جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
کرونا و چشمانداز تحولات در نظام بینالملل
دکتر علی بیگدلی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه جهان با یک ساله شدن بیماری همه گیر کرونا وارد دوره جدیدی میشود، خاطرنشان کرد: قطعا این جابجایی قدرت جابجاییهایی در عرصه قدرت اقتصادی نیز ایجاد خواهد کرد. ممکن است بسیاری از نظامهای سیاسی فروپاشیده شوند، از جمله نظامهایی که کمتر با شرایط امروز دنیا منطبق بودهاند و آنهایی که بیش از دیگران احساس صاحب قدرت بودن داشتند؛ مانند آمریکا. با وجود شعارهایی که ترامپ میداد مانند «اول آمریکا» و اینکه همه چیز متعلق به آمریکا است، احتمالا قطبهای ثروت و قدرت دچار جابجاییهایی خواهند شد.
این تحلیلگر مسائل بینالملل با بیان اینکه در صورت تداوم بحران کرونا ممکن است جهان با شورشها و عصیانهای جدیدی مواجه شود، گفت: این عصیانها ممکن است نظامهای سیاسی جدیدی به وجود بیاورد و نظامهای سیاسی حاکم امروز دنیا قطعا تغییر شکل خواهند داد و جای خود را به اشکال جدیدی از قدرت میدهند.
به هم ریختن مفاهیم روابط بینالملل
بیگدلی در رابطه با ایجاد تغییراتی در ساختار بینالمللی قدرت، تقویت ناسیونالیسم، مهار جریانهای جهانی شدن نیز گفت: مفاهیمی که در چارچوب روابط بینالملل هستند به هم خواهند ریخت و ابزارهای قدرت مانند سرزمین، جمعیت، منابع زیرزمینی، ثروت و فنآوری ممکن است دستخوش تغییراتی شوند. از همین حالا هم این بیماری این ندا را میدهد که ادامه آن ممکن است روز به روز این تغییرات را سریعتر ایجاد کند. با بررسی وضعیت اروپا میبینیم با همه فنآوری، ثروت و سوابقی که در تمدن مدرن امروزی داشته و مهد تمدن امروزی بوده دچار نوعی وحشت شده و در آستانه فروپاشی قرار گرفته است. در آینده نزدیک این وضع میتواند در آمریکا هم با شدت بیشتری ادامه پیدا کند.
سمت و سوی جابجایی قدرت به سوی شرق
این استاد دانشگاه شهید بهشتی سمت و سوی این جابجایی قدرت را به سوی شرق ارزیابی کرد و افزود: اگر چینیها خودشان منشاء این بیماری بودند، اما توانستند خودشان را خیلی زود رها کنند. هندوستان هم در سیاستهایش بسیار موفق بوده است. بنابراین ممکن است قدرتهای جدیدی که امروز در آستانه تبدیل شدن به قدرتهای نو هستند مسلط شوند و اشکال تمدن تغییر پیدا کند. حتی ممکن است جغرافیای مذهبی دنیا هم تحت تاثیر جابجایی قدرت و ثروت و این دگرگونیها و تغییرات جغرافیایی قرارگیرد.
بیگدلی با اشاره به برخی دیدگاهها در رابطه با فروکش کردن این بیماری در صورت گرم شدن هوا گفت: هنوز هم نمیتوان به طور قطع این دیدگاه را تایید کرد که با افزایش دما و گرم شدن هوا این ویروس فروکش خواهد کرد. بنابراین در شرایط کنونی حضور این ویروس را برای بیش از یک سال پیشبینی میکنیم؛ دورهای که با پایان آن تحولات بسیاری رخ داده است.
وی ادامه داد: تا کنون در تاریخ بشر چنین بیماری به وجود نیامده که همه دنیا را در برگیرد و فنآوری و علم در برابرش دچار نوعی فلج ذهنی شود. بنابراین اگر با عواملی مانند گرم شدن هوا این بیماری بتواند کنترل شود شاید تغییرات آنچنانی اتفاق نیفتد؛ اما پیشبینیهای مبتنی بر وقوع تحولات عمیق در نظامهای سیاسی و اقتصادی و اجتماعی برای بالاتر از یک سال است که میتواند مقدمات بروز حوادثی را فراهم آورد.
بیگدلی در عین حال درباره مسائلی که دولتها باید در چنین شرایطی برای درک تحولات و ایجاد منفعت به آن توجه کنند، اظهار کرد: نمیتوان پیش بینی کرد چه اتفاقاتی رخ خواهد داد. حکومتهایی که دچار گسل در میان مردم و دولت شوند امکان واژگونی بیشتری خواهند داشت. مصداق تاریخی آن هم در روابط بینالملل در دوره پس از جنگ جهانی اول است. بعد از جنگ جهانی اول چهار – پنج امپراتوری که قدرتمندان با سابقه جهان بودند فروپاشیدند و از درون آنها کشورهای جدیدی به وچود آمد. دلیلش هم این بود که مبانی قدرتشان بر پایه ارادههای فرضی بود و هیچ منطقی بر این امپراتوریها حکومت نمیکرد از جمله امپراتوری روسیه، عثمانی و اتریش.
وی همچنین گفت: کشورهایی مانند آمریکا که تاکنون بر پایه خودنمایی و نمایش قدرت خود را اداره کردهاند نیز لرزهپذیری و تاثیرپذیریشان خیلی بالاتر خواهد رفت.
0 Comments