جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
چشمانداز روابط اروپا و آمریکا و خروج لهستان از اتحادیه اروپا
مهدی شاپوری در گفتگو با سایت شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه نقش اروپا بعد جنگ جهانی دوم در مسائل جهانی در سایه آمریکا بوده و در زمینه تأمین امنیت و مسائل اقتصادی و تجاری به آمریکا وابسته هستند، گفت: اروپاییها از فرصت «سواری مجانی» آمریکاییها بهره بردند و در مقابل، به آمریکا هم وفاداری داشته و از دستور کارهای سیاسی و دیپلماتیک بینالمللی این کشور پشتیبانی کردند؛ اما با آمدن دولت ترامپ، این شرایط تغییر کرد.
وی با اشاره به سیاستهای دولت آمریکا در دوران ترامپ در قبال اتحادیه اروپا و تأکید آمریکا بر ضرورت پرداخت هزینه تأمین امنیت اروپاییها از سوی این کشورها، افزود: البته این بحث در دولت اوباما هم مطرح بود، اما در دولت ترامپ با صراحت و جدیت بیشتری به آن پرداخته شد و تنشهایی میان اروپا و آمریکا ایجاد کرد؛ تا جایی که اروپاییها مسئله افزایش قدرت نظامی خود و ایجاد ساختار امنیتی و نظامی مستقل از آمریکا را مطرح کردند.
احیای روابط اروپا و آمریکا
این عضو هیئتعلمی پژوهشکده مطالعات راهبردی در رابطه با چشمانداز روابط آمریکا و اروپا، گفت: به نظر میرسد با بازگشت دموکراتها و رویکرد بینالمللی گرایی در آمریکا تا حدود زیادی روابط آمریکا و اروپا احیا خواهد شد. البته چالشی که دولت ترامپ ایجاد کرده، اروپاییها را به این فکر انداخته که باید در بلندمدت در راستای افزایش استقلال خود بهویژه در مسائل سیاسی و امنیتی تلاش کنند.
شاپوری همچنین در رابطه با وضعیت قدرت گرفتن راستگرایان در اتحادیه اروپا خاطرنشان کرد: قدرت راستها در اروپا همزمان باروی کار آمدن دولت ترامپ افزایش پیدا کرد. بااینحال و بهرغم برخی پیروزیهای راستگرایان در اروپا، نمیتوان گفت که آنها پیروز شدند؛ مثلاً در فرانسه شکست خوردند و در آلمان نیز نتوانستند در سطوح بالای قدرت، جایگاهی برای خود به دست بیاورند.
تضعیف راستگرایان در اروپا در کوتاهمدت
وی ادامه داد: دموکراتها مخالف «برگزیت» و خواهان حفظ همبستگی درونی اروپا بهعنوان متحد آمریکا هستند و ترجیح میدهند انگلیس هم بهعنوان نزدیکترین متحد آمریکا در این اتحادیه، نقش سنتی خود را در پیشبرد سیاستهای موردحمایت آمریکا در اتحادیه اروپا ایفا کند. با آمدن دولت جدید در آمریکا، در کوتاهمدت، راستگرایان در اروپا بیشتر تضعیف خواهند شد؛ اما در بلندمدت، به دلیل وجود برخی مشکلات و چالشهای مزمن اقتصادی و اجتماعی در سطح جهانی و در بسیاری از کشورهای اروپایی، بازگشت راستگرایان و تندروها با شعارهای ملیگرایانه و پوپولیستی کاملاً امکانپذیر است.
این تحلیلگر مسائل بینالملل ضمن اشاره به وضعیت سیاسی برخی دولتهای اروپای شرقی مانند دولت مجارستان که در دولت ترامپ، فرصت مناسبی برای تقویت اقتدارگرایی خود پیدا کردند، اضافه کرد: باروی کار آمدن دولت بایدن در آمریکا، اینگونه دولتها مجبور خواهند شد دستور کارهایشان را بر اساس شرایط جدید و آنچه آلمان و فرانسه در راستای تقویت اتحادیه اروپا به دنبالش هستند، بازنگری کنند.
نقش اروپا در مسائل جهانی
وی ادامه داد: اروپا در مسائل مهم جهانی هنوز امکان نقشآفرینی مستقل، بهطوریکه بتواند دستور کارهای خود را مستقل از آمریکا پیش ببرد، ندارد. آنها هم به این مسئله واقف هستند و حتی به آن اعتراف کردهاند؛ همچنان که امانوئل مکرون، رئیس جمهور فرانسه، درباره برجام گفت «اروپاییها نتوانستند تحت فشار آمریکا منافع ایران را در این توافق تامین کنند.
باقی ماندن سایه ترامپ برای اروپا و دنیا
شاپوری با اشاره به برخی اخبار درباره احتمال کاندید شدن ترامپ در انتخابات 2024، تأکید کرد: سایه ترامپ برای اتحادیه اروپا و دنیا باقی میماند و با توجه به شکافهای سیاسی و اجتماعی شدید در آمریکا، این احتمال وجود دارد در انتخابات بعد فردی تندروتر از ترامپ در آمریکا به قدرت برسد. در سایه این تهدید، اتحادیه اروپا ممکن است اقداماتی تدریجی در راستای افزایش استقلال خود از آمریکا در پیش بگیرد؛ اما باوجوداین اروپا تا رسیدن به سطح یک بازیگر مستقل سیاسی که بتواند قدرت مانور زیادی در مسائل بینالمللی داشته باشد، فاصله زیادی خواهد داشت.
وی در خصوص وتو کردن بودجه پیشنهادی اتحادیه راوپا برای سالهای 2021 تا 2027 از سوی لهستان و تقویت گمانه زنیها مبنی بر احتمال خروج این کشور از اتحادیه اروپا، گفت: زمانی که جمهوری خواهان در آمریکا روی کار هستند، سعی میکنند بخشی از اروپا را بیشتر با دستور کار خود هماهنگ کنند. در دولت جرج بوش هم شاهد این سیاست بودیم. اروپای جدید در قدرت و هزینههای نظامی نسبت به اروپای قدیم در سطح بسیار پایینتری قرار دارد. این کشورها تمایل دارند با دستور کارهای آمریکا همراهی کنند تا بتوانند حمایت کافی برای مقابله با این تهدیدها داشته باشند.
این عضو هیئتعلمی پژوهشکده مطالعات راهبردی با اشاره به تلاش آمریکا برای خروج نیروهای نظامیاش از آلمان و استقرار آنها در خاک لهستان، گفت: این بازی است که جمهوری خواهان در آمریکا در رابطه با اروپا راه انداختهاند و برای هر دو طرف یعنی دولتهای جمهوریخواه در آمریکا و برخی کشورهای اروپای جدید سود داشته است؛ هم آمریکاییها مانع اجماع اروپا در مخالفت باسیاستهای خود شدهاند و هم کشورهای اروپای جدید از فرصتهای این بازی آمریکاییها استفاده کردهاند.
بعید است دولت لهستان بتواند بحث خروج از اتحادیه اروپا را پیش ببرد
شاپوری احتمال خروج لهستان از اتحادیه اروپا که از آن با عنوان «Polexit» یاد میشود را به چند دلیل ضعیف دانست و توضیح داد: افکار عمومی در لهستان نگرش بسیار مثبتی نسبت به اتحادیه اروپا دارد و بر اساس نظرسنجی که اخیراً انجامشده، 81 درصد مردم لهستان درصورتیکه رفراندومی در مورد ماندن یا خروج از اتحادیه اروپا برگزار شود، به ماندن در این اتحادیه رأی خواهند داد. درحالیکه در سال 2003 در رفراندوم پیوستن به اروپا، 74 درصد لهستانیها به الحاق به این اتحادیه رأی دادند.
وی ادامه داد: لهستان وابستگی شدیدی به اتحادیه اروپا و بازار مشترک این اتحادیه دارد. در سال 2018، 80 درصد صادرات لهستان به اتحادیه اروپا و 58 درصد وارداتش نیز از این اتحادیه بوده است؛ بنابراین، خروج از اتحادیه اروپا هزینههای سنگینی برای این کشور خواهد داشت. انگلیس ششمین اقتصاد بزرگ جهان بود، ولی با خروج از اتحادیه اروپا هزینه زیادی متحمل شد. لهستان بیست و دومین اقتصاد جهان است که وابستگی بسیار شدیدتری به اتحادیه اروپا دارد.
شاپوری بابیان اینکه با خروج از اتحادیه اروپا، لهستان تنها و منزوی خواهد شد که میتواند تهدید روسیه علیه این کشور را افزایش دهد، گفت: دولت بایدن نیز روی خوش به خروج لهستان از اتحادیه اروپا نشان نخواهد داد؛ بنابراین، در فضای جدید بسیار بعید به نظر میرسد که لهستان بتواند بحث خروج از اتحادیه اروپا را پیش ببرد و آنها نیز در این سیاستها تجدیدنظر خواهند کرد و به روند همگرایی در اروپا ادامه خواهند داد.
0 Comments