جدیدترین مطالب
اشتباه محاسبات در روابط با همسایگان را جدی بگیریم
أحدث المقالات
تنش در دریای جنوبی چین / رئیسجمهور فیلیپین: به حملات خطرناک چین، واکنش نشان خواهیم داد
فردیناند مارکوس جونیور، رئیسجمهوری فیلیپین روز پنجشنبه هشدار داد که کشورش به «حملات خطرناک» گارد ساحلی چین واکنش نشان خواهد داد. سخنان رئیسجمهوری فیلیپین از تشدید تنش در روابط چین و فیلیپین حکایت دارد. دو کشور بر سر مالکیت و کنترل آبهای دریای جنوبی چین اختلاف دارند. ویتنام، مالزی، تایوان و برونئی از دیگر طرفهایی هستند که ادعاهایی را در مورد آبهای جنوبی چین مطرح کردهاند.
عربستان برای اولین بار در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت میکند
عربستان سعودی برای اولین بار در تاریخ این کشور در مسابقه دختر شایسته جهان شرکت خواهد کرد. نماینده عربستان در این مسابقه رومی القحطانی خواهد بود که تا کنون در چند مسابقه دختر شایسته از جمله مسابقه دختر شایسته عربستان سعودی، دختر شایسته صلح عرب و دختر شایسته خاورمیانه برنده شده است. مسابقه دختر شایسته جهان در سال ۲۰۲۴ قرار است ماه سپتامبر در مکزیک برگزار شود.
پیامدهای راهبردی همکاریهای اقتصادی ایران و اوراسیا
از طرح اولین پیشنهاد در خصوص همکاریهای اقتصادی در میان کشورهای حوزه اوراسیا در سال۱۹۹۴ تا تشکیل اتحادیه اقتصادی اوراسیا در سال۲۰۱۵، برای ایجاد همگرایی اقتصادی در منطقه اوراسیا، اقدامات متفاوتی همچون تشکیل جامعه اقتصادی اوراسیایی در جهت گسترش و هماهنگی فعالیتهای اقتصادی و نیز ایجاد اتحادیه گمرکی و فضای اقتصادی مشترک در میان کشورهای منطقه به منظور تسهیل روابط اقتصادی صورت پذیرفته است. اتحادیه اقتصادی اوراسیا یک بلوک اقتصادی متشکل از ۵ کشور ارمنستان، روسیه، قزاقستان، قرقیزستان و بلاروس است که با برخورداری از حدود ۱۸۳میلیون نفر جمعیت فعال، دارای یک هزار و ۹۰۰میلیارد دلار تولید ناخالص داخلی، رتبه اول در تولید نفت، رتبه دوم در تولید گاز و رتبه چهارم در تولید برق است که یکی از پررونقترین بازارهای سرمایهگذاری در جهان به شمار میآید.
از سمت دیگر، به دلیل قرابت معنایی عمیق ایران با کشورهای اوراسیا که بعضا جزو حوزه تمدنی ایران باستان بوده و دارای آیین و سنتهای مشترک هستند، همکاریهای تجاری، سیاسی و فرهنگی ایران با این کشورها میتواند بسیار جذاب باشد. پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، روابط تجاری ایران با اغلب کشورهای آسیای مرکزی و قفقاز به خوبی برقرار شد، اما هرچه زمان گذشت، این روابط تحت تأثیر متغیرهای مداخلهگری قرار گرفت و بهشدت کاهش یافت.
بازیگری رژیم صهیونیستی در قفقاز جنوبی و عربستان، ترکیه و چین در آسیای مرکزی، نگاه و تمرکز همسایگان شمالی را به تدریج از ایران برداشت و به سمت این بازیگران معطوف کرد، تا جاییکه با کشورهایی چون تاجیکستان و ترکمنستان در آسیای مرکزی که بیشترین قرابت فرهنگی و آیینی با ایران را دارند سطح و حجم روابط در 10سال گذشته به یکپنجم و حتی کمتر شده و همچنین جمهوری آذربایجان در قفقاز جنوبی که بیشترین قرابت قومی را با ما دارد، جولانگاه صهیونیستها شده است.
با روی کار آمدن دولت سیزدهم، سیاست «اول همسایگان» در اولویت سیاست و تجارت خارجی قرار گرفته است.
علاوه بر روابط دوجانبه، منطقهگرایی و گره زدن منافع اقتصادی همسایگان شمالی به ظرفیتهای ایران، دستاوردهای بیشتری را میتواند نصیب کشور کند. دائمی شدن عضویت ایران در شانگهای، روندی 2 تا 3 ساله است و بهتر است در این فرصت از ظرفیت اتحادیه اقتصادی اوراسیا در قالب موافقتنامه تجارت ترجیحی بیشتر استفاده شود.
اهمیت اقتصادی این اتحادیه به قدری است که با شکلگیری آن، کشورهای مختلف علاقه خود را برای عضویت ابراز کردند. میزان تجارت اتحادیه اوراسیا با کشورهای جهان حدود۸۵۰ میلیارد دلار است. از این میزان ۳۳۱ میلیارد دلار مربوط به واردات است. سهم ایران از این حجم تجارت حدود ۲.۵میلیارد دلار است که یک میلیارد و ۶۰۰میلیون دلار واردات و ۸۲۳ میلیون دلار آن صادرات است.
دست کم ۸۰درصد صادرات اوراسیا به ایران، محصولات کشاورزی به ویژه غلات و ۶۸درصد صادرات ایران به اوراسیا، محصولات کشاورزی به ویژه میوه و خشکبار است. اما باید توجه داشت و این فرصت را بیشتر برای تجار تبیین کرد که در توافقنامه تجارت ترجیحی ایران و اعضای اتحادیه اقتصادی اوراسیا، به تولیدکنندگان و صادرکنندگان ایرانی امکان داده شده که بیش از ۵۰۰ قلم کالای خود را با تعرفه صفر و یا نزدیک به صفر درصد به ۵ کشور اصلی عضو، شامل روسیه، بلاروس، ارمنستان، قزاقستان و قرقیزستان صادر کنند. از دیگر سو، اجرای موافقتنامه تجارت ترجیحی با اتحادیه اقتصادی اوراسیایی، سبب شد گام مقدماتی به سوی تجارت آزاد با این کشورها هموارتر از قبل شود.
علاوه بر تجارت کالا، ایران به دلیل ظرفیتهای بالای ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک، باید برای همکاری با کشورهای اوراسیا، در حوزه خدمات بهخصوص در عرصههای گردشگری و ترانزیت فعال و آماده شود. توسعه این دو صنعت، زمینه گره خوردن اقتصاد همسایگان به جغرافیا و ژئوپلیتیک ایران را فراهم میکند. در این مسیر، تکمیل راهآهن رشت- انزلی و زاهدان- چابهار، از اهمیت زیادی برخوردار است. کشورهای محصور در خشکی اوراسیا، نیاز مبرمی به دسترسی به آبهای گرم جنوبی دارند. همچنین کوتاهترین، بهصرفهترین و امنترین راه هند برای دسترسی به آسیای مرکزی و قفقاز و سپس اروپا، از جغرافیای ایران میگذرد.
وجود کاروانسراهای زیاد در جایجای ایران بیانگر آن است که کشورمان در طول تاریخ، به دلیل همان ویژگیهای خاص و منحصربفرد ژئوپلیتیکی، همواره محل عبور و مرور و انتخاب تجار برای دادوستد بوده و باید تلاش شود همچنان این نقش سنتی و باستانی تقویت شود. اما نکته مهمی که در این راه باید به آن دقت شود، بازبینی قوانین گمرکی و مالیاتی و همچنین تسهیل فرایند بازرسیهای گمرکی مبادی ورودی و خروجی کشور است.
تأکید بر گردشگری و ترانزیت، این فرصت را به ایران میدهد که زمینه گره زدن اقتصاد همسایگان به ژئوپلیتیک ایران فراهم آمده و از این طریق، هزینه تحریم ایران در صحنه روابط بینالملل برای غربیها بهشدت افزایش یابد. امروز ایران به تنهایی هزینه تحریمها را میپردازد و اگر منافع اقتصادی همسایگان ایران که در اولین لایه همسایگی 15 کشور می باشد، به جغرافیای ایران وابسته شود، هر تحریم ایران دیگر تنها با اعتراض تهران روبرو نمیشود، بلکه حداقل 15 کشور دیگر نیز فورا به این تحریمها واکنش نشان خواهند داد و این کمترین دستاورد توجه ایران به ظرفیتهای ژئوپلیتیکی و ژئواکونومیکی خود است.
0 Comments