جدیدترین مطالب
أحدث المقالات
پاکستان در دوره عمران خان و اهمیت راهبردی آن برای انگلیس
عمر کریم در تفسیری که اندیشکده انگلیسی راسی منتشر کرد، نوشت: با همه اینها دولت خان عزم بقا دارد و با توجه به حمایت کامل ارتش قدرتمند این کشور از این دولت و با در نظر داشتن ضعیف بودن مخالفان، صحنه سیاسی به نفع خان است.
سیاست خارجی
عمران خان توانسته است در حوزه روابط خارجی نسبتاً خوب عمل کند. آنچه در این حوزه اهمیت داشته، کاریزمای شخصی خان در سطح بینالمللی و هماهنگی نزدیک او با دستگاههای امنیت ملی در پاکستان است. در این دوره، روابط دوجانبه پاکستان با آمریکا بهبودیافته است؛ بهطوریکه ارتباط شخصی میان سران دو کشور ایجاد شده و پاکستان همکاری نزدیکی با آمریکا برای تسهیل روند صلح در افغانستان داشته و این امر، اثر مثبتی بر روابط گذاشته است.
دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا هم پیشنهاد میانجیگری میان هند و پاکستان را در موضوع کشمیر مطرح کرده و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه آمریکا هم نقش پاکستان را در مذاکرات میان آمریکا و طالبان را به رسمیت شناخته است که این را میتوان پیروزی دیپلماتیک برای پاکستان برشمرد. پاکستان همچنین توانسته است روابط خود را با دولتهای خلیج (فارس) بهویژه عربستان سعودی احیا نماید و در همین حال وارد تعامل مثبت با ایران شود.
موانع داخلی
شاید دولت خان میتوانست در جبهه خارجی بهتر عمل کند، اما نهایتاً دولتها در پاکستان بر مبنای عملکرد داخلی خود قضاوت میشوند. این دولت بهواقع نتوانسته است وعدههای خود را در حوزه حکمرانی خوب و به اجرا گذاشتن اصلاحات ساختاری در نهادهای دولتی اجرایی کند. شاخصهای اقتصادی نشانگر برخی بهبودها هست، اما نرخ بالای تورم بهشدت پاکستانیها را تحت تأثیر قرار داده است. بیکفایتی بخش دولتی و تمرکز بر پروژههای توسعه کوتاهمدت همچون احداث راه و جاده برای جمعکردن رأی مردم، بهجای اولویتبندی در بخشهای بهداشت و آموزش و قصور در اجرای نظام مالیاتی سختگیرانه، بخش قابلتوجهی از پایگاه رأی دولت را معیوب کرده است. آثار همهگیری کرونا هم احتمالاً این مجموعه از مشکلات را پیچیدهتر خواهد کرد.
این وضعیت برای دولت در پاکستان گرچه شوم مینماید، اما اشتباه است که آن را به معنای سقوط سیاسی خان تفسیر کنیم.
اهمیت راهبردی دولت عمران خان برای انگلیس
پاکستان و انگلیس نهتنها دارای ارتباطات تاریخی از دوره راج انگلیسی هستند، بلکه بهواسطه حضور بخش بزرگی از پاکستانیهای مقیم خارج در انگلیس، بهصورت سیاسی و اقتصادی به هم متصل هستند.
بااینحال روابط انگلیس و پاکستان نیازمند پیشرفت است و هر دو کشور خواهان ایجاد روابطی هستند که در خدمت منافع سیاسی و راهبردیشان باشد. خان ارتباط منحصربهفرد شخصی با قلب جامعه سیاسی و اجتماعی انگلیس دارد و تعامل انگلیس با دولت خان امکان احیای این روابط دوجانبه را میسر میسازد. همین حالا هم خان در تسهیل نظام صدور روادید در این کشور برای ایجاد امکان مسافرت گردشگران انگلیسی به پاکستان نقش کلیدی داشته است. این جنبه تنها در صورتی بهصورت کامل قابل بهرهبرداری است که دیدارهای سطح بالا بهصورت متقابل انجام گیرد و گفتگوی سیاسی جدی میان دو دولت برگزار شود.
فارغ از این متغیرهای شخصی، ژئوپلیتیک هم محرکی برای تعامل میان دو کشور است. نفوذ چین در غرب آسیا و خاورمیانه رو به افزایش است. درواقع کریدور اقتصادی چین پاکستان یکی از پروژههای پرچمدار در ابتکار یک کمربند یک جاده است. علاوه بر این، نفوذ و امنیت منطقهای چین در قالب شراکتها در آسیای مرکزی روبه به فزونی گذاشته است. همین اواخر چین و ایران بر سر شراکت جدیدی توافق کردند که امکان سرمایهگذاری گسترده چین را در بخشهای اقتصادی تا امنیتی فراهم میآورد. این تحولات آسیای مرکزی را به فلات چین تبدیل خواهد کرد. با توجه به برنامهریزی آمریکا برای عزیمت از افغانستان، چنین رویدادی آثار سیاسی و امنیتی در سطح منطقهای در خاورمیانه آسیای مرکزی و جنوب آسیا خواهد داشت. این سناریو انگلیس را وادار میکند تا همپیمانان منطقهای را برای افزایش حضور خود در این بخش از جهان بیابد.
ازاینجهت پاکستان نهفقط به دلیل روابط دیرینه خود با انگلیس، بلکه به خاطر واقعشدن در منطقه مهم جغرافیایی اولویت پیدا میکند. مسئله قابلطرح در این خصوص، تعامل پاکستان با چین است و اینکه از منظری انگلیس، چرا این کشور باید بهعنوان شریک در نظر گرفته شود. اینجاست که باید درک کرد تصمیمگیرندگان پاکستانی برای شراکت با بازیگران مختلف بینالمللی گزینههای خود را حفظ خواهند کرد و تلاش از سوی قدرتهای غربی برای افزایش روابط راهبردی خود با پاکستان، موجب کمک به اهرم سیاسی پاکستان در برابر چین خواهد شد. در دوران نخستوزیری خان تمرکز بر گسترش گردشگری و صنایع مسکن افزایشیافته است. سرمایهگذاران و شرکتهای انگلیسی تجربه خوبی در هر دو بخشدارند و میتوانند در صنایع بیمارستان و پروژههای انرژی سبز هم به پاکستان کمک کنند.
همکاری راهبردی با پاکستان نیز به تقویت منافع انگلیس در شبهجزیره عربی و به ایجاد ثبات در فضای امنیتی منطقه در خلیجفارس کمک خواهد نمود.
0 Comments