غزه، اوکراین و جایگاه تخریبشده اروپاییها در افکار عمومی
این توافق پسازآن حاصل شد که شرکت نفتی «آرامکو» عربستان از سوی نیروهای یمنی در چند مورد هدف قرار گرفت و این کشور درصدد افزایش قدرت ضد هوایی خود برآمد. سامانه دفاع هوایی پاتریوت ساخت آمریکا برای محافظت از تأسیسات مهم انرژی در عربستان استفاده خواهد شد. پیشتر مسئله فروش اسلحه به عربستان توسط یونان در پارلمان این کشور به بحثوجدل کشیده شده بود.
این دیدار گامی دیگر در راستای تعمیق روابط یونان با بازیگران و عوامل اصلی فرامنطقه خلیجفارس- شمال آفریقا- خاورمیانه ارزیابی میشود. طی این سفر سرانجام توافقنامه استقرار نیروهای مسلح دو کشور پس از چند ماه تأخیر به امضا رسید عملاً زمینه برای نصب و راهاندازی سامانه موشکی پاتریوت و استقرار پرسنل آن (احتمالاً 100 تا 120 نفر از پرسنل نیروی هوایی یونان) در عربستان را فراهم میکند. بهاینترتیب، یونان به نیروی چندملیتی متشکل از کشورهای آمریکا، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا، اردن و پاکستان که در پدافند هوایی عربستان مشارکت دارند، میپیوندد. در طول این سفر یادداشت تفاهمی نیز جهت نهادینه شدن رایزنیهای سیاسی در مورد موضوعات موردعلاقه مشترک، بین یونان و شورای همکاری خلیجفارس توسط آقایان دندیاس و نایف فلاح الحجرف، دبیر کل این شورا امضا شد.
در این توافقنامه علاوه بر استقرار سامانه موشکی ضد هوایی پاتریوت، استقرار نیروهای یونانی در داخل تأسیسات نفتی عربستان نیز پیشبینی شده است. یونان از تخصص و تجهیزات نظامی آمریکایی موجود در عربستان کمک خواهد گرفت. گفتنی است در پی حملات هوایی رزمندگان یمنی به عربستان و تأسیسات نفتی و نظامی آن و ناتوانی سیستم پدافند هوایی این کشور باعث شد محمد بنسلمان، ولیعهد سعودی به فکر سیستم دفاعی جدیدی بیفتد.
این اقدام یونان گامی جدی جهت ارتقای اساسی روابط دوجانبه و روابط یونان با کشورهای خلیجفارس قابل ارزیابی است. رهبران محافظهکار آتن ادعا میکنند این اقدام سهم آنها در تأمین امنیت منابع انرژی غرب است. به نظر میرسد سیاست خارجی یونان که یکی از اهدافش اتصال این کشور با کشورهای خلیجفارس است، یک گام به جلو برداشته است.
مشارکت نیروی هوایی یونان در پدافند هوایی عربستان به یک اولویت سیاسی و عملیاتی تبدیل شده است. عربستان دعوت طرف یونانی برای مشارکت جنگندههای این کشور در مانورهای نظامی در یونان را پذیرفته است. یونان و عربستان از اوایل سال 2020 در مورد اعزام سامانه پاتریوت و پرسنل همراه به عربستان به توافق سیاسی رسیده بودند.
یکی از اهداف یونان از این توافقنامه، تشکیل ائتلافی راهبردی با کشورهای عرب منطقه است. این توافقنامه ازجمله شامل استقرار سامانههای موشک «پاتریوت PAC-3» نیروی هوایی یونان به همراه گروهی از خلبانان این کشور است تا پرسنل عربستان را آموزش دهند. گرایش یونان به سمت همکاری نظامی با عربستان به دلیل فشارهای آمریکا برای حضور نظامی آتن در منطقه خلیجفارس است.
یونان در خصوص مشارکت کشورهای عربی در مانورهای نظامی که اخیراً در این کشور برگزارشده و هدفش «سناریوهای نبردهای هوایی، حملات هوایی-زمینی، مقابله با تهدید حملات راکتهای پیشرفته و عملیات جنگی در سرزمین دشمن» معرفی شد مدعی است این موضوع نه بهعنوان توازن قدرت که جهت ایجاد «جبهه تفاهم» بر اساس حقوق بینالمللی است. به باور آتن، تمامی کشورهای فرا منطقه، بدون هیچ استثنا که حقوق بینالمللی را بهعنوان نحوه تفاهم و رفتار ملاک قرار میدهند، میتوانند در این «جبهه تفاهم» که یونان درصدد آن است، مشارکت کنند.
همکاری وسیعی میان نیروهای مسلح دو کشور وجود دارد و اخیر جنگندههای اف-15 عربستان به مدت سه هفته در جزیره «کرت» برای انجام مانورهای مشترک هوایی با عنوان «چشم عقاب 1» با نیروهای یونان در پایگاه نظامی «سودا» حضور یافتند که با نگرانیها و واکنشهای ترکیه همراه بود.
توافق آتن با ریاض در زمینه انتقال و راهاندازی سامانه پاتریوت به عربستان البته با مخالفتهایی در یونان همراه بود. حزب ائتلاف چپ (حزب دوم) که در سال 2019 قدرت را به حزب حاکم این کشور واگذار کرد معتقد است این تصمیم فراتر از تلاش مشروع دیپلماسی یونان برای تقویت همکاری با کشورهای مهم فرامنطقه ازجمله عربستان است. سیاست دیرینه یونان مبنی بر این است که اعزام تجهیزات و پرسنل نیروهای مسلح به خارج از کشور، باید فقط در چارچوب عملیات سازمانهای بینالمللی که یونان در آنها عضو است، انجام شود. این حزب ابهامات خود را در زمینه محتوای موافقتنامه امضا شده، چگونگی تصویب آن در پارلمان، خطرات احتمالی برای پرسنل نظامی یونان و اینکه آیا این اقدام توانایی کشور را تضعیف نمیکند؟ را مطرح کرده است. حزب «جنبش نافرمانی واقعبینانه اروپایی» نیز در مواضع افشاگرانه خود، سفر وزرای یونانی با قاتلان عربستان که نزد متعصبترین متحدانشان منزوی و بیاعتبار شدهاند را مشروعیت بخشیده است. از نگاه این حزب هیچ دولت غربی، حتی مقامات آمریکا، پس از قتل جمال خاشقجی از عربستان دیدار نکرده است، لذا این سفر را مورد انتقاد شدید قرار داده است.
عربستان در مسئله اختلافات یونان با ترکیه، با برگزاری رزمایش مشترک، حمایت خود را از آتن در این پرونده اعلام کرده تا بتواند در مسائل مورد اختلاف میان ریاض – آنکارا همچون مسئله اخوانالمسلمین دست برتر را داشته باشند. اگرچه ریشه اختلافات سنتی ترکیه و یونان بهعنوان دو کشور همسایه به سالهای بسیار دور بازمیگردد، اما سعودیها در سالهای اخیر همواره سعی دارند تنور این اختلافات گرم بماند. شواهد نشان میدهد همکاریهای نظامی یونان با کشورهای خاورمیانه، به عربستان محدود نمیشود و پیشازاین همکاری با امارات را آغاز کرده بود. ماه اوت 2020 همزمان با بالا گرفتن تنشها میان یونان و ترکیه، اماراتیها چهار فروند جنگنده اف 16 را در جزیره کرت یونان مستقر کردند. این اقدام نشانه آشکاری از همکاری میان دو کشوری بود که بهشدت باسیاستهای ترکیه مخالفاند.
0 Comments