قرار است رئیس جمهور جدید فرانسه تا هفته آینده اکثریت زیادی را در مجلس ملی در اختیار داشته باشد. این موضوع پرسش های زیادی را مطرح می کند.
طرفداران امانوئل ماکرون قبل از انتخابات پارلمانی همصدا درخواست کردند: «به وی فرصت دهید». آنها بسیار فراتر از انتظارات خود توافق کردند. قرار است رئیس جمهور جدید تا هفته آینده از همه فرصت ها برای اجرای سیاست های خود برخوردار باشد. حزبش خط مشی قابل توجه خود را اعلام کرد.
حزب “جمهوری به پیش” که شانزده ماه پیش وجود نداشت، در حال تبدیل شدن به نخستین تشکیلات فرانسه، حداقل در مجلس ملی است. این حزب تقریباً با هیچ مخالفی در مجلس مواجه نخواهد بود: فشار گروه راست دو برابر کمتر از قبل است، حزب سوسیالیست در حال نابودی است و جبهه ملی فرانسه با عقب نشینی بسیار آشکار وزنه ای در برابر رئیس جمهوری محسوب نمی شود. علاوه بر این، تعدادی از بازماندگان نخستین دور مرگبار سوسیالیست ها یا جمهوری خواهان، توافق خود را با طرح ریاست جمهوری اعلام کردند و گفتند حاضرند از آن حمایت کنند، آنچه که نباید بیشتر از حمایت جنبش دمکراسی فرانسوا بایرو که در بین عده ای از نمایندگان طرفدار ماکرون از بین رفته است، لازم باشد.
اما نباید سرعت و شور و هیجان مردمی را با هم اشتباه گرفت. این هجوم رأی دهندگان حزب جمهوری به پیش که تا حدودی در همه جا نامزدهایش پیشرو بودند، هنوز با حمایت گسترده بخش زیادی از افکار عمومی فاصله دارد. موفقیت بی سابقه این حزب تا حدی منطبق با رکورد تاریخی دیگر است: برای نخستین بار در تاریخ جمهوری پنجم، بیش از نیمی از رأی دهندگان در انتخابات مجلس شرکت نکردند. این کاهش دائمی از زمان برقراری دوره پنج ساله این بار با افزایش قابل توجهی مواجه بود: نسبت به سال ٢٠١٢ میزان مشارکت ٨ درصد کاهش داشته است. در این جا نیز حزب از رئیس جمهوری پیروی کرد که در ماه می با ۴٣,۵ درصد آراء انتخاب شده بود. در انتخابات اخیر شمار رأی دهندگان حدود پانزده درصد افزایش یافت.
ضعف نمایندگی
این نابرابری نگران کننده تا حدی ناشی از مقتضیات است. پس از یک سال مبارزات به ویژه فشرده انتخابات ریاست جمهوری، تعدادی از رأی دهندگان احساس خستگی می کنند. تعداد زیادی از نتیجه این انتخابات ناامید شدند و بسیاری که از راهکار امانوئل ماکرون سردرگم شده بودند، توانستند تصمیم بگیرند از بازی کناره گیری کنند و صبر کنند تا ببینند اکثریت جدید با قدرت خود چه کار خواهند کرد.
این رکورد خودداری از شرکت در انتخابات نیز نتیجه جمهوری پنجم است. از زمان برقراری دوره پنج ساله، انتخابات ریاست جمهوری فشار فزاینده و بی تفاوت کننده ای بر انتخابات مجلس داشته است. از سال ١٩۵٨ تا کنون جمهوری شدن نظام حیات سیاسی ما را حول تنها یک فرد، به عنوان محور نظام، بازگرداند. بدیهی است که امانوئل ماکرون بهترین سود را از این ساز و کار برده است. اما آیا او خواهد توانست با دفع خطرات سیاست های خود را اجرا کند؟
به نظر می رسد رئیس جمهور جدید بر یکی از ضعف های آخرین دوره های پنج ساله غلبه کرده است: ضعف ترسیم. نظرسنجی ها آن را نشان می دهد: موفقیت وی به ویژه در صحنه بین المللی بلافاصله اهداف رأی گیری را به نفع نامزدهای حزب جمهوری به پیش متبلور ساخت. با این حال احتمال دارد این انتخابات مجلس حتی ضعف مهم دیگر نظام سیاسی ما را عمیق تر سازد: ضعف نمایندگی.
البته در اعتراض به برتری طلبی پارلمانی آینده حزب رئیس جمهور بدبینی زیادی وجود داشت، در حالی که احزاب دیگر قبل از سال ٢٠١٧ نیز از اکثریت مطلق کافی برخوردار بودند. با وجود این، هیچ یک از این احزاب تا کنون به این اندازه کرسی با آراء اندک به دست نیاورده بود. و به خصوص این اکثریت قاطع باید ویژگی رهایی از شرایط دشوار وعده رئیس جمهور برای بازسازی را داشته باشد.
وقتی می توان به خود اجازه داد به اختلافات توجه نکرد، چگونه می توان ضرورت گفتگو را رعایت کرد؟ چگونه می توان فشار یک تغییر را که بسیار اساسی تر از تغییر افراد است، بر خود تحمیل کرد؟زمانی که ما برخاسته از محافل اجتماعی همسانی باشیم، چگونه می توان از وسوسه های بین خود اجتناب کنیم ؟ چگونه اکثر نمایندگان تازه کار که مدیون انتخاب یک فرد هستند، قدرت خود را به ویژه قدرت کنترل قوه مجریه را اعمال خواهند کرد؟ چگونه می توان با اجتناب از اعتراض که در پارلمان وجود ندارد، در صدد ابراز عقیده در جای دیگر بود؟ قبل از دور دوم انتخابات مجلس، مطرح کردن این پرسش ها از نامزدهای امانوئل ماکرون چندان دیر نیست.

منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت فرهنگ وارشاداسلامی