روزنامه «الراکوبه» سودان در یادداشتی به قلم «سعاد ابراهیم عیسی» و با عنوان «خودتان را سرزنش کنید قبل اینکه تحریم [آمریکا] را سرزنش کنید» از ضعف عملکرد دولت عمر البشیر در حل مشکلات اقتصادی این کشور طی بیست سال تحریم توسط آمریکا انتقاد کرد.

خانم سعاد در این یادداشت نوشت، «شاید تقدیر پروردگار این است که مردم سودان روی آرامش و آسایش را به خود نمی‌بینند و رشته اتفاقات گیج کننده و حیرت آوری که مجبور به تماشا و تحمل کردن آن هستند بی‌وقفه ادامه دارد در حالی که هیچ بارقه امیدی برای شکسته شدن طلسم‌های پیچیده روزافزون در سودان وجود ندارد.

فارغ از اعلام موضع بی‌طرفی دولت سودان در بحران بین قطر و عربستان و به دنبال آن معمای برکناری سرتیپ طه عثمان، رئیس دفتر [رئیس جمهور] عمر البشیر و تصمیم فیفا در تعلیق فدراسیون فوتبال سودان، عجیب‌ترین این اتفاقات، که برخی مقامات سودانی باعث و بانی آن هستند و مادر مشکلات سودان محسوب می‌شود جریان لغو تحریم‌های آمریکا علیه سودان است.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا با به تعویق انداختن سه ماهه لغو کامل تحریم‌های سودان آن را به رویایی تعبیر نشدنی مبدل کرده است آن هم در حالی که مقامات سودانی چشم انتظار رسیدن این لحظه هستند.

درست یک هفته پیش در حالیکه تنها دو روز به اجرای وعده آمریکا برای رفع تحریم‌‌های سودان باقی مانده بود، وزیر خارجه سودان از واشنگتن خواست تا به وعده‌هایش برای رفع تحریم‌ها عمل کند.

هر سودانی دانا و غیرتمند از میان ملت رنج دیده سودان آرزو دارد که هر چه زودتر تحریم‌های سودان رفع شود اما انسان اگر اراده و کوشش داشته باشد می تواند به آرزوهای خود دست یابد. در اینجا می‌خواهیم به برخی واقعیت‌ها که در تعبیر نشدن رویای لغو تحریم‌ها در موعد مقرر آن تاثیر داشته است اشاره کنیم.

با نگاهی به واقعیت اوضاع پس از به قدرت رسیدن ترامپ در آمریکا می توان توجیهات وی را برای به تعویق انداختن رفع تحریم های سودان پیدا کرد، تحریم هایی که قرار است به حول و قوه الهی در دوازدهم اکتبر تمام شود در حالی که پیش از این قرار بود در دوازدهم جولای جاری پایان پذیرد.

دلایل خلف وعده آمریکا در لغو تحریم های سودان

به عنوان اولین دلیل، می توان گفت که ترامپ دوستی و علاقه‌ای به سودان ندارد و این مساله را در اولین تصمیم‌های نادرست وی برای درج نام سودان در فهرست کشورهایی دیدیم که مشمول قوانین محدود کننده در خصوص سفر به آمریکا شدند.

این تصمیم ترامپ بارها توسط دستگاه قضایی آمریکا رد شد اما او را در رسیدن به هدفش ناامید نکرد به گونه ای که همه کوشش خود را برای رسیدن به چیزی که می خواست بکاربست اگرچه نتایج آن تا حدودی تفاوت داشت.

بهانه دومی که آمریکا می‌توانسته برای خلف وعده خود داشته باشد، این است که آیا معقول به نظر می‌رسد ترامپ دست به لغو نهایی تحریم‌های سودان بزند آن هم در شرایطی که تازه دوره ریاست جمهوری خود را آغاز کرده و هنوز آمادگی‌ها در مسیر پیشبرد دولت خود را تکمیل نکرده است.

از سوی دیگر ترامپ در گیرودار مشکلات مختلفی به سر می‌برد که در مدت کوتاهی برای خود درست کرده از جمله اینکه اقشار مختلفی از جامعه آمریکا اعم از زنان، سیاه پوستان و مسلمانان و غیره را دشمن خود کرده است. بنابراین می‌خواهد این بار از جای پای خود مطمئن شود قبل از اینکه دست به لغو نهایی تحریم‌های سودان بزند تا در چاه دیگری نیفتد.

مساله سوم این است که تحریم‌های سودان را روسای جمهور سابق آمریکا بر این کشور تحمیل کردند کما اینکه اوباما بخشی از این تحریم‌ها را برداشته و تاکید کرد که به شرط پایبندی دولت سودان به شروط پنجگانه‌ای که واشنگتن وضع کرده همه تحریم‌ها تا دوزادهم جولای 2017 لغو می‌شود.

گمان نمی‌کنم که ترامپ ملزم به اجرای همه تعهدات دولت سابق آمریکا باشد بدون اینکه دیدگاه خاص خود را در آن اعمال کند حتی اگر دولت سودان به همه شروط تعیین شده از سوی سلف خود پایبند باشد.

بنابراین اگر ترامپ شروط دیگری را برای رفع نهایی تحریم‌های سودان لازم ببیند خارطوم باید به آنها نیز عمل کند همان گونه که خواستار بررسی سابقه حقوق بشری دولت سودان شده و مدت پیش رو را برای اطمینان‌سازی در خصوص این قضیه مهلت خواسته است.

ضعف عملکرد دولت سودان در مقابله با تحریم‌ها

آنچه مایه تعجب است، شیوه تعامل مقامات سودانی با تصمیم دولت آمریکا برای به تأخیر انداختن لغو تحریم‌های سودان است، در حالی که آنان همه این مسائل و شیوه تفکر ترامپ را می‌دانستند.

دولتی که دو دهه است در برابر تحریم‌ها صبر پیشه کرده است چه ضرری می‌کند اگر سه ماه دیگر هم صبر کند بخصوص که دولت خارطوم از این تحریم‌ها زیانی ندیده بلکه این شهروندان هستند که آسیب دیده‌اند.

خارطوم در سایه تحریم همچنان در کودنی و خط مشی همیشگی خود باقی مانده است در حالی که بیشتر مردم در جهنم فقر و تنگدستی دست و پنجه نرم می‌کنند.

دولتی که نحوه بهره‌برداری از آسیب‌های وارده بر مردم سودان را خوب بلد است همه شکست‌ها و اشتباهات خود را گردن تحریم‌ها می‌اندازد حتی با وجود اینکه بخشی از تحریم‌ها لغو شده اما همچنان تحریم‌ها در رأس علل هر گونه ناکامی دولت بخصوص ناکامی های اقتصادی خوانده می‌شود.

شهروندی که سال‌ها بی‌صبرانه منتظر لغو تحریم بوده هیچ تغییری در سبک زندگی معمولی خود احساس نمی‌کند؛ قیمت کالاهای اساسی همواره در حال افزایش است و ارزش پول سودان در سراشیبی سقوط قرار دارد.

 اما تازه‌ترین حرف دولتی که شاکی از تاثیر تحریم‌ها بر اقتصاد سودان است و برای به تعویق افتادن لغو تحریم‌ها اشک می‌ریزد، این است که متاثر از این تحریم‌ها نیست و اصلا شرایط اقتصادی خود را ارزیابی نمی‌کند.

دولت سودان با درست کردن هزینه های سرسام آور اقتصاد عربستان را تخریب کرد آن هم دولتی که به اصطلاح دولت وفاق ملی خوانده می شود اما در واقع امر به دلیل کوچکی قدرت و زیادی دستانی که به سمت آن دراز است به دولت نزاع ملی مبدل شده است.

از همین رو دولت خاطوم علاج مشکل را در این دید که برای آنهایی که در گفت وگوی ملی شریک باشند یک کرسی در دستگاه حکومتی اختصاص بدهد و برای آنهایی که در این قضیه بی نصیب ماندند با پول برای آنها جبران کرد با این وجود هنوز خیلی ها سهمی از قدرت دریافت نکرده اند و به خاطر ظلمی که به آنها شده صدای اعتراض خود را در بوق و کرنا می کنند از همین رو کجا چنین دولتی که تا خرخره غرق در بدهکاری است می تواند به وعده های خود وفا کند.

اما واکنش مقامات سودانی به تعویق سه ماهه لغو تحریم‌های آمریکا چه بوده آن هم در حالی که آنها به خوبی می دانند که لغو یا تمدید تحریم‌ها به اندازه ای که بر زندگی شهروندان تاثیرگذار است بر سران مملکتی تاثیری ندارد.

اگر به واقع برداشته شدن تحریم‌ها خیلی مهم است و تاخیر آن خطرناک شمرده می‌شود، دولت خارطوم چه اقدامی برای تمدید نشدن دوره تعویق آن انجام خواهد داد قبل از اینکه حملات تندتر خود را نثار آمریکایی کند که مسبب همه مشکلات درمان ناپذیر ماست.

رئیس جمهور سودان در پاسخ به تعویق لغو نهایی تحریم های آمریکا با صدور فرمانی برگزاری نشست کمیته مذاکره با آمریکا را تا 12 اکتبر 2017 به حالت تعلیق درآورد. اما آیا به تعلیق درآوردن مذاکره که برخی در داخل سودان آن را پیروزی خارطوم دانستند، می تواند ترامپ را برای تسریع در روند لغو تحریم ها تحریک کند یا موجب تعویق بیش تر آن می‌شود.

به هر حال ابراهیم غندور، وزیر خارجه سودان تاکید کرده که مذاکره با آمریکا هرگز متوقف نمی‌شود و ابراهیم محمود، معاون رئیس جمهور سودان نیز بر این امر تاکید کرده و طبعا همین امر هم خواسته می‌شود. اما وزیر خارجه سودان تاکید کرد که دولت سودان به همه شروطی که برای رفع نهایی تحریم ها وضع شده بود عمل کرده است و هیچ کار اضافه بر تلاش‌هایی که در این راه مبذول داشته‌اند وجود ندارد.

اما رئیس جمهور آمریکا بیش تر از اینکه خواهان انجام کار جدیدی از سوی سودان باشد می‌خواهد همین تلاش‌ها طی سه ماه آینده نیز ادامه یابد [بدون اینکه تحریمی لغو شود].

واشنگتن در توجیه این تصمیم خود به پرونده سودان در زمینه حقوق بشر و سایر مسائل اشاره و اعلام کرده است این پرونده ها باید تحت رسیدگی قرار بگیرد تا اطمینان حاصل شود که نگرانی های آمریکا در این خصوص به طور کامل برطرف شده است.

اما اظهارات وزیر خارجه سودان درباره مساله آزادی ها و حقوق بشر در سودان که به شروط پیشین اضافه شده اظهاراتی واقعی نیست چرا که از جمله نقاط ضعف اصلی دولت خارطوم حقوق بشر در سودان و آزادی هاست.

هنوز دستگاه های امنیتی سودان روزنامه‌ها را توقیف و برخی نویسندگان را از حق خود در آزادی بیان محروم می کنند، هنوز زنان سیاسی بازداشت می‌شوند و همه این اقدامات برای خاموش کردن صدای مخالفان صورت می‌گیرد بنابراین آن مصونیتی که دولت سودان از آن سخن می‌گوید کجاست.

شاید زمانی که حقوق بشر و آزادی‌ها به طور کامل در سودان اجرا شود مردم سودان از چنگ تحریم خلاصی می‌یابند پس همین را هم برایشان محقق کنید»  [پایان یادداشت خانم سعاد].

* * *

مشکلات اقتصادی سودان در پی جدایی سودان جنوبی از این کشور در سال 2011 افزایش یافته. همزمان با نزدیکی این کشور به عربستان و اجرای شرط دوری از ایران، مذاکرات برای رفع بخشی از تحریم‌های سودان از سال گذشته میلادی آغاز شد و خارطوم در پنج الی شش پرونده مذاکراتی محرمانه با طرف آمریکا انجام و تعهدات زیادی را پذیرفت و بخش زیادی از آن را هم اجرا کرد اما دولت جدید آمریکا رفع این تحریم‌ها را به تعویق انداخته است.

احتمال می‌رود رفع احتمالی تحریم‌های اقتصادی سودان که تولید نفت،‌ بزرگترین منبع ارز خارجی و درآمدهای دولت این کشور محسوب می‌شود، بخش‌های کشاورزی، صادرات و واردات، حمل و نقل، فناوری و تجهیزات پزشکی و نفت این کشور را از مشکلات کنونی برهاند مشروط بر اینکه آمریکا به قولهایش در قبال این کشور عمل کند.

آمریکا از سال 1997 تحریم‌هایی را علیه سودان که از سال 1993 به عنوان یک کشور «حامی تروریسم» در فهرست سیاه واشنگتن قرار دارد، اعمال کرد. سودان همچنین در سال 2006 به بهانه همدستی در خشونت‌های دارفور با تحریم‌های بیشتری از سوی آمریکا مواجه شد.

منبع: فارس