پرسش: آیا در سال ٢٠١٧ شاهد افول نهایی دولت اسلامی خواهیم بود؟
«همچنان در سطح ارضی محدود خواهد شد: نمی دانم که آیا امسال نابود خواهد شد لیکن این امر اکنون دیگر گرایشی گریزناپذیر به شمار می آید. در هر صورت زمانی که نابودی نهایی به واقعیت خواهد پیوست، بنیادگرایی اسلامی از پای در نخواهد آمد. داعش به نوعی القاعده تبدیل خواهد شد. مسئله به اینجا ختم نمی شود: ما با یک سری مشکلات حل نشده روبرو خواهیم بود.» این ها سخنان دومینیک مویسی، کارشناس جغرافیای سیاسی و یکی از بنیانگذاران موسسۀ روابط بین الملل فرانسه (Ifri) است.

پرسش: مهم ترین این مشکلات حل نشده، کدامند؟
«راه حلی برای قضیۀ تسنن در سوریه و عراق یافت نشده است. این قضیه همچنان پیامدهای نگران کننده ای به همراه دارد. دولت عراق توسط شیعیان و تحت نفوذ ایران کنترل می شود. دولت سوریه نیز تنها به لطف حمایت روس ها و به شکل جانبی ایرانی ها و حزب الله به بقای خود ادامه می دهد. سنی ها نشان دادند که در سرنگون ساختن رژیم بشار اسد ناتوان هستند، لیکن وی از قدرت لازم به منظور فتح مجدد کل سرزمین سوریه برخوردار نخواهد بود و پوتین این موضوع را به وی هدیه نخواهد کرد.»

پرسش: بنا بر این پایان دولت اسلامی در سطح ارضی اهمیتی نخواهد داشت؟
«خیر، البته که خواهد داشت به ویژه برای ما فرانسوی ها. می توان تصور کرد که داعش تعداد کمتری از پیکارجویان جوان جذب خواهد کرد زیرا جنبۀ رمانتیک خلافت، افسانۀ عظمتی که از گذشته بازیابی شده است، کمرنگ خواهد شد. چندی قبل دو سال از سوءقصد شارلی هبدو که راه را به روی اغیار در کشورمان باز کرده بود، گذشته است. جوانانی که در این کشتار شرکت داشتند نیز از این بستر برخاسته بودند.»

پرسش: آیا کشتار شارلی هبدو تأثیری بر جغرافیای سیاسی داشته است؟
«البته. از آن زمان فرانسه و فرانسوی ها خود را در جنگ علیه بنیادگرایی اسلامی احساس کردند. این امر به سیاست مداخله جویانۀ فرانسوا اولاند، مشروعیت بیشتری بخشیده است. پیش از آن فرانسه از سال ٢٠١۴ در عملیات هوایی در عراق شرکت داشت و از سپتامبر سال ٢٠١۵ نیز در حملات برق آسای ائتلاف بین المللی در سوریه شرکت نموده است.»

پرسش: آیا اولاند کار خوبی انجام داد؟
شخصاً فکر می کنم همین طور باشد به این دلیل نیز که مقابله با داعش به طور مستقیم در عراق و سوریه به معنای وادار ساختن آن به تلاش بیشتر برای دفاع از خود بوده تا ترتیب دادن عملیات تروریستی. لیکن از حادثۀ شارلی هبدو به بعد است که سیاست اولاند مشروعیتی کلی در فرانسه کسب کرده است. مشروعیتی که وی که رئیس جمهوری بسیار مورد اختلاف به شمار می آید، هرگز در سایر بخش ها از آن بهره نجسته است. من با اولاند بر سر یک نکتۀ دیگر سیاست خارجی اش موافقم.»

پرسش:کدام نکته؟
«لزوم فاصله گرفتن از روسیه.»

پرسش: لیکن چنانچه در انتخابات ریاست جمهوری آینده مارین لوپن پیروز شود، این امر تغییر خواهد کرد و نیز با فرانسوا فیلون، نامزد راستگرایی که در حال حاضر محبوبیت دارد …
«در واقع فیلون بسیار عملگرا است. وی در نشان دادن خود به عنوان طرفدار روسیه متوجه شد که بیش از حد دور شده است. به عقیدۀ من به ویژه بعد از پیروزی دونالد ترامپ در آمریکا، پی برده است که بهتر است مرزی با پوتین تعیین کند. شما ایتالیایی ها نباید دچار توهم شوید.»

پرسش: از چه نظر؟
«وابستگی ایتالیا به روسیه در عرصۀ انرژی منحصر به فرد بوده و آن را به نزدیک ترین کشور اروپایی به مسکو تبدیل ساخته است. به همین دلیل بیش از حد دچار این توهم نشوید که فیلون به طور کامل نسبت به اولاند تغییر سیاست دهد: اگر رئیس جمهور شود بسیار کمتر طرفدار پوتین خواهد بود تا اکنون که نامزد است. در ضمن در نهایت ممکن است امانوئل ماکرون پیروز شود.»

پرسش: آیا شما به این احتمال اعتقاد دارید؟
«آری، زیرا بخش مهمی از سرخوردگان اولاند و کسانی که در انتخابات اولیۀ جناح راست محروم گردیده اند، اکنون با او همگرا شده اند.»

پرسش: سیاست خارجی وی چگونه خواهد بود؟
«مشابه سیاست خارجی اولاند. به دور از روسیه و مداخله جویانه در منطقۀ خاورمیانه. لیکن ماکرون بسیار بیشتر از اولاند اروپاگرا است. ممکن است بار دیگر با آنگلا مرکل زوج فرانسوی – آلمانی تاریخی را تشکیل دهد. این امر ممکن است هم اکنون باشد.»

منبع: اداره کل رسانه های خارجی وزارت ارشاد