کرده‌اند که هیچ توافق ۱۱۰ میلیارد دلاری در سفر اخیر دونالد ترامپ، رییس‌جمهور آمریکا به ریاض در کار نبوده است و در عوض به جای توافق مشتی یادداشت‌های تفاهم و همکاری به امضا رسیده است. بسیاری از این افرادی که با آن‌ها گفت‌وگو کرده‌ام می‌گویند شاید عربستان روزی به چنین توافقی تمایل نشان دهد.

تاکنون هیچ سندی تحت عنوان این توافق برای بازنگری به سنای آمریکا ارائه نشده است. آژانس همکاری امنیت دفاعی به عنوان شاخه فروش سلاح پنتاگون از این توافق به عنوان “فروش‌های موردنظر” نام داده است. تاکنون هیچ‌ یک از قراردادهایی که از آن‌ها به عنوان بخشی از قرارداد جدید یاد شده جدید نبوده وهمگی به دوران باراک اوباما برمی‌گردند.

برای مثال پیشنهاد قرارداد فروش چهار ناوچه آمریکایی به نیروی دریایی سلطنتی عربستان اولین بار از سوی وزارت‌خارجه در سال ۲۰۱۵ اعلام اما این اطلاعیه در نهایت به قرارداد منتهی نشد. مثال دیگر نیز سامانه دفاع موشکی تاد آمریکا بود که سعودی‌ها سال‌ها نسبت به خرید آن تمایل نشان داده بودند اما هیچ قراردادی تاکنون برای فروش این سامانه به ریاض نهایی نشده است. اوباما در اصل در سال ۲۰۱۵ در نشستی در کمپ‌دیوید فروش این تسلیحات را تایید و نهایی کرد. علاوه بر این در این لیست بلند بالا فروش ۱۵۰ هلی‌کوپتر بلک هاوک نیز دیده می‌شود در حالی که این خبری قدیمی است که اکنون برای بار دیگر به خورد رسانه‌ها و مردم داده شده است.

در سفر اخیر ترامپ، کاری که دولت آمریکا و سعودی‌ها کردند در واقع تجمیع خواسته‌های عربستان در توافق‌های احتمالی بوده که به عنوان یک توافق به جهان عرضه شده است. حتی در این صورت هم رغم این قرار داد به ۱۱۰ میلیارد دلار نمی‌رسد؛ این یک خبر جعلی است.

علاوه بر این احتمال این وجود ندارد که سعودی‌ها  با وجود پایین بودن قیمت نفت و جنگ یمن دیگر بتوانند هزینه قراردادی با این رقم را بپردازند. اوبانا طی هشت سال گذشته حدود ۱۱۲ میلیارد دلار تسلیحات به این پادشاهی فروخته است که اکثر آن‌ها در سال ۲۰۱۲ و در زمان حضور رابرت گیتس در وزار دفاع آمریکا صورت گرفت. در جریان تصویب شدن این توافق در کنگره آمریکا گیتس مجبور شد جهت حفظ کیفیت ارتش اسرائیل در برابر همسایگان عربش درباره توافق دیگری با تل‌آویو گفت‌وگو کند. با سقوط قیمت نفت سعودی‌ها تاکنون برای پرداخت هزینه‌های همان توافق‌های پیشین هم تقلا می‌کنند.

زمانی درمی‌یابیم توافق آمریکا و عربستان واقعی بوده است که اسرائیل بسته تسلیحاتی جدیدی را با هدف حفظ کیفیت و کارآمدی ارتش خود از آمریکا درخواست کند. اتفاقی که به زودی رخ خواهد داد توافقی چند میلیارد دلاری برای مهمات بیشتر جهت استفاده در یمن است. نیروی هوایی عربستان سعودی برای تداوم بماباران هوایی خود در فقیرترین کشور جهان عرب به مهمات بیشتری نیاز دارد.

در نهایت از آن‌جایی که این توافق تسلیحاتی آن چیزی نیست که در تبلیغات از آن گفته می‌شود، بیم از بین رفتن اتحاد مسلمانان برای مبارزه با تروریسم می‌رود و در عوض به نظر می‌رسد کشورهای حوزه خلیج‌فارس در مقابل یکدیگر قرار خواهند گرفت. عربستان سعودی اکنون کمپینی را برای منزوی کردن قطر به راه‌ انداخته است. طی روزهای گذشته متحدان عرب از جمله بحرین، امارات، مصر و مالدیو روابط خود را با قطر قطع کرده‌اند و ریاض نیز مرزهای خود با این کشور را بسته است.

این اولین باری نیست که چنین کشمکشی رخ می‌دهد اما این مورد می‌تواند خطرناک‌ترین آن‌ها باشد. عربستان سعودی و متحدانش قصد دارند به دلیل حمایت از اخوان‌المسلمین و داشتن روابط با ایران، قطر را گوشمالی دهند. در واقع می‌توان این چنین گفت در حالی که هدف ریاض تشکیل جبهه‌ای متحد علیه ایران بود اکنون نتیجه تلاش‌های این کشور دامن زدن به تنش‌های قومی و سیاسی در منطقه بوده است.

منبع: ایسنا