جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
دستاوردهای مذاکرات اسلو برای طالبان
پیرمحمد ملازهی در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی، ضمن اشاره به سفر سه روزه هیئت طالبان به نروژ در روز یکشنبه، سوم بهمن ماه و گفتگوهای اقتصادی و حقوق بشری با دیپلماتهای اروپایی و آمریکایی، تصریح کرد: با اینکه دنیا هنوز آمادگی لازم را برای اینکه طالبان را به رسمیت بشناسد ندارد، اما واقعیت این است که همه کشورها به شکل «دوفاکتو» کم و بیش با آنها در تعامل هستند.
وی به وضعیت انسانی وخیمی که در افغانستان ایجاد شده است، اشاره کرد و در عین حال افزود: آنچه در اسلو گذشت در حقیقت، از دید طالبان به این معنا بود که با توجه به دعوتی که از آنها شده، نوعی شناسایی صورت گرفته و زمینه برای به رسمیت شناخته شدن آنها در حال فراهم شدن است. ملاقاتی که طالبان با هیئت آمریکایی داشت نشان میدهد، آنها نیز رفته رفته در حال آماده کردن خود برای شناسایی طالبان هستند، چرا که از دید آنها چین و روسیه به شکل جدیتری در حال بررسی به رسمیت شناختن طالبان هستند و سفارت خود در کابل را نیز تعطیل نکردهاند.
ملازهی با بیان اینکه این احتمال وجود دارد برخی کشورهای منطقه از جمله چین و روسیه به سمت شناسایی طالبان بروند، به مشکلات داخلی آمریکا در قبال افغانستان و انتقادات شدید به دولت بایدن نسبت به نحوه خروجش از این کشور اشاره کرد و ادامه داد: آماده کردن افکارعمومی داخل آمریکا برای به رسمیت شناختن طالبان مقداری مشکل تر از اروپا است.
وی با اشاره به دیدار هیئت طالبان با جامعه مدنی افغانستان و زنان پناهنده در اروپا و مثبت تلقی شدن آن از سوی همه طرفها، به برخی تجدید نظرهای صورت گرفته در زمینه حقوق زنان، از جمله بازگشایی دبیرستانهای دخترانه در برخی مناطق و صدور بیانیه حق خروج بدون محارم از منزل تا 72 کیلومتری آن در شهرها پرداخت و افزود: به نظر میرسد طالبان نیز در برخی موارد محدودیتی را که قبلا درنظر گرفته بود، کاهش داده است.
وی تاکید کرد: احتمال ایجاد شرایطی که طالبان در نتیجه آن بپذیرند که گروههای دیگر را در قدرت شریک کنند تا قبل از در اختیارگیری قدرت نظامی افغانستان و فرار اشرف غنی، با توجه به توافقنامه دوحه وجود داشت، اما ورود بدون درگیری به کابل و تصرف کل کشور، اعتماد به نفسی به طالبان داده که زیر بار توافقها با خلیل زاد نخواهند رفت.
به اعتقاد این کارشناس مسائل شبه قاره، بسیار بعید است که طالبان که اکنون در موضع قدرت است ایجاد دولت ترکیبی، چرخش قدرت و انتخابات را به طور کامل بپذیرد، مگر اینکه در سطح محدودتری برخی افراد از دید خود کم خطر را در ساختار قدرت وارد کنند؛ کمااینکه اکنون نیز برخی از شیعیان هزاره، تاجیک و ازبک را که خط فکری مشابهی با طالبان دارند و در مدارس آنها درس خواندهاند، در کابینه وارد کردهاند.
ملازهی به تشریح برخی نیازهای اقتصادی و معیشتی مردم افغانستان و چالشهای فوری این کشور در زمینه مسائل سیاسی پرداخت و اشاره کرد و درباره رویکرد طالبان نسبت به این موارد گفت: یکی از رهبران طالبان اشاره کرده بود که ما به هیچ کس وعده نان نداده ایم و «نان» و «روزی» دست خدا است. این باور عمیق طالبان است و باید در تحلیلها آن را جدی گرفت. امید طالبان این است که فشار اقتصادی که روی افغانستان است و فاجعه انسانی که در این زمینه پیش بینی میشود، جامعه جهانی را چنان تحت فشار قرار خواهد داد تا ناچار به یافتن راه حلی شود.
وی اضافه کرد: اکنون آمریکا به دنبال این است که بخشی از داراییهای بلوکه شده افغانستان را در اختیار سازمان ملل قرار دهد تا مواد غذایی و دارو به مردم این کشور رسانده شود، اما طالبان با آن موافق نیستند و بر در اختیار گرفتن این داراییها تاکید دارند.
این تحلیلگر مسائل افغانستان به رایزنیهای صورت گرفته در زمینههای بهبود معیشت مردم، مسائل آموزشی، بهداشتی، حقوق بشر و مبارزه با تروریسم در اسلو اشاره کرد و گفت: آنچه طالبان «دستاورد بزرگ» و «موفقیت» در مذاکرات اسلو توصیف میکند، درواقع در حوزه سیاسی است و طالبان اولویت چندانی به مسائل اقتصادی نمیدهد. برای آنها مهم این است که دنیا رفته رفته، در حال پذیرش طالبان است، که برای طالبان دستاورد بزرگی در اسلو بود. البته به نظر میرسد این مساله چندان به درازا نخواهد کشید.
ملازهی توضیح داد: اگر چین و روسیه قرارداد جدی در زمینه ذخائر طبیعی و معادنی که در افغانستان وجود دارد با طالبان امضا کنند، که گفته میشود منابعی از لیتیوم هم در این کشور وجود دارد، گام بزرگی در این زمینه برداشته خواهد شد. چرا که این عنصر با توجه به اهمیتش در صنایع باتری سازی و پیش بینیها برای ساخت هواپیماهایی با باتری خورشیدی در آینده، برای چین بسیار حساس است.
وی به ابرپروژه کمربند – جاده چین و اهمیت افغانستان، ایران و پاکستان در این ابتکار و همچنین موقعیت استراتژیک برخی شهرهای افغانستان برای اجرای طرحهای اقتصادی چین اشاره کرد و ادامه داد: چینیها انگیزه بسیار قوی دارند که طالبان را به رسمیت بشناسند.
ملازهی درخصوص احتمال شکلگیری برخی اعتراضات داخلی در زمینه مسائل اقتصادی، سیاسی و حقوق بشری، گفت: به نظر میرسد طالبان چندان نگرانی از این مسائل ندارد. در واقع سه جریان مخالف در افغانستان وجود دارند؛ مقاومت مدنی زنان و دیگر افراد در داخل قابل کنترل است و طالبان در این مسائل عقب نشینی نخواهند کرد. ممکن است در مواردی کوتاه بیایند اما درنهایت کنترل خواهند کرد. رهبران جریان پنجشیر نیز از کشور خارج شده و امیدی به فراگیر شدن مقاومت ندارند. جریان آنکارا، نیز به عنوان جریان سوم، اگر میتوانستند تا کنون قدرت را حفظ میکردند و خود میدانند در جامعه افغانستان پایگاهی ندارند.
وی ادامه داد: ژنرال دوستم و محقق عملا تبدیل به مهرههای سوختهای شده اند و اکنون نسل جوانتری در رهبری شیعیان، ازبکها و تاجیکان آمده است و طالبان نیز چندان توجهی به این جریانهای منتقد ندارد و تصور نمیکنند آنها موقعیتی دارند که بتوانند قدرت را پس بگیرند.
0 Comments