جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
سمت و سوی مذاکره با طالبان
محمدرضا عسگری مورودی/ پژوهشگر ارشد مسائل آسیا
در راستای مذاکرات صلح با گروه طالبان، در سالهای اخیر یکی از غامضترین چالشهای دولتهای افغانستان و آمریکا در خصوص ترغیب یا وادار کردن طالبان برای پیوستن به روند گفتگوها برای خاتمه جنگ و استقرار صلح بوده است.
در ماههای اخیر تلاشهای جداگانهای از سوی افغانستان، آمریکا و برخی از بازیگران منطقهای و فرامنطقهای برای فراهم کردن زمینه گفتگوهای صلح با طالبان انجام شده که خروجی آن، اثری بر اتمام تدریجی خشونت و درگیری در افغانستان نداشته است.
اعلام آمادگی دولت کابل برای گفتگوهای بدون پیش شرط با هدف مذاکره با طالبان برای تعدیل قانون اساسی افغانستان، برگزاری نشست بینالمللی صلح افغانستان به میزبانی روسیه در شهر مسکو با حضور نمایندگان برخی کشورهای منطقه از جمله ایران، نمایندگان طالبان و هیاتی از شورای عالی صلح افغانستان در این اجلاس و همچنین گفتگوهای زلمای خلیلزاد، نماینده ویژه آمریکا در امور افغانستان با نمایندگان طالبان در امارات به ترتیب از جمله کنشهای دولت افغانستان، بازیگران بینالمللی-منطقهای و دولت آمریکا برای گفتگوهای صلح با طالبان بوده است که این تلاشها نتایج قابل توجهی نداشته است.
در بررسی علل ناکامی تلاشهای مختلف برای برگزاری گفتگوهای صلح با طالبان افغانستان، موضع غیرمنعطف این گروه در لزوم خروج نظامیان آمریکایی و ناتو از افغانستان علت اصلی در این زمینه محسوب میشود که تداوم این رویکرد همچون شبحی بر مسئله مذاکرات صلح سایه افکنده است.
در این میان انتشار برخی خبرها درباره ارتباط گفتگو محور ایران با گروه طالبان همزمان با سفر دریابان شمخانی دبیر شورای امنیت ملی کشورمان به کابل و دیدار با برخی مقامات افغانستان، بار دیگر نقش همسایگان این کشور در روند تحولات افغانستان را در کانون توجه ها قرار داد.
سخنان شمخانی در خصوص تداوم گفتگوهای ایران با طالبان و اطلاع دولت افغانستان از این مذاکرات، نشان داد که تهران بهرغم برخی ادعاهای غیرواقعی درباره کمک تجهیزاتی و تسلیحاتی ایران به طالبان، این گفتگوها را کتمان نکرده و چنین رویکردی را در چارچوب منافع مشترک کابل –تهران و در سطحی کلانتر در عرصه کمک به تامین امنیت منطقه پیگیری کرده است.
این انگاره وجود دارد که اهداف ایران از مذاکره با طالبان، اشراف اطلاعاتی بر این گروه، بررسی راههای کمک به احیای گفتگوهای بینالافغانی برای استقرار ثبات و آرامش در افغانستان و همچنین ترغیب بیشتر طالبان به مقابله و مهار گروه داعش و جلوگیری از گسترش فعالیتهای این گروه در افغانستان و تهدید مرزهای ایران از این طریق است.
با توجه به رقابت و درگیری برتریجویانه طالبان و داعش در افغانستان، ایران این فرصت را دارد که با در نظر گرفتن همه جوانب از این مجادله در راستای تامین منافع ملی و حفظ تمامیت ارضی خود استفاده کند.
درشرایطی که دوگانه جنگ و صلح در افغانستان برای استقرار صلح مبتنی بر مبارزه یا مذاکره فعلا در بنبست موضع مصرانه طالبان در خروج آمریکا و ناتو از افغانستان گرفتار مانده است، اعلام تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا برای خارج کردن هفت هزار نظامی این کشور از افغانستان، این امید را تقویت کرده که در صورت اجرایی شدن این تصمیم، راه برای برگزاری مذاکرات صلح در این کشور هموار شود.
به رغم آنکه در داخل آمریکا مخالفتهایی جدی با این تصمیم اعلامی ترامپ برای خروج نظامی از افغانستان ابراز شده است اما رئیس جمهوری آمریکا که سیاستهای امنیتی این کشور در خارج از خاک ایالات متحده را بر خلاف رویه معمول در عرف رفتاری دولتها در نظام بینالملل مبتنی بر سود سیاسی صرفا با ابزار منفعت اقتصادی سنجش میکند، ادامه حضور نظامی در افغانستان را دارای زیانهای اقتصادی گستردهای میداند که تداوم چنین شرایطی را برنمیتابد.
در حالی که استراتژیستهای آمریکایی هزینههای جنگ این کشور در کشورهای مختلف را برای حفظ پرستیژ و تقویت نقش هژمونی آمریکا حیاتی میدانند، سخنان ترامپ در سفر غیرمنتظره و چند ساعته اخیر خود به عراق مبنی بر این که آمریکا دیگر نمیتواند ژندارم جهانی باشد، نشان میدهد که این کشور بنا به ملاحظات مختلف مشتمل بر اختیار و اجبار، دیگر امکان کنشگری در جایگاه پلیس جهان را ندارد.
0 Comments