بازاندیشی در نگاه کلاسیک به استراتژی کلان
حمید شهرابی، مسئول تحقیقات خانه آمریکای لاتین در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی بابیان اینکه تحولات سیاسی اخیر در کوبا تأثیر بسیار تعیینکنندهای در تحکیم ریشههای انقلاب و پویایی آن خواهد داشت، خاطرنشان کرد: بارزترین بازتاب و شکل بروز تحولات سیاسی در کوبا که در پی برگزاری هشتمین کنگره حزب کمونیست این کشور انجام شد، پایان حضور رائول کاسترو در قدرت و انتخاب دیاز کانل، رئیسجمهور 61 ساله این کشور بهعنوان دبیر اول حزب کمونیست بود.
وی این اقدام را نقطه عطف فرایند انتقال قدرت به نسلی جدید ارزیابی کرد و با اشاره به جایگاه مهم و فراگیر حزب کمونیست در کوبا که ناشی از پیوند عمیق آن با تودههای مردم و نقش مرکزی آن در اداره امور کلان کشور است، افزود: رئیسجمهور کوبا اکنون فردی است که در زمان پیروزی انقلاب چهارماهه بوده و نخستوزیر فعلی این کشور چهار سال بعدازآن تاریخ به دنیا آمده است.
شهرابی ادامه داد: اینگونه نیست که این تغییرات بهطور اتفاقی و ناگهانی به وجود آمده باشد، بلکه برعکس، برای آنها از مدتها پیش و سالها قبل از بیماری فیدل کاسترو تدارک دیده شده بود.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین اضافه کرد: چند سال آخری که فیدل در قدرت بود، بیشتر وقتش را با تیمی از جوانان میگذراند و در اداره امور با آنها مشورت و همکاری نزدیک داشت. این فرایند با روی کار آمدن رائول هم تداوم یافت؛ چنانکه چند سال پیش تصمیم گرفتند کسی نمیتواند بیش از دو دوره عهدهدار پستهای بالا در حزب کمونیست شود و افرادی که بالای 60 سال دارند نمیتوانند وارد کمیته مرکزی حزب شوند.
انتقال آرام قدرت در کوبا
شهرابی با بیان اینکه مردم در این فرایند مشارکت داشتند و از این روند آگاه بودهاند، گفت: آنچه در کوبا رخ داد، انتقال آرام قدرت به نحوی بود که میتواند تجربهای ارزشمند برای سایر کشورها هم باشد؛ چراکه این انتقال با جنگ قدرت، جدل و دعواهای جناحی همراه نبود و بهصورت آرام و کاملاً آگاهانه و برنامهریزیشده صورت گرفت.
وی با بیان اینکه انتقال قدرت به این معنا نیست که نسل قبل کنار مینشیند و صرفاً ناظر است، اضافه کرد: دبیر دوم حزب کمونیست از نسل فیدل کاسترو است و چند نفر دیگر هم در این سنین همچنان در پستهای بالا حضور دارند. در کانون تصمیمگیری رهبری حزب کمونیست هم از 17 نفر، هشت نفرشان از آن نسل هستند، یعنی در یک بازه زمانی تعریفشده آنها در تیم رهبری حضور دارند تا تجربیات خود را به نسل جوان منتقل کنند، اما قدرت نه بهصورت صوری و تصنعی، بلکه درصحنه عمل و بهطور میدانی به این نسل تفویض میشود.
تغییراتی جدید ذیل سه موضوع «اتحاد، مقاومت، تداوم»
این تحلیلگر مسائل آمریکای لاتین با اشاره به تحلیلهایی که در رسانههای پرنفوذ غربی در خصوص تداوم وضعیت سیاسی کوبا و یا تغییرات عمده در این کشور منتشر میشود، ادامه داد: از نگاه آنها گویا تغییر با تداوم ضرورتاً در مقابل هم قرار میگیرد درصورتیکه اساساً شعار حزب کمونیست و تغییراتی که صورت میگیرد ذیل سه کلمه «اتحاد، مقاومت، تداوم» در نظر گرفته شده است.
شهرابی تأکید کرد: «حفظ تداوم» در سخنرانی رهبران کوبا بهعنوان تم اصلی همین کنگره اخیر مطرح شد که به حفظ اصول انقلاب اشاره دارد، اصولی که حاکمیت ملی، ساختن سوسیالیسم بر پایه پاسداری از منافع ملت و حفظ دستاوردهای انقلاب در حوزههای بهداشت و درمان، آموزش و نیز ادامه کنترل دولت در حوزههای استراتژیک اقتصادی و بر تجهیزات اساسی تولید را در برمیگیرد.
وی با یادآوری اینکه آنهایی که اکنون روی کار آمدهاند شاگردان فیدل و رائول کاسترو و پرورشیافتگان نسل قبلی هستند، گفت: تصور اشتباهی است که گویا نیرویی که روی کار خواهد آمد میخواهد بافت قدرت، حاکمیت و جامعه کوبا را دگرگون کند.
شهرابی با بیان اینکه درصحنه داخلی، افزایش سطح تولید و باز کردن دست بخش خصوصی برای نبرد اقتصادی که خود را درگیر در آن میبینند، همچنان مورد تأکید قرار گرفته است، اضافه کرد: دستاوردهای این تحولات در حوزههای اقتصادی در کنگره هشتم موردبررسی قرار گرفت و کاسترو تأکید کرد که باید از اقدامات عجولانه و بدون برنامهریزی در این زمینه جلوگیری کرد، اما از اصل تحولات اقتصادی نباید عقبنشینی شود. او اشکالات و کاستیهای موجود در این زمینه را بیش از هر چیز ناشی از فقدان برنامهریزی و نظارت لازم دانست و مسئولیت این قصور را مستقیماً متوجه رهبری و در رأس آن، شخص خود دانست.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین بابیان اینکه در چشمانداز کوبا، تداوم مشی انقلاب را خواهیم داشت، ادامه داد: حزب کمونیست به دنبال انجام اقدامی ملی است تا این فرایند تغییر با مشارکت وسیع مردم و اتحاد خدشهناپذیر آنها صورت بگیرد؛ چراکه برای حفظ و تداوم انقلاب قطعاً به چنین مشارکتی بسیار احتیاج دارد.
ثبات سیاست خارجی کوبا
وی در رابطه با چشمانداز سیاست خارجی کوبا باوجود تغییرات در ساختار سیاسی این کشور، گفت: اتفاقاً بخش عمده سخنان رائول کاسترو در کنگره در همین حوزه بود. او با مرور تاریخچه روابط ایالاتمتحده با کوبا تأکید کرد که این رابطه از ابتدا همواره تحت تأثیر نگرش ایالاتمتحده مبنی بر تصاحب، اشغال و تحت سیطره قرار دادن کوبا بوده است و بعد از پیروزی انقلاب هم آن سیاست را میشود در عبارت «سرنگون کردن دولت برخاسته از اراده ملت» خلاصه کرد.
شهرابی افزود: آنها متذکر شدهاند که این سیاست سرنگونی و ایجاد بیثباتی، باوجود تحولاتی که با حضور روسای جمهور مختلف در کاخ سفید صورت میگیرد، کماکان تداوم پیداکرده است و درعینحال تأکید کردهاند که با حفظ احترام متقابل و حقوق ملت کوبا و کوتاه نیامدن از اصول انقلاب، تلاش میکنند مذاکرات با ایالاتمتحده را تداوم دهند و منافع ملی را لحاظ کنند.
این کارشناس مسائل آمریکای لاتین گفت: نسل جدید حاکمان در کوبا هم معتقدند که آمریکا باید بهجای اینکه دست به این اقدامات بزند، بپذیرد که این انقلاب علیرغم مخالفت ایالاتمتحده شکلگرفته و تداومیافته است. آنها در این زمینه تلاش دارند بتوانند با تأکید بر منافع ملیشان، با دولت جدید آمریکا روابط بهتری را برقرار کنند و عنوان کردهاند که از اصول و دستاوردهای انقلاب بههیچوجه کوتاه نخواهند آمد.
مسئول تحقیقات خانه آمریکای لاتین در پایان تصریح کرد: سیاستهای انترناسیونالیستی کوبا درزمینه حمایت از جنبشهای آزادیبخش و مبارزات ملتهای مظلوم علیه آمریکا، مانند ایران، ادامه خواهند یافت و تحولی در این زمینه متصور نیست. درواقع، شاهد تداوم خطمشی و سیاست خارجی کوبا خواهیم بود.
0 Comments