بازاندیشی در نگاه کلاسیک به استراتژی کلان
زمینههای توافق آتشبس
علت موافقت عربستان با آتشبس کنونی در یمن چه بود؟ علت را باید در تشدید حملات انصارالله به مراکز و تأسیسات راهبردی عربستان در طی هفتههای گذشته جستجو کرد. در آخرین جمعه سال 1400 (28 اسفند) انصارالله در واکنش به ادامه محاصره و تجاوز ائتلاف سعودی به یمن و در راستای عملیات نظامی گسترده با عنوان «کسر الحصار» (در هم شکستن محاصره) که از 20 اسفند ماه شروع شده بود، طی یک رشته عملیات پهپادی و موشکی، تأسیسات نفتی آرامکو و مراکز مهم دیگری را مورد حمله قرار داد که حدود 30 درصد مصارف عمومی عربستان از آنجا تأمین میشد.
در نتیجه این حملات، بهای رو به افزایش نفت خام در بازارهای جهانی، در پی بحران اوکراین، به بالای 120 دلار در هر بشکه رسید. در دور سوم عملیات «کسرالحصار» نیز انصارالله عمداً تأسیسات حیاتی مربوط به تأمین مصارف عمومی را مورد حمله قرار داد تا نشان دهد در صورتی که عربستان دست از ادامه محاصره و تجاوز برندارد، میتواند شوک بزرگی به تأمین انرژی نه تنها در عربستان بلکه به بازارهای جهانی وارد سازد.
بعد از این حمله، انصارالله به صورت یکجانبه و داوطلبانه و بهمدت سه روز تمام عمیات نظامی زمینی، هوایی و دریایی در جبهههای داخلی و برونمرزی علیه عربستان را به حالت تعلیق درآورد و «عبدالملک الحوثی» رهبر انصارالله به ائتلاف سعودی درباره از دست دادن این فرصت هشدار داد و تأکید کرد، متجاوزان در صورتی که فرصت تعلیق عملیات نظامی را از دست بدهند، پشیمان خواهند شد.
فرصتهای آتشبس
یک: در خصوص پرونده یمن هیچچیز مهمتر از توقف درگیریها و پایان جنگ نیست. از این منظر، آتشبس کنونی فرصتهای مهمی دارد که «کلیدیترین فرصت» و در حقیقت «پیامد راهبردی» آن، میتواند مقدمهای برای «خاتمه بخشیدن به جنگ یمن» باشد که تاکنون خسارات فراوانی در ابعاد گوناگون بر جای نهاده است.
دو: ائتلاف متجاوز سعودی در 7 سال گذشته هیچ دستاورد قابل توجهی در جنگ یمن به دست نیاورده است. آنهم در شرایطی که طبق گزارشهای معتبر بینالمللی، جنگ یمن در مجموع حدود 504 میلیارد دلار هزینه برای ریاض داشته است! این جدای از هزینههای سیاسی، امنیتی، اجتماعی، حقوق بشری و غیرمادی است که عربستان متحمل شده است. اینکه عربستان به یک چهره منفور در بین ملتهای مسلمان تبدیل شده و اعتبار و حیثیت سیاسی و بینالمللی خود را از دست داده است، کمترین پیامد جنگ در ابعاد غیرمادی برای ریاض است.
در این راستا آتشبس دو ماهه اخیر یک «فرصت طلایی» برای سعودیهاست که با نشان دادن تعهد و الزام عملی خود به اجرای صادقانه آن، خود را از باتلاقی که خودشان ایجاد کردهاند، بیرون بکشند. ضمن اینکه آتشبس کنونی فرصتی برای ائتلاف متجاوز سعودی است تا با تجدیدنظر در محاسبات سیاسی و میدانی خود، مقدمات صلح دائمی و جامع را فراهم نمایند.
سه: انصارالله در طول هفت سال گذشته از طریق مقاومت و پایداری و سلسله عملیات تدافعی و تهاجمی با رویکرد بازدارندگی به «دستاوردهای راهبردی و ارزشمندی» دست یافته است. در این رابطه آتشبس کنونی که به دنبال گسترش عملیات راهبردی انصارالله در عمق خاک عربستان و علیه مراکز حیاتی این کشور مورد پذیرش سعودیها قرار گرفته است، فرصت ویژهای برای «اثبات نقش مهم انصارالله در معادلات یمن» و «تثبیت مواضع و موقعیت میدانی و سیاسی انصارالله» و همچنین «تقویت پایههای دولت نجات ملی» است.
چالشها
از نخستین روز اجرای آتشبس، ائتلاف سعودی به اشکال مختلف اعم از حملات توپخانهای، حملات هوایی، تیراندازی، پرواز جنگندههای جاسوسی و احداث مقرهای نظامی در مناطق درگیری، بیش از 400 بار آتشبس را نقض کردهاند.
نقض مکرر آتشبس به عنوان مهمترین چالش موجود که حتماً «اهداف مشکوکی» در پشت آن وجود دارد، نمیتواند چشمانداز روشنی در پیشروی اجرای موفق آتشبس بگذارد. در صورتیکه حاکمان سعودی به دنبال «سوءاستفاده» از آتشبس برای تجدید قوا و احیای توان لجستیکی، تسلیحاتی و رزمی جهت ادامه حملات و جنایات علیه ملت یمن باشد، از هماکنون باید مسئولیت عواقب و «پیامدهای خطرناک» آن را نیز بر عهده بگیرد.
نکته پایانی
آتشبس کنونی آخرین فرصت برای ائتلاف متجاوز سعودی جهت پایان دادن به جنگ و محاصره یمن است. در صورتیکه عربستان با اقدامات خود آن را زیر پا بگذارد یا مورد سوء استفاده نظامی و میدانی قرار دهد، همچنان که انصارالله هشدار داده است، قطعاً با «واکنش کوبنده» و «حملات دردناکتری» مواجه خواهد شد.
ادامه جنگ و فرسایشی کردن آن، گزینه مطلوبی برای سعودیها نیست. انصارالله و ملت یمن نشان دادهاند که تحت هیچ شرایطی حاضر به تسلیم و عقبنشینی از مواضع و اصول خود نیستند. ادامه جنگ موضوعی نیست که یمنیها از آن واهمه داشته باشند. تجربه نشان داده است هر چقدر که صحنه نبرد طولانیتر شده، به تناسب آن بر قدرت نظامی و عملیات تهاجمی و راهبردی انصارالله علیه سعودیها نیز افزوده شده است.
حاکمان سعودی باید این واقعیت را به خوبی درک کنند که امروز مهمترین جبهه درگیری و «مرکز اصلی ثقل» جنگ نه در داخل یمن که در عمق خاک عربستان است.
0 Comments