جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
برجام و شکست سیاسی حقوقی آمریکا در شورای امنیت
کورش احمدی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با اشاره به نامه جدید آمریکا به شورای امنیت و ادعای این کشور مبنی بر اینکه بازگرداندن تحریمهای سازمان ملل علیه ایران نیازمند اجماع میان اعضای شورای امنیت نیست، خاطرنشان کرد: نامه 21 سپتامبر کلی کرافت، سفیر آمریکا در سازمان ملل، درواقع حاوی نتیجهگیریهایی است که دولت ترامپ از اقدامات خود در فعال کردن مکانیسم ماشه به عمل آورده و انتظاراتی است که در این چارچوب از اعضای سازمان ملل دارد.
بررسی ابعاد نامه آمریکا
وی بابیان اینکه این نامه را میتوان از سه وجه بررسی کرد، گفت: در این نامه خلاصه و فشرده مواضع آمریکا در ارتباط با بهاصطلاح «مکانیسم ماشه» مجدداً بیان شده است و کلی کرافت مجدداً توجیهات دولت ترامپ دایر بر داشتن حق شروع روند بازگشت تحریمها را ذکر کرده است. آمریکا ادعا کرده که بر اساس بند 11 قطعنامه 2231 «عدم اجرای عمده» برجام توسط ایران را در 20 اوت به اطلاع شورای امنیت رسانده است.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: مقام آمریکایی در این نامه ادعا کرده که چون مطابق بند 12، در فرصت مقرر قطعنامهای برای ادامه لغو قطعنامههای ضد ایرانی مطرح و به تصویب شورا نرسید، پس این قطعنامهها احیا شدهاند. همچنین ادعا شده که در بندهای 11 تا 15 قطعنامه 2231 هیچ ذکری از لزوم اجماع اعضای شورا برای نهایی شدن مکانیسم ماشه نشده است.
به اعتقاد احمدی؛ نکته عجیب این است که سفیر آمریکا هیچ اشارهای به استدلال اصلی و محوری 13 عضو شورا در رد اقدام آمریکا، یعنی توقف مشارکت آمریکا در برجام و در نتیجه نامشروع بودن توسل آمریکا به سازوکارهای توافق برجام که کلیت آن را رد کرده، نشده است.
وی ادامه داد: محور دوم این نامه حاوی شرح خلاصهای از تحریمهایی است که در قطعنامههای ششگانه قبلی شورای امنیت در حوزههای خدمات و اقلام هستهای، موشکی و تسلیحاتی متعارف ذکرشدهاند. در این رابطه، مقام آمریکایی ادعا کرده که همه کشورها اکنون ملزم به رعایت این تحریمها هستند.
احمدی در ارزیابی از دیگر بخشهای این نامه اضافه کرد: در این نامه انسداد داراییها و تحریم افراد و نهادهای ایرانی به شرح مندرج در قطعنامه 1737 و نیز منع مسافرت شماری از مقامات ایرانی مطابق شرح مندرج در قطعنامه 1803 هم یادآوری شده است. توقیف اقلام ممنوعه، خودداری از ارائه سرویس به کشتیهای حامل این اقلام، اعمال مراقبت ویژه در معامله با برخی از نهادها و افراد ایرانی از دیگر موارد مندرج در قطعنامههای قبلی است که سفیر آمریکا در نامه خود به آنها اشارهکرده است.
این کارشناس مسائل بینالملل افزود: در این نامه، آمریکا ادعا کرده که با احیای قطعنامههای قبلی شورای امنیت علیه ایران اکنون دبیرخانه سازمان ملل باید تدابیر لازم را برای احیای کمیته تحریم ایران و هیئترئیسه کارشناسی مربوطه که به ترتیب بر اساس قطعنامههای 1737 و 1929 ایجادشده بودند، اتخاذ کند. همچنین ادعا شده که در شرایط جدید تدابیری که ذیل بندهای 7 و 8 و 16 تا 20 قطعنامه 2231 اتخاذ شده، مثل انجاموظیفه یکی از اعضای شورای امنیت بهعنوان «تسهیلکننده» اجرای قطعنامه، باید متوقف شود.
بیتوجهی آمریکا به واکنش جامعه بینالمللی
وی تأکید کرد: آنچه در این رابطه مایه تعجب است این است که این نامه کاملاً بیتوجه به واکنش جامعه بینالمللی، ازجمله مخالفت 13 عضو شورای امنیت، تنظیم و ارسالشده است. این کشورها در ابتدای این روند امتناع خود را از شناسایی شروع روند اعاده قطعنامهها بهطور کتبی و رسمی اعلام کردند و در انتهای آن نیز سه کشور اروپایی مجدداً بر مواضع خود تأکید کردند.
احمدی با اشاره به اظهارات وزیر خارجه روسیه و تأکید این کشور بر اینکه آمریکا درک نمیکند امکان بازگرداندن تحریمها علیه ایران وجود ندارد، گفت: وزیر خارجه روسیه هم در مصاحبهای ضمن رد مجدد اقدام آمریکا تأکید کرده که از 18 اکتبر به بعد هیچ تحریمی بر معامله سلاحهای متعارف با ایران وجود نخواهد داشت. در چنین شرایطی میتوان انتظار داشت که تا زمانی که دولت ترامپ برقرار است، موضوع احیا یا عدم احیای قطعنامههای قبلی شورای امنیت علیه ایران بهعنوان یک مشکل بزرگ در شورای امنیت و در سطح جامعه بینالمللی پابرجا خواهد بود.
وی با بیان اینکه ازنظر آمریکا قطعنامهها اعاده شدهاند و مصر است که بافرمان اجرایی که ترامپ صادر کرده آنها را اجرا کند، توضیح داد: آنها در جریان تلاش برای اعمال قطعنامههای قبلی با کشورهای دیگر و در داخل شورای امنیت به مشکلات زیادی بر خواهند خورد. آنها درخواستشان را برای احیای کمیتههای تحریم و هیئترئیسه کارشناسی را پیگیری خواهند کرد و با توجه به قدرت هژمونیک و امکانات آمریکا از یک سو و نظر منفی دبیر کل سازمان ملل در موردنظر آمریکا از سوی دیگر ممکن است تنشها حتی به تهدید برای کاهش حق سهم آمریکا در سازمان ملل نیز منجر شود.
این کارشناس مسائل بینالملل با بیان اینکه به نظر میرسد این کشمکش میان جامعه بینالمللی و سایر اعضای شورای امنیت و دبیرخانه سازمان ملل تا زمانی که تیم ترامپ روی کار است ادامه پیدا کند، افزود: در داخل شورای امنیت برای اینکه کار این شورا بتواند پیش برود پنج عضو دائمی باید بهطور روزمره در مورد طیفی از موضوعات و سایر تحریمهای بینالمللی با هم همکاری کنند. اگر این اختلاف حل نشود میتواند همکاری آنها را تحتالشعاع قرار دهد.
شکست سیاسی و حقوقی آمریکا
احمدی گفت: این پرونده تاکنون به لحاظ سیاسی و حقوقی به نفع ایران پیش رفته است. به لحاظ حقوقی اکثریت بزرگی از شورای امنیت با روند بازگشت قطعنامهها موافق نیستند و دبیر کل هم به عدم قطعیت موجود و عدم امکان انجام اقدامی توسط دبیرخانه اشاره کرده است. در شرایط فعلی آمریکا ازلحاظ سیاسی در عرصه بینالمللی منزوی شده است اما مسئله اینجاست که آمریکا ابرقدرت است و بزرگترین اقتصاد دنیا را دارد؛ بنابراین در عمل و در اینکه مثلاً در ارتباط با شرکتها و بانکهای بینالمللی این مسئله چطور پیش خواهد رفت ابهاماتی وجود دارد و باید دید آیا آمریکا احیانا در آبهای بینالمللی دست به اقدامی برای اجرای بند 15 قطعنامه 1929 جهت متوقف کردن کشتیهایی که مشکوک اعلام خواهد کرد، خواهد زد که در این صورت با واکنش قاطع ایران مواجه خواهد شد و باید مسئولیت عواقب آن را بپذیرد.
0 Comments