جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
بررسی تحولات سیاسی عراق و چالشهای تشکیل دولت
سیدرضا قزوینی غرابی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به آخرین اظهارات سید مقتدی صدر در خطبههای نماز جمعه در عراق تصریح کرد: کسانی که آقای صدر را میشناسند، میدانند که نه مواضع ایشان در خطبههای نماز جمعه اخیر تازگی دارد و نه برگزاری تجمعات این چنینی مانند نمازهای جمعه موسوم به یکپارچه.
این پژوهشگر مسائل عراق با بیان اینکه نمازجمعه اخیر صدریها را نیز باید در چارچوب تحرکات سیاسی هفتهها و ماههای اخیر آنان تحلیل کرد، گفت: آشکار بود که پس از استعفای نمایندگان فراکسیون پارلمانی صدر، این جریان قرار نیست اجازه دهد تا رقیب شیعی خود به راحتی سکان را در غیاب خود به دست بگیرد. هدف آنها ایجاد فشار حداکثری بر چارچوب هماهنگی شیعیان برای ناکام گذاشتن آنها و ناتوان نشان دادن آنهاست.
قزوینی تاکید کرد: بررسی ماهیت شناختی جریان صدر نشان میدهد آنها به هیچ عنوان تمایلی به دور بودن از صحنه حکمرانی ندارند و چنانچه احساس کنند از صحنه تحولات حذف شدهاند یا علیه آنها توافقی شده، در پی تخریب زمین بازی خواهند بود و در این زمینه هم بازیگری پرقدرت هستند. بنابراین درشرایط فعلی، نمیتوان افق روشن و امیدوارکنندهای برای تحولات سیاسی عراق درنظرداشت.
دستورکار سیاسی صدریها
وی با یادآوری اینکه خروج صدریها از پارلمان به معنای خروج از روند سیاسی نیست، توضیح داد: پارلمان بخشی از روند سیاسی و حکمرانی در عراق است. بخش قابل توجهی از مناصب عالی مدیریتی همچنان در اختیار این گروه است. مردان صدر در وزارت خانهها، نهادها و مؤسسات عالی دولتی و حکومتی و مستقل، حضور دارند. اگر صدر حقیقتا به دنبال خروج از روند سیاسی بود باید تمامی مدیران خود را همزمان وادار به استعفا میکرد.
به گفته این پژوهشگر مسائل عراق، به نظر میرسد صدر که پس از چندین ماه کش و قوس میان او و متحدان و رقیبان شیعیاش در هیئت هماهنگی، به نتیجه مطلوب برای تشکیل حکومت دست نیافت، توپ را در زمین رقیب انداخته تا نشان دهد آنها با اختلاف نظری که با یکدیگر دارند توان مدیریت شرایط و رسیدن به نتیجه را ندارند. بیتردید صدریها نیز در این میان بیکار ننشسته و هر اقدامی را که بتواند به ایجاد اختلاف درهیات هماهنگی یا ناتوانی آنها درمعرفی نخست وزیر و تشکیل حکومت بینجامد، انجام خواهند داد.
وی ادامه داد: ادامه این روند برای صدر چندان هم بد نیست. در حالی که جریان رقیب درگیر چالش بیانتهای معرفی نخست وزیر و دولت است، کارگزاران صدر در بخشهای مختلف دولتی و حکومتی حضور دارند و با توجه به تصویب قانون امنیت غذایی با بودجهای بالغ بر 17میلیارد دلار، مدیران ارشد صدری مشکل چندانی در بهره برداری از آن ندارند.
شرایط دشوار برای هیئت هماهنگی شیعیان
قزوینی با اشاره به تحولات سیاسی در درون جریانات شیعه از جمله استعفای نوری المالکی و هادی العامری از نامزدی نخست وزیری، شرایط کار برای هیئت هماهنگی شیعیان را بسیار سخت توصیف کرد و گفت: اینگونه نیست که با استعفای نمایندگان صدری، گروههای رقیب شیعی بتوانند به راحتی نخست وزیر معرفی کنند و دولت تشکیل دهند. همه زمین بازی دراختیار آنها نیست. یکی از نگرانیهای آنان این است که نخست وزیر پیشنهادی آنان با مخالفت صدر مواجه شود. همین نکته گزینههای آنها را محدودتر میکند.
وی اضافه کرد: در داخل هیئت هماهنگی نیز چندصدایی شنیده میشود. بخشی از آن قائل به انتخاب یک نخست وزیر از میان چهرههای باسابقه است و بخشی دیگر معتقدند به دلیل واکنشهایی که ممکن است گریبانشان را در انتخاب یک فرد شناخته شده قدیمی بگیرد، بهتر است یک فرد از «الصف الثانی» یا ردیف دوم برگزیده شود.
این کارشناس مسائل عراق، با اشاره به انتشار سلسلهای از فایلهای صوتی منسوب به نوری المالکی خاطرنشان کرد: این فایلها آنچنان در فضای سیاسی و رسانهای عراق سروصدا به پا کرد که عنوان «مالکیلیکس» به آن اطلاق کردهاند. همین فایلها که تاکنون اصالتشان مورد تایید قرارنگرفته، فضا را به سویی برد که عملا حضور مالکی برای یک دوره جدید نخست وزیری تقریبا ناممکن شد. تا اینجا، رقیبان شیعی صدر بر این نکته اتفاق نظر دارند که گزینه نخست وزیری، چهرهای از ردیف دوم باشد. با این حال مسائلی مانند اختلاف حلنشده کردها بر سر معرفی نامزد ریاست جمهوری، اختلافات داخلی هیئت هماهنگی یا کندی رسیدن به توافق از چالشهای پیش رو است.
قزوینی با اشاره به برخی نارضایتیهای مردمی از بن بست سیاسی فعلی در عراق، با تاکید بر اینکه بسیار مهم است که گروههای شیعی در این مرحله با شناخت دقیق شرایط سیاسی و مطالبات عمومی، اقدامات و انتخابهای خود را رقم بزنند، افزود: اینکه این گروهها به این نتیجه رسیدهاند که باید چهره جدیدی برای نخست وزیری معرفی شود، مثبت است. هرچند معتقدم اگر درچنین تنگنایی قرار نداشتند احتمال این حرکت کم بود، اما با این حال این موضوع هم کافی نیست.
وی گفت: باید در مرحله نخست به جای توجه به نامها، مؤلفههای مورد نیاز برای نخست وزیر ترسیم شود. ویژگیهایی که علاوه بر امیدبخشی به مردم و بازگرداندن اعتماد از دست رفته جامعه، شخصیتی غیرچالشی در داخل و خارج باشد و اقتدار کافی برای تعامل با گروهها و جریانهای سیاسی و مقابله با چالشهای همیشگی کشور را داشته باشد. ضمن اینکه جریان صدر و کنارهگیری آنها به خودی خود، چالشی سخت برای نخست وزیر جدید خواهد بود و توانایی او در گذر از این شرایط، سنگ محکی برای سایر تواناییهای او هم به شمار خواهد رفت.
0 Comments