آیا مقدمات صلح پایدار در قفقاز فراهم می شود؟
محمدرضا عسگری مورودی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی اظهار داشت: «جو بایدن در دوره تبلیغات انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ در آمریکا به مخالفت و برخورد با رویکردهایی که در گذشته در دوران اوباما یا پیش از آن در دوران جورج بوش پسر دنبال میشد و در نهایت اخیراً در دوره دونالد ترامپ اوج گرفت، پرداخت و به همین دلیل با توجه به وعدههایی که به مردم آمریکا داده بود، موضوع خروج نیروهای آمریکایی را در ماههای پایانی سال ۲۰۲۱ مطرح کرد.»
وی افزود: «بنابراین در تحلیل این مسئله باید در گام نخست عمل به وعدههای بایدن به مردم را یکی از دلایل اصلی اعلام این تصمیم از سوی رئیسجمهور آمریکا ارزیابی کرد.»
عسگری با اشاره به اینکه آمریکاییها هزینههای زیادی را هم به لحاظ مادی و هم انسانی در افغانستان در خلال سالهای اخیر متحمل شدند، ادامه داد: «در حال حاضر مالیاتدهندگان آمریکایی بههیچوجه راضی به ادامه حضور نیروهای آمریکایی در افغانستان نیستند.»
وی تأکید کرد بهویژه در حال حاضر ایالاتمتحده نیز با بحران کرونا مواجه است و کمبود منابع مالی برای مقابله مؤثر با بیماری کرونا باعث شده که مردم نسبت به هزینهکرد در نقاط مختلف دنیا معترض شوند.
کارشناس مسائل شبهقاره توضیح داد: «همچنین در ماههای اخیر بحرانهای اجتماعی در آمریکا جدیتر شده و تظاهراتی نیز در اعتراض به نابرابری اجتماعی انجام گرفت. دراینبین یکی از مباحثی که مطرح میشود بحث بیمه است، زیرا خانوادههایی با دهکهای درآمدی پایین معمولاً از بیمههای خوبی برخوردار نیستند و دولت آمریکا نتوانسته منابع مالی لازم را برای فراگیر شدن بیمه مدنظر مردم فراهم کند.»
وی افزود: «ازاینرو مردم آمریکا که با مشکلات اقتصادی داخلی مواجهاند، نسبت به برخی هزینهها ازجمله هزینه حضور نیروهایشان در کشورهایی مانند افغانستان بهشدت حساس شدهاند.»
عسگری در ادامه با توضیح این موضوع که بخشی از انگیزههای آقای بایدن برای اعلام تصمیم خارج کردن همه نیروهای آمریکایی از افغانستان ناظر به وعدههای انتخاباتی وی است گفت: «آمریکاییها انتظار دارند با گذشت چند ماه از حضور بایدن در کاخ سفید به ترتیب شعارها و وعدههای مطرح شده در فضای رقابتهای انتخاباتی آمریکا محقق شود.»
به گفته این کارشناس بحث دیگری هم که در این رهگذر مطرح است مخالفتهای شدید داخلی در افغانستان با ادامه حضور نیروهای خارجی است؛ وی تأکید کرد: «در حال حاضر اصلیترین مانعی که فراروی مذاکرات بینالافغانی بین دولت افغانستان و طالبان قرار دارد، ادامه حضور نیروهای آمریکایی است و در این رابطه بارها طالبان اعلام کردهاند تا زمانی که نیروهای خارجی در افغانستان حضور داشته باشند، مذاکرات پیشرفتی نخواهد داشت.»
عسگری تأکید کرد: «در فوریه ۲۰۲۰ و در توافقنامهای که بین آمریکا و طالبان امضا شد، آمریکاییها وعده داده بودند که از اول ماه می سال ۲۰۲۱ نیروهای خود را از افغانستان خارج کنند. لذا شاید موضوع توافقنامه صلح بین دولت افغانستان و گروه طالبان نیز در گرو عمل آمریکا به وعده خود در چارچوب خارج کردن نیروهایش از افغانستان است.»
عسگری یکی دیگر از دلایل تصمیم بایدن برای خروج از افغانستان را رها شدن از دغدغههای آمریکا در خاورمیانه و تمرکز بیشتر بر مقابله با تهدیدات چین و روسیه عنوان کرد، چرا که از نگاه بایدن تهدیدات این دو کشور بسیار جدیتر از خاورمیانه بوده و اینک باید در اولویت امنیت ملی آمریکا باشند.
کارشناس مسائل شبهقاره همچنین درباره تأثیر و پیامدهای خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان گفت: «به نظر میرسد با توجه به آنکه عملاً مأموریتهای رزمی آمریکا در ابتدای سال ۲۰۱۵ بر اساس توافقی که با دولت کابل در چارچوب پیمان امنیتی داشتند متوقف شد و در سالهای بعد از ۲۰۱۵ تاکنون آمریکاییها صرفاً در چارچوب پشتیبانی، حمایت و آموزش نیروهای ارتش و پلیس افغانستان در این کشور حضور داشتند، لذا طبق توافقنامه امنیتی بین کابل و واشنگتن، ایالاتمتحده آمریکا تنها در صورت درخواست دولت افغانستان به عملیات هوایی برای پشتیبانی از عملیات زمینی ارتش کابل در مقابله با تروریسم میتوانست وارد عمل شود.»
عسگری با اشاره به اینکه خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان میتواند کمک بسیار مؤثری در گرفتن بهانه از طالبان برای ورود جدیتر به فرآیند مذاکرات صلح باشد، افزود: «لذا این امر میتواند بستر مناسبی را برای مذاکرات صلح در افغانستان به وجود آورد.»
وی تأکید کرد: «با توجه به اینکه در ۵ سال گذشته آمریکاییها عملاً در هیچیک از موارد عملیات زمینی ضدتروریستی در افغانستان حضور نداشتند، این واقعیت بیش از گذشته آشکار شده که امنیت در افغانستان با اتکا به ظرفیتهای داخلی این کشور لااقل در چندین سال گذشته پیگیری شده و اگر تجهیزات مناسب و آموزش کافی در اختیار نیروهای ارتش و پلیس افغانستان قرار بگیرد، این کشور این ظرفیت و پتانسیل را دارد که بتواند با اتکا به تواناییهای داخلی خود امنیت را تأمین کند.»
عسگری در نهایت ادامه داد: «این در حالی است که حضور غیرعملیاتی نیروهای خارجی در افغانستان، بهانهای برای ادامه فعالیتهای گروههای تروریستی خواهد بود. ازاینرو با خروج نیروهای آمریکا از افغانستان، بهانه ادامه خشونتها در این کشور برای مقابله با نیروهای خارجی از تروریستها گرفته میشود و میتوان امیدوار بود که با تحقق این مسئله، بستر مناسبتری برای مذاکرات صلح و برقراری ثبات و پیگیری جدیتر برنامه آشتی ملی در افغانستان مهیا شود.»
0 Comments