جدیدترین مطالب

حمله شدید هوایی رژیم صهیونیستی به حلب سوریه

منابع سوری اعلام کردند مواضع و انبار‌های تسلیحاتی در نزدیکی فرودگاه حلب، کارخانه‌های وزارت دفاع سوریه در مناطق السفیره و کفرجوم در غرب حلب و چندین نقطه دیگر هدف ۱۵ حمله هوایی قرار گرفته است.

اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم

اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم

حسام الدین حجت زاده در یادداشتی برای دیپلماسی ایرانی می نویسد: رصد و ارزیابی سیر تحولات ماه های اخیر در روابط تهران با سایر کشورها و به ویژه همسایگان، گویای سرعت گرفتن روند قهقرایی در روابط خارجی کشورمان است. این یادداشت ناظر بر بررسی و تحلیل رفتارهای آن دسته از سیاست زدگان غیرمتخصصی است که بی توجه به شعارهای دولت های جمهوری اسلامی ایران طی چهار دهه گذشته همواره بدون برخورداری از دانش سیاسی در حوزه روابط خارجی کشور دخالت کرده و پیامدهای ناخوشایند و پرهزینه ای را به طور مشخص از ناحیه دو کشور پاکستان و افغانستان به مردم، کشور و نظام تحمیل کرده اند. 

ملت یمن علی رغم همه فشارها همچنان حامی فلسطین است

سید عبدالملک بدرالدین دبیرکل جنبش انصارالله یمن در سخنرانی خود با تاکید بر اینکه موضوع جنایت صهیونیست ها در غزه ننگی بر همه انسان هاست گفت : ملت یمن با وجود تمام فشارها تغییری در موضع اش در قبال فلسطین نداشته است . 

Loading

أحدث المقالات

تنش در دریای جنوبی چین / رئیس‌جمهور فیلیپین: به حملات خطرناک چین، واکنش نشان خواهیم داد

فردیناند مارکوس جونیور، رئیس‌جمهوری فیلیپین روز پنجشنبه هشدار داد که کشورش به «حملات خطرناک» گارد ساحلی چین واکنش نشان خواهد داد. سخنان رئیس‌جمهوری فیلیپین از تشدید تنش در روابط چین و فیلیپین حکایت دارد. دو کشور بر سر مالکیت و کنترل آب‌های دریای جنوبی چین اختلاف دارند. ویتنام، مالزی، تایوان و برونئی از دیگر طرف‌هایی هستند که ادعاهایی را در مورد آب‌های جنوبی چین مطرح کرده‌اند.

لاوروف: طرح صلح اوکراین بی معنی است / احیای مرزهای اوکراین پس از شوروی در سال ۱۹۹۱، غیرقابل قبول است

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه گفته که طرح صلح پیشنهادی اوکراینی از آن جهت بی معناست که بر اساس گزینه‌های غیرقابل قبولی چون خروج روسیه از مناطق تحت کنترلش بنا شده است.

عربستان برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت می‌کند

عربستان سعودی برای اولین بار در تاریخ این کشور در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت خواهد کرد. نماینده عربستان در این مسابقه رومی القحطانی خواهد بود که تا کنون در چند مسابقه دختر شایسته از جمله مسابقه دختر شایسته عربستان سعودی، دختر شایسته صلح عرب و دختر شایسته خاورمیانه برنده شده است. مسابقه دختر شایسته جهان در سال ۲۰۲۴ قرار است ماه سپتامبر در مکزیک برگزار شود.

Loading
سند ابتکار امنیتی جدید اروپا:

تجدیدنظر در رویکردهای سابق امنیت مناطق دراروپا

۱۳۹۶/۰۴/۲۸ | موضوعات

شورای راهبردی آنلاین- رسانه ها:بحران‌های اخیر منطقه‌ای و جهانی همچون بحران اوکراین، پناهندگان، بحران خاورمیانه و شمال آفریقا و از همه مهم‌تر بحران تروریسم و حملات تروریستی فزاینده در قلب اروپا نشان داده است که امنیت اروپا جدای از امنیت جهانی و مناطق دیگر نیست.
بحران‌های اخیر منطقه‌ای و جهانی همچون بحران اوکراین، پناهندگان، بحران خاورمیانه و شمال آفریقا و از همه مهم‌تر بحران تروریسم و حملات تروریستی فزاینده در قلب اروپا نشان داده است که امنیت اروپا جدای از امنیت جهانی و مناطق دیگر نیست. چالش‌های نوین امنیتی این مساله را آشکار کرده است که برخلاف رویکردهای قبلی امنیت محلی و منطقه‌ای و تأمین امنیت از طریق بستن مرزها، اکنون امنیت در اروپا به شکل بی‌سابقه‌ای در مقابل تهدیدات و چالش‌های جهانی به‌شدت آسیب‌پذیر شده است. در این راستا کارشناسان و سیاستمداران ارشد شورای روابط خارجی اروپا معتقدند که اروپا در چنین نظام امنیتی متقابل وابسته می‌بایست  سیاست امنیتی جدید ” به‌عنوان یک بازیگر امنیتی مؤثر در سطح جهانی” را جایگزین سیاست قدیمی ” بازیچه ژئوپلیتیکی دیگران” (بخوانیم ایالات‌متحده آمریکا) کند.
 پیشنهاد تجدیدنظر و تقویت سیاست مشترک امنیتی و دفاعی اروپا در سال ٢٠٠٨ توسط نیک ویتنی(١)سیاستمدار ارشد و متخصص مسائل امنیت بین‌المللی اروپا در شورای روابط خارجی اروپا داده شد که یک مدل ابتکاری برای تجدیدنظر تدریجی در این حوزه بود. از آن زمان تاکنون به‌تبع همین رویکرد متفاوت، کارهای تأثیرگذاری در تقویت سیاست امنیتی اروپا برداشته‌شده است. در این زمینه می‌توان از کارهای تأثیرگذار مارک گالئوتی(٢) در سرویس‌های اطلاعاتی روسیه، دیپلماسی اجباری و شبکه‌های جنایی، ابتکار جالب و به‌موقع الی گرانمایه(٣) در بحبوحه مذاکرات و توافق هسته‌ای با ایران و همچنین کار فرانسیس گودمنت(۴) در خصوص جایگاه چین در نظم نوین جهانی نام برد. اما آنچه اروپا اکنون با آن مواجه است تنها ادامه چالش‌های قدیمی نیست، بلکه تهدیدات جدید نیز گسترش‌یافته است: از چگونگی و نحوه سازمان‌دهی روابط اروپا باقدرت های بزرگ (چین و روسیه) تا چالش‌های جدید اقتصادی، امنیتی و زیست‌محیطی در روابط فرا آتلانتیک، حملات تروریستی فزاینده در قلب اروپا و پیامدهای برگزیت حاکی از آن است که چالش‌های نوین با نگاه به رویکردهای قدیمی به امنیت، قابل‌حل نمی‌باشند. بنابراین اروپا از یک محیط بین‌المللی با  رویکرد امنیت محلی و منطقه‌ای محور به رویکرد امنیتی وابستگی متقابل و هم‌زمان آسیب‌پذیری متقابل رسیده است.

ابتکار جدید امنیتی اروپا (۵) برای یافتن راهکارهایی نوین برای برخورد با بحران‌ها و چالش‌های نوین ایجادشده است. این برنامه قرار است در تمامی چهار سطح امنیت اروپا نقش فعال و هدایت‌گر داشته باشد. این چهار سطح عبارت‌اند از:  ١) تهدیدات؛ ٢) توانایی‌ها و تجهیزات موردنیاز برای مقابله با این تهدیدات؛ ٣) ائتلاف‌ها و نهادهای تأمین‌کننده امنیت و ۴) بعد داخلی همکاری‌های امنیتی اروپا.
رویکرد جدید ضمن فاصله گرفتن از رویکردهای مجزای قبلی، در عمل بر ارتباط متقابل سیاست‌های داخلی کشورهای اروپایی و  مجموعه تصمیم‌گیری‌های مشترک اتحادیه اروپا متمرکز خواهد شد. به‌طورکلی ابتکار عمل امنیتی جدید اروپا برای پاسخ به چالش‌های امنیتی نوینی است که در فضای جدید امنیتی برای اروپا ایجادشده است و رویکردهای قدیمی  پاسخگوی آن‌ها نمی‌باشند. این مسائل جدید که این ابتکار عمل درصدد پاسخ به آن است عبارتند از:
تهدیدات نوین اروپا چیست؟ چرا اروپا نیاز به تغییر رویکردهای امنیتی دارد؟
در این راستا ارتباط بین امنیت داخلی و خارجی، عبور از مفاهیم سنتی تلاش‌های دفاعی اروپا و درک وسیع‌تر و جامع‌تر از امنیت اروپا و وابستگی متقابل امنیت جهانی بالأخص در خصوص بحران‌های خاورمیانه، تجهیزات و توانایی‌های موردنیاز برای مقابله با چالش‌های امنیتی نوین اروپا، انعطاف‌پذیری سیاست‌های داخلی و خارجی برای مقابله کارا و مؤثر با تهدیدات، بدون اینکه انسجام و همبستگی اتحادیه اروپا را تحت تأثیر قرار دهد ازجمله راهکارهای موردنظر ابتکار امنیتی جدید اروپا به شمار می‌رود.
بررسی و تحلیل سند ابتکار جدید اروپا در حوزه امنیتی از  چند جنبه دارای اهمیت است:
١-  سردمداران اروپا بعد از مدت‌ها دامن زدن به جنگ و تنش و آوارگی میلیون‌ها انسان در  بحران‌های سوریه و عراق و به‌طورکلی بحران و جنگ در خاورمیانه و شمال آفریقا، اکنون به همان مساله ای رسیده‌اند که جمهوری اسلامی ایران از ابتدای بحران در خاورمیانه بر آن اصرار و تأکید داشته است و آن اینکه امنیت غیرقابل‌تفکیک بوده و امنیت مناطق به‌هم‌پیوسته می‌باشد. علی‌رغم تأکید جمهوری اسلامی ایران بر  وابستگی امنیتی مناطق به یکدیگر از ابتدای شروع بحران در خاورمیانه، این مساله یک هفته قبل نیز در جریان سفر وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران به اروپا  که برای دیدار با همتایان خود در کشورهای آلمان، ایتالیا، فرانسه و سخنرانی در کنفرانس سالانه شورای روابط خارجی اروپا رفته بود، بیان شد و مورد استقبال رسانه‌های اروپایی با عنوان “امنیت را نمی‌توان خرید(۶)” قرار گرفت. وزیر امور خارجه ایران در این سخنرانی عنوان کرد که “امنیت قابل خریدن نیست، سیاست خارجی یک کالا نیست و قراردادهای تسلیحاتی به معنای مشارکت نیست” ولی رفتار غرب و در رأس آن ایالات‌متحده آمریکا در خصوص فروش تسلیحات باعث شده که در منطقه خاورمیانه این رویکرد شکل بگیرد که می‌توان امنیت را از خارج خرید و این مساله نه‌تنها خاورمیانه بلکه غرب را نیز به‌مرور آسیب‌پذیرتر ازآنچه هست خواهد کرد. همچنین وزیر امور خارجه ایران بیان کرد که “اتحادیه اروپا نمی‌تواند به بهای شکست دیگران به فکر پیروزی باشد و این مساله ای است که ایران به‌خوبی از آن آگاه است. در این راستا ضروری است که به‌جای ایجاد بلوک‌بندی‌های منطقه‌ای متخاصم در خاورمیانه که نهایتاً باعث آسیب‌پذیری امنیت در خود اروپا هم شده است، یک مجمع امنیتی منطقه‌ای در خلیج‌فارس برای ترویج گفت‌وگو را ترغیب کنند”.
٢- آنچه که اهمیت دارد این است که اکنون همین مساله در سند ابتکار امنیتی جدید اروپا و در خصوص آسیب‌پذیری امنیت اروپا از بحران‌های خاورمیانه بالأخص در  موضوعات مهاجرتی و حملات تروریستی به قلب اروپا مورد تأکید قرارگرفته است. مساله محوری این سند این است که امنیت نمی‌تواند محلی و منطقه‌ای باشد بلکه در وابستگی متقابل و البته آسیب‌پذیری متقابل به سر می‌برد و در این راستا اتحادیه اروپا باید رویکردهای نوینی برای برخورد با چالش‌های نوین داشته باشد. لازم به ذکر است که در تنظیم سند جدید امنیتی اروپا در شورای روابط خارجی اروپا  ۴٠ نفر از سیاستمداران و کارشناسان ارشد مسائل سیاست خارجی و امنیتی- نظامی  مختلفی حضور داشتند ازجمله: سیاستمداران و کارشناسان ارشد امنیتی و دفاعی اروپا، تروریسم و سایبر تروریسم، کارشناسان و سیاستمداران ارشد مسائل نظامی و امنیتی روسیه، چین، ایران سوریه، عراق، ترکیه، لیبی و یمن.
٣- برنامه جدید امنیتی اروپا برای مقابله با چالش‌های نوین زمانی مطرح‌شده است که اتحادیه اروپا ازیک‌طرف شاهد شکاف و چالش در موضوعات امنیتی با رئیس‌جمهور جدید ایالات‌متحده امریکا شده است که به‌واسطه نامشخص بودن رویکردهای امنیتی خود، اروپا را در یک وضعیت امنیتی مبهم و آسیب‌پذیر هم در مقابل روسیه و هم در مقابل بحران‌های خاورمیانه قرار داده است. از طرف دیگر آسیب‌پذیری بیش‌ازپیش این اتحادیه از بحران‌های خاورمیانه(خودساخته) که به شکل حملات تروریستی روزافزون در قلب اروپا خودنمایی می‌کند، آن‌ها را به  این رویکرد امنیتی جمهوری اسلامی ایران نزدیک‌تر کرده است که:  امنیت قابل‌تفکیک نیست و اگر امنیت هست برای همه هست و اگر نیست برای هیچ‌کس نیست.  در این راستا بود که مهم‌ترین مساله این برنامه فاصله گرفتن از رویکردهای قدیمی اتحادیه اروپا در خصوص مجزا بودن امنیت قاره اروپا با سایر مناطق و در مقابل تأکید بر رویکرد جدید امنیت متقابل و وابسته مناطق و هم‌زمان آسیب‌پذیری متقابل می‌باشد.

١.  Nick Witney
٢.  Mark Galeotti
٣.  Ellie Geranmayeh:  پژوهشگر ارشد شورای روابط خارجی اروپا در حوزه‌های روابط ایران و اروپا، مساله هسته‌ای ایران و  مسائل سیاست خارجی و امنیتی ایران می‌باشد. وی در بحبوحه مذاکرات ایران با ١+۵ نقش مشاوره‌ای برای مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در مذاکرات را داشت. تاکنون از وی مقالات زیادی در خصوص روابط ایران و اروپا  در پسابرجام و چگونگی حفظ توافق برجام با محوریت اروپا منتشر شده است.
۴.  François Godement
۵.  New European Security Initiative(NESI)
۶.  Security cannot be purchased

منبع: مرکز تحقیقات استراتژیک

0 Comments

یک دیدگاه بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *