شورای راهبردی آنلاین- گفتگو: یک کارشناس مسائل آمریکا گفت: از نگاه آمریکاییها روسیه با توسعه پایگاه نظامی خود در سوریه تلاش برای ایجاد پایگاه نظامی در لیبی و سودان درحالتوسعه عمق نفوذ خود از دریای سیاه به دریای مدیترانه، دریای سرخ و خلیج عدن است. چین نیز با تکیه بر ابتکارات اقتصادی مانند جاده ابریشم و ابتکار یک جاده-یک کمربند در حال حرکت بهسوی غرب یعنی منطقه خاورمیانه است.
دکتر طهمورث غلامی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی در ارتباط با سخنان اخیر ژنرال کنت مکنزی، فرماندهی سنتکام مبنی بر اینکه بهکارگیری پهپادها و رادیکالیزاسیون جوانان منطقه از مهمترین مسائل خاورمیانه بوده و مشارکت چین و روسیه در منطقه در تلاش برای ایجاد پایگاهها و گسترش روابط در منطقه خاورمیانه است؛ اظهار داشت: «اول اینکه ژنرال مکنزی حسب وظیفه خود همانند دیگر مقامات نظامی آمریکا وظیفه دارد به شناسایی و انعکاس فرصتها و تهدیدات منطقه تحت فرماندهی خود به لحاظ نظامی بپردازد. معمولاً انعکاس تهدیدات در هر منطقهای توسط فرمانده مربوطه بعدها در اسناد بالادستی مانند سند راهبرد امنیت ملی تجلی پیدا میکند. ازآنجاییکه در این کشور به نسبت شفافیت وجود دارد لذا وی بهصراحت در اسناد و اظهارات خود تهدیدات بالقوه و بالفعل برای آمریکا در سطوح مختلف را اعلام کرده است.»
وی ادامه داد: «دوم اینکه اعلام تهدیدات این کمک را به فرماندهی سنتکام میکند که بتواند بودجه موردنیاز برای مقابله با تهدیدات را از دولت آمریکا طلب کند و یا به تصویب کنگره برساند. درواقع اعلام تهدیدات، خود آغاز فرآیندی برای جلب حمایتهای موردنیاز بهمنظور مقابله با تهدیدات است.»
غلامی در ادامه گفت؛ البته در موارد زیادی مقامات سیاسی- نظامی ایالاتمتحده در فهرست کردن تهدیدات بزرگنمایی میکنند. وی در این رابطه توضیح داد: «زیرا برجسته کردن و بزرگ نشان دادن تهدیدات میتواند توجیهکننده مأموریتها و سیاستهای آنها در منطقه باشد. به این خاطر همواره باید به این نکته توجه داشت که تهدید جلوه دادن کشورهایی مانند ایران در سطح منطقه یا روسیه و چین در سطح جهانی، گامی برای امنیتی کردن این کشورها بهحساب میآید.»
کارشناس مسائل آمریکا افزود: «این بدان معناست که تلاش میشود به دولتمردان، قانونگذاران و حتی افکار عمومی آمریکا این تصویر ارائه شود که کشورهای یاد شده تهدیدهای فوری برای ایالاتمتحده به شمار میروند و پاسخ فوری و اورژانسی طلب میکنند. به این خاطر به نظر میرسد در صورت موفقیت برای تهدید جلوه دادن قابلیتهای نظامی ایران، وزارت دفاع بهطورکلی و فرماندهی سنتکام بهصورت خاص بتوانند کمکهای قانونی بیشتری از دولت آمریکا اخذ کنند.»
غلامی نکته چهارم را رادیکالیزه شدن جوانان در منطقه خاورمیانه عنوان کرد و گفت: «هرچند در بیان آن کموبیش بزرگنمایی صورت گرفته اما یک واقعیت است که دولتهای منطقه نیز به آن اذعان دارند. مشکلات مربوط به توسعه اقتصادی، نبود آزادیهای سیاسی- اجتماعی، ترویج تفسیرهای رادیکال از موضوعات دینی، تحقیرهای انباشته شده ملی و شکستهای مختلف تاریخی سبب احساس حقارت و بهتبع آن تمایل به انجام حرکتهای رادیکال در سطح منطقه شده است.»
وی ادامه داد: «در این میان نوک حمله این رادیکالیسم در موارد زیادی متوجه سیاستهای ایالاتمتحده است. بعد از حادثه یازده سپتامبر این باور نزد دولت نومحافظه کار بوش شکل گرفت که دلیل اصلی عصبانیت اسلامگراها در منطقه خاورمیانه نسبت به ایالاتمتحده به نارضایتیهای آنها از سیاستهای واشنگتن در این منطقه و بهویژه در موضوع فلسطین بازمیگردد. بهگونهای که ریشه ارائه طرح خاورمیانه بزرگ به این موضوع برمیگردد. قدرت بالای داعش در عضوگیری میان جوانان کشورهای منطقه نشان داد که بستر رادیکالیسم در منطقه همچنان مهیا است؛ اما این موضوع یک موضوع فرهنگی است که الزاماً پاسخ نظامی در چارچوب فرماندهی سنتکام برای آن مناسب نیست.»
به گفته این کارشناس، نکته پنجم در ارتباط با سخنان کنت مکنزی تأکید بر چندجانبهگرایی برای حل مشکلات منطقه است که از ابتدای دولت اوباما آغاز شده و تاکنون نیز ادامه دارد. لذا این محور از سخنان او جدید نیست.
غلامی تأکید کرد: «درواقع زمانی که در دولت بوش پسر این باور حاکم بود که ایالاتمتحده قادر است به شکل یکجانبه و با توسل بهزور مشکلات خود را حل کند، منجر به هزینه مادی بیش از هفت تریلیون دلار و کشته و زخمی شدن هزاران سرباز آمریکایی در منطقه خاورمیانه شد. از آن زمان و در دولت باراک اوباما این باور شکل گرفت که ایالاتمتحده با تکیه بر رویکرد چندجانبهگرایی میتواند هزینه حل مشکلات موجود در منطقه را کاهش دهد. این باور حتی در دولت ترامپ نیز به قوت خود باقی ماند. بهگونهای که کنت مکنزی در دوره ریاست جمهوری ترامپ به فرماندهی سنتکام منصوب شد و به نظر میرسد که در دولت بایدن نیز باقی بماند.»
درنهایت کارشناس مسائل آمریکا نکته ششم را در ارتباط با سخنان مکنزی به سیاستهای روسیه و چین در منطقه مربوط دانست و گفت: «به باور محافل فکری و سیاسی آمریکا، پکن و مسکو به دنبال پر کردن خلأ قدرت احتمالی خروج آمریکا از منطقه هستند. از نگاه آمریکاییها روسیه با توسعه پایگاه نظامی خود در سوریه تلاش برای ایجاد پایگاه نظامی در لیبی و سودان درحالتوسعه عمق نفوذ خود از دریای سیاه به دریای مدیترانه، دریای سرخ و خلیج عدن است. همچنین کشور چین نیز با تکیه بر ابتکارات اقتصادی مانند جاده ابریشم و ابتکار یک جاده-یک کمربند در حال حرکت بهسوی غرب یعنی منطقه خاورمیانه است. از این منظر قرارداد ۲۵ ساله چین با جمهوری اسلامی ایران مسیری برای ورود به خاورمیانه است که میتواند چین را از طریق ایران، عراق، سوریه و لبنان به مدیترانه برساند. به این خاطر در سخنان مکنزی این موضوع بسیار بیشتر موردتوجه قرار خواهد گرفت. بهگونهای که در سند موقت راهبرد امنیت ملی که بایدن اخیراً منتشر کرد تهدید چین و روسیه و تلاش آنها برای گسترش بیشتر حوزه نفوذ خود بسیار برجستهتر شده است.»
0 Comments