جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
امیرعبداللهیان: ایران در پی گسترش جنگ نیست/ اسرائیل اقدامی کند پاسخ میگیرد
در تماس تلفنی خانم نالدی پاندرو وزیر امور خارجه آفریقای جنوبی با حسین امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه کشورمان (در نیویورک)، آخرین تحولات روابط دوجانبه و اوضاع منطقه غرب آسیا بویژه پس از پاسخ مشروع جمهوری اسلامی ایران به حمله نظامی اخیر رژیم صهیونیستی به سفارت کشورمان در دمشق، مورد بحث و گفتگو قرار گرفت.
دستاوردها و چالش های برجام در دو سالگی
حسن بهشتی پور – کارشناس مسائل بین الملل
با توجه به اهمیت این موضوع و در آستانه دومین سالگرد توافق برجام، در ادامه به مهمترین نقاط قوت و ضعف این توافق و چشم انداز پیش روی آن پرداخته می شود.
از جمله مهمترین نقاط قوت برجام که بر همگان مشهود است بحث پایان دادن به 6 قطعنامه فصل هفتمی شورای امنیت بود که در تاریخ سازمان ملل بی سابقه است؛ زیرا سرنوشت تمام کشورهایی که زیر فصل هفتم رفته اند یا جنگ بوده و یا رژیم شان تغییر کرده است.
نکته دوم اهمیت برجام این است که 12 قطعنامه شورای حکام لغو شد و پرونده پی ام دی یا مطالعات ادعایی در مورد فعالیت های هسته ای نظامی ایران نیز پایان داده شد. همچنین تحریم هایی که شورای امنیت و دیگر کشورها به بهانه هستهای علیه ایران وضع کرده بودند، لغو شد. به نحوی که در شرایط کنونی شاهد هستیم که تحریم های نفت، گاز و پتروشیمی به طور کامل لغو شده و فعالیت های بسیاری در این زمینه ها در حال انجام است.
از سوی دیگر امروز زمینه مناسبی برای سرمایه گذاری خارجی در ایران فراهم شده است، چنانکه کشورهای دیگر برای سرمایه گذاری در ایران نیازی به دور زدن تحریم ها ندارند.
اما از جمله اصلی ترین نقاط ضعفی که در خصوص برجام میتوان ذکر کرد جملات دوپهلویی است که در متن برجام آمده است، زیرا میتوان از این جملات دو پهلو برداشت های مختلف داشت. همچنین ایالات متحده آمریکا لغو تحریمها را نپذیرفته و گفته است که اجرای آن را متوقف خواهد کرد.
از سوی دیگر به بهانه مسائل موشکی و ادعاهایی چون نقض حقوق بشر و حمایت از تروریسم نیز کاخ سفید تحریم هایی را علیه ایران در دستور کار قرار داده است. البته خوشبختانه این تحریم ها نسبت به تحریمهای هستهای خیلی محدودتر هستند و همچنین آمریکا نمی تواند در این سیاستهای تحریمی علیه ایران کشورهای دیگر چون چین، روسیه، اتحادیه اروپا، هند و را با خود همراه کند.
لذا یکی از نقاط ضعف برجام این است که فقط به مسائل هستهای محدود بوده است و به همین دلیل اکنون مکانیزمی وجود ندارد که بتوان مانع از اقدامات واشنگتن جهت تحریمهای بیشتر علیه تهران شد.
در چنین شرایطی با توجه به اینکه برجام در برخی موارد نقض شده یا روح آن نادیده گرفته شده است باید برخی مسائل را مدنظر داشت. واقعیت این است که ایران در موضوع برجام اگر مشکلی باشد می تواند به کمیسیون نظارت بر اجرای برجام مراجعه و از طریق این کمیسیون مشکلات را پیگیری کند. البته چون ایران در این کمیسیون در اقلیت قرار گرفته است، شاید خیلی راحت کارش پیش نرود.
اما در خصوص آمریکا که ناقض اصلی برجام است ایران می تواند نه بر اساس برجام بلکه عهدنامه مودت 1956 شکایتی در دیوان لاهه تنظیم و این موضع را مطرح نماید که چرا آمریکا برخلاف تعهداتی که در برجام دارد آنها را اجرایی نمیکند. یعنی مبانی حقوقی را بر اساس عهدنامه مودت پیگیری و مطالبات خود را براساس برجام تنظیم کنیم.
در همین حال، اخیرا نیز رکس تیلرسون، وزیر امور خارجه آمریکا بر حمایت واشنگتن از تغییر مسالمت آمیز رژیم جمهوری اسلامی ایران تاکید کرده است. باید توجه داشت که این مسئله نیز ناقض توافق الجزیره است، زیرا در آن بیانیه، آمریکاییها تعهد دادند که در امور داخلی ایران دخالت نداشته باشند. لذا در این رابطه نیز می توان در دیوان لاهه شکایت کرد.
از طرف دیگر برخی رسانههای داخلی نیز به جای آنکه معترض اقدامات آمریکا و دولت جدید این کشور در نقض عهد برجام باشند، مدام از برجام ایراد میگیرند. این در حالی است که برجام سندی است که در شورای عالی امنیت ملی و مجلس ایران تصویب شده است. بنابراین زیر سوال بردن اصل برجام یک اقدام کاملا اشتباه است و در عوض آن باید از طرق مختلف، مطالبات خود را از طرف آمریکایی درخواست کرد.
و در نهایت اینکه کار دیپلماسی قوی نیز در این برهه می تواند بسیار اثرگذار باشد؛ چنانکه ایران میتواند در آژانس بین المللی انرژی اتمی و وین مقالات حقوقی دقیقی ارائه دهد و در آنها نقض برجام را از سوی طرف آمریکایی اثبات کند تا هم آژانس این موارد نقض را پیگیری کند و هم این بدعهدی ها جزء اسناد آژانس ثبت شود.
0 Comments