از نسل کشی آلمان در آفریقا چه می دانیم؟
عمران خان که در ابتدای حضور در منصب نخست وزیری پاکستان با چالشهای مختلف اقتصادی از جمله کمبود بودجه مواجه شد بر اساس یک رویه پرتکرار در سیاست خارجی این کشور در چند دهه گذشته، درصدد جلب نظر مساعد عربستان برای کمک به اسلام آباد برآمد.
انتخاب عربستان به عنوان اولین مقصد سفر خارجی وی در سمت نخستوزیری پاکستان نشان داد که رهبر حزب حاکم تحریک انصاف همانند دولتهای سابق این کشور از جمله دولت نواز شریف، رهبر پیشین حزب مسلم لیگ نواز در مسیر همکاری با ریاض برای بهرهمندی از کمکهای عربستان با هدف حل مشکلات اقتصادی پاکستان گام نهاده است.
پس از اولین سفر رسمی عمران خان به عربستان، پادشاه این کشور به درخواست نخستوزیر پاکستان برای کمک مالی به این کشور پاسخ مثبت میدهد.
مقامات عربستان که برای اولین بار با عمرانخان در بالاترین جایگاه قدرت سیاسی در پاکستان روبرو میشدند امید داشتند تا وی از برنامههای جنجالی ریاض در عرصه منطقهای از جمله جنگ یمن حمایت کند.
عربستان در سال 2015 در دورهای که حزب مسلم لیگ نواز قدرت را در پاکستان عهدهدار بود از این کشور خواسته بود در جنگ یمن مشارکت کند که این مسئله با مخالفت پارلمان پاکستان مواجه شد.
با روی کارآمدن عمرانخان در سال 2018، مقامات ریاض امیدوار بودند بتوانند در قبال ارائه کمکهای اقتصادی و مالی به پاکستان، این کشور را به حضور در جنگ یمن وادار کنند که مجددا عربستان در این مسیر ناکام ماند.
تاکید مجدد پارلمان پاکستان بر عدم مشارکت ارتش این کشوردر جنگ یمن بار دیگر اثبات کرد حتی تغییر در ترکیب اعضای پارلمان پس از انتخابات سال 2018 بر موضع قبلی پاکستان در مخالفت با مردمکشی در یمن اثری نداشته است.
پاسخ منفی پاکستان به عربستان در خصوص اعزام نیرو به جنگ یمن اولین چالش دو کشور در دوره عمران خان بود.
در سال 2019 با شدت گرفتن خشونتهای نیروهای امنیتی هند در کشمیر به خصوص لغو خودمختاری ویژه این منطقه، پاکستان که در خط مقدم دفاع از کشمیر قرار دارد تلاشهای منطقهای و بینالمللی خود را برای عقب نشاندن دهلی نو از این تصمیم آغاز کرد که در این رهگذر انتظار اسلام آباد از ریاض به عنوان یک کشور بزرگ اسلامی که دبیرخانه دائمی سازمان همکاری اسلامی نیز در عربستان قرار دارد محکومیت اقدامات خشونت بار در کشمیر بود.
بهرغم چنین انتظاری اما عربستان به دلیل آنکه حجم روابط اقتصادیش با هند بالغ بر 27 میلیارد دلار بوده و چهارمین شریک تجاری دهلی نو محسوب میشود از ورود به پرونده محکومیت خشونتها در کشمیر خودداری کرد و این مسئله شکاف در روابط اسلام آباد و ریاض را افزایش داد.
البته علاوه بر تأثیر قابل توجه مراودات اقتصادی عربستان با هند که سبب شد ریاض به درخواست پاکستان برای محکومیت اقدامات دهلی نو در کشمیر ورود نکند، اقدام متقابل در پاسخ به عدم مشارکت پاکستان در جنگ یمن نیز دیگر علت سکوت عربستان در مقابل خشونتها در کشمیر محسوب میشود. از نظر عربستان، پاکستان یک دریافت کننده ناسپاس کمکهای اقتصادی است.
پس از بروز نوعی واگرایی آشکار در روابط عربستان و پاکستان، مناسبات رونق یافته پاکستان با امارات نیز در هفتههای اخیر با عادیسازی روابط ابوظبی با رژیم صهیونیستی به سردی گرایید.
پس از آنکه امارات با فشارهای آمریکا به عنوان اولین کشوری مطرح شد که برای عادی سازی روابط خود با اسرائیل اعلام آمادگی کرد در کشورهای مختلف اسلامی و غیر اسلامی این اقدام ابوظبی با واکنش منفی روبرو شد.
در پاکستان گروههای مردمی و احزاب با برپایی تظاهرات گسترده در شهرهای مختلف این کشور اقدام امارات در عادیسازی روابط با اسرائیل را محکوم کردند و عمران خان و دولت حزب تحریک انصاف نیز این تصمیم ابوظبی را سرزنش و بر ادامه حمایت خود از آرمان فلسطین تاکید کردند. به خصوص آنکه نخست وزیر پاکستان صراحتا تاکید کرد که هرگز اسراییل را به رسمیت نخواهد شناخت.
البته باید توجه داشت امارات که در کنار عربستان در ائتلاف ناکام ضد یمن مشارکت داشت به دلیل عدم موافقت پاکستان با حضور در جنگ یمن بهشدت از سیاستهای اسلام آباد انتقاد کرده بود که این مسئله بستری برای شکل گیری تنش ابوظبی و اسلام آباد به شمار میرود.
اگر چه عمرانخان و دولت پاکستان در پرونده عادیسازی روابط امارات و اسراییل تنها بر عدم شناسایی رژیم صهیونیستی تاکید کردند اما تعرضی به این سیاست ابوظبی وارد نکرد.
عمران خان بهرغم آنکه برای اولین بار قدرت را تجربه میکند اما با نوعی هوشمندی متاثر از گفتمان حاکم بر افکار عمومی پاکستان در پرونده جنگ یمن مشارکت نکرده و در مسئله عادیسازی روابط امارات با اسراییل اقدام ابوظبی را تلویحا نکوهش کرده و بر حمایت از حقوق مردم فلسطین تاکید دارد.
موضع گیری عمران خان در روابط پاکستان و عربستان مبتنی بر منافع ملی است که موجب شده سردی بر روابط اسلام آباد با برخی کشورهای عربی سایه افکند.
0 Comments